Έρευνα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ)
Πριν από 144 χρόνια, στις 27 Φεβρουαρίου 1874, ημέρα Τετάρτη, σε ηλικία 74 χρόνων, το πιθανότερο, απεβίωσε στην Αθήνα ο Ερμιονίτης Πολέμαρχος της Επανάστασης του 1821 καπεταν - Σταμάτης Α(ν)δριανού Μήτσας. (φωτο 1)1
 |
| Σταμάτης Α(ν)δριανού Μήτσας |
Εφημερίδα της εποχής αναγγέλλοντας τον θάνατο του γηραιού αγωνιστή έγραψε: «Την 27ην Φεβρουαρίου απεβίωσεν, ημερών πλήρης ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΗΤΣΑΣ, συνταγματάρχης της φάλαγγος, την δ’ επομένην ημέραν εκηδεύθη, αποδοθεισών εις τον νεκρόν αυτού των νενομισμένων στρατιωτικών και πολιτικών τιμών… Πλήθος δε πολύ πολιτών παρηκολούθησεν την εκφοράν… Δύο λόγοι, ο μεν επικήδειος, εκφωνηθείς υπό του Κ. Γεροκωστοπούλου, ο δε επιτάφιος εκφωνηθείς υπό του Γ. Ν. Πολίτου, εισηγητή της επιστήμης της Λαογραφίας στην Ελλάδα, εμνημόνευσαν ευπρεπώς την προς την Πατρίδα υπηρεσιών του μακαρίου στρατιώτου τούτου της εθνικής παλιγγενεσίας και των προτερημάτων αυτού, ως πολίτου, ως φίλου, και ως οικογενειάρχου».
Αλλά και ο Γεώργιος Τερτσέτης σε μια αποστροφή του τελευταίου του λόγου της 25ης Μαρτίου 1874 είχε αναφέρει: «Ο Σταμάτης Μήτσας… ενταφιάσθη εις το Κοιμητήριο των Αθηνών, στρατιώτης του Χριστού και της Πατρίδος και οι έπαινοι, τα δάκρυα των Ελλήνων συνόδευσαν το φέρετρο του ανδρείου πολεμιστού…».2
Η επετειακή αυτή αναφορά μας είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής και μνημόσυνο αιώνιο στον Ερμιονίτη ήρωα. Ταυτόχρονα, όμως, μας δίνεται η ευκαιρία να δημοσιεύσουμε άγνωστα στοιχεία της προσωπικής του ζωής, που προέκυψαν από τις έρευνές μας και το σημαντικότερο να διορθώσουμε εσφαλμένες πληροφορίες, που μέχρι σήμερα είχαμε γι αυτόν.
Ο Σταμάτης Μήτσας, λοιπόν, πέθανε στην Αθήνα και ενταφιάσθηκε στο Κοιμητήριο της πόλης. Κάθε τι άλλο γραμμένο περί αυτού είναι ανακριβές. Οκτώ μήνες πριν, τον Ιούλιο του1873, είχε αποβιώσει στην Ερμιόνη, όπου και ετάφη, η σύζυγός του Μαρία σε ηλικία 60 ετών. Όλοι όσοι έχουμε αναφερθεί στον πατέρα των αγωνιστών Γιάννη και Σταμάτη Μήτσα, με πρώτο(;) τον Γ. Π. Παρασκευόπουλο στο βιβλίο του «Ακτίνες και νέφη» (Αθήνα, 1932), τον ονομάζουμε Γεώργιο. Ωστόσο, καθώς προκύπτει από την έρευνά μας, το όνομα αυτό είναι εσφαλμένο.
Στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Ερμιόνης έτους 1867, υπογεγραμμένους από τον τότε Δήμαρχο Ιωάννη Γ. Οικονόμου, γνώριμος του Σταμάτη Μήτσα καθώς είχαν περίπου 15 χρόνια διαφορά ηλικίας, στη στήλη «Όνομα πατρός» του Στ. Μ. αναγράφεται Α(ν)δριανός.
Το ίδιο όνομα, ως πατρώνυμο των ηρώων, αναγράφεται και σε τετρασέλιδο σημείωμα για την οικογένεια Μήτσα, που «ανακαλύψαμε» στα Γ.Α.Κ. Επιπροσθέτως τα ονόματα των παιδιών του Σταμάτη Μήτσα ήταν Α(ν)δριανός και Αντώνης και όχι το «αναμενόμενο» Γεώργιος, δεδομένου ότι η οικογένεια των Μητσαίων τηρούσε ευλαβικά τις παραδόσεις.
Ωστόσο, η σημαντικότερη απόδειξη των προαναφερομένων είναι η ίδια η υπογραφή του γενάρχη Σταμάτη Μήτσα στα πρακτικά των επαναστατικών εθνοσυνελεύσεων, όπου το γράμμα Α του πατρώνυμου συνδέεται «καλλιγραφικά» με το αρχικό γράμμα Μ του επιθέτου. (φωτο 2)
ΣΗΜ.
1. Σταμάτης Μήτσας: ζωγραφική σε ξύλο, έργο του Γιάννη Διαμαντάκη.
2. Πρόκειται για τον λόγο που έγραψε και ανήγγειλε, αλλά δεν μπόρεσε ο ίδιος να εκφωνήσει, αφιερωμένο στη μνήμη του συναγωνιστή του στη δίκη του Κολοκοτρώνη, Αθανασίου Πολυζωίδη (1873).
3. «Ο επιτάφιος αποχαιρετισμός εις τον νεκρόν συνταγματάρχην Σταμάτιον Μήτσαν
εκφωνηθείς υπό Γ. Ν. Πολίτην». (φωτο 3)
Για να διαβάσετε τον επιτάφιο αποχαιρετισμό στο νεκρό συμπατριώτη αγωνιστή
κλικ >>> ΕΔΩ....και με το συν + να ανοίξει σε όλο το εύρος...
