Πολύτιμες ιστορικές και πολιτιστικές αναφορές από τον Γιάννη Σπετσιώτη και την Τζένη Ντεστάκου

… Για να αγαπήσουμε την ιδιαιτέρα μας πατρίδα, 
πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία της…

------------------------------------------------------------------------------------------------

2019 

  Τα μνημεία της Παιδείας και του Πολιτισμού της Ερμιόνης γιορτάζουν!

Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου

Η φετινή χρονιά 2019 έρχεται να θυμίσει σειρά από γενέθλια ιστορικά γεγονότα που συνδέονται με τη σύσταση και τη λειτουργία των Σχολείων της ιδιαίτερης πατρίδας μας, των δύο Δημοτικών (Αρρένων – Θηλέων) και του Γυμνασίου. Θεωρούμε, πως η βιωματική προσέγγιση, σπουδή και γνώση αυτής της ζώσας ιστορίας της Ερμιόνης είναι απαραίτητη. Επιβάλλεται δε η ανάδειξή της για λόγους ιστορικούς, μορφωτικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς ως ελάχιστο δείγμα ανιδιοτελούς αγάπης προς τον τόπο μας. Φέτος συμπληρώνονται:

1.   Εκατόν ενενήντα (190) χρόνια από τότε που ο Ερμιονίτης οπλαρχηγός Σπύρος Γεωργ. Μερκούρης, «ως πληρεξούσιος της κώμης Ερμιόνης», κατέθεσε την 5^η  Αυγούστου 1829 στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση έγγραφη αναφορά για τη σύσταση σχολείου στην πατρίδα του. Πέντε μήνες αργότερα, στις 19 Δεκεμβρίου 1829, τριάντα επτά (37) Ερμιονίτες προσφέρουν οικονομική ενίσχυση για την ανέγερση του κτηρίου. Τα ονόματά τους διασώζονται στον «κατάλογο… περί της σχολής προσφορών».

2.   Εκατόν είκοσι (120) χρόνια, από την ίδρυση, με δεκαετή καθυστέρηση, της Αλληλοδιδακτικής Σχολής Αρρένων Ερμιόνης και την τοποθέτηση, σύμφωνα με το Β.Δ. 29544/23 Οκτωβρίου 1839,του Ιωάννη Σακόρραφου, ο οποίος «είχεν τριβήν γραφής», ως πρώτου δημοδιδασκάλου στο ως άνω σχολείο.

Το «Καποδιστριακό Σχολείο» του τόπου μας ξεκίνησε να λειτουργεί τους δυο τελευταίους μήνες του 1839.¹ Στεγάστηκε, όπως είναι γνωστό, στην «Εθνική οικία του Αλή Μπαρδουνιώτου», που παραχωρήθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια μετά από αίτημα της Δημογεροντίας Ερμιόνης για να «χρησιμεύση εις την υπηρεσίαν αυτήν». Είναι βέβαιο πως εκείνη η οικία στη συνέχεια ανοικοδομήθηκε σύμφωνα με τις προδιαγραφές των διδακτηρίων του 19^ου αιώνα.²
Κατά την ενενηντάχρονη διαδρομή του (1839 - 1929) το Σχολείο λειτούργησε σχεδόν ανελλιπώς, για πέντε και πλέον 10ετίες. Αρχικά ως μονοτάξιο με έναν δάσκαλο, στη συνέχεια (1892) ως διτάξιο και τέλος ως τριτάξιο (1907).

Καποδιστριακό Σχολείο Ερμιόνης 

Σχολείο Συγγρού

 Από το 1860 ως το 1877 φοίτησε σ’ αυτό ένας μικρός αριθμός κοριτσιών, οπότε και συστάθηκε Σχολείο Θηλέων στην Ερμιόνη που απόκτησε τη δική του στέγη (Σχολείο Συγγρού) το 1903.

Παλαιό Δημοτικό Σχολείο Ερμιόνης 

3.   Ενενήντα (90) χρόνια από τη συγχώνευση του 3/τάξιου Δημοτικού Σχολείου Αρρένων με το 2/τάξιο Δημοτικό Σχολείο Θηλέων Ερμιόνης σε ένα 5/τάξιο μικτό σχολείο, όπως όριζε το Π.Δ. «Περί συγχωνεύσεως δημοτικών σχολείων…», που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. 252/2 Αυγούστου 1929.

Το νέο 5/τάξιο μικτό Δημοτικό Σχολείο, τρία χρόνια μετά την ίδρυσή του, από το 1932 μέχρι το 1999, στεγάστηκε στο κτήριο του σημερινού «Παλαιού Δημοτικού Σχολείου». Πρώτη  απόφαση για την ανέγερσή του πάρθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο Ερμιόνης τον Μάιο του 1913. Στο κτήριο αυτό στεγάζεται σήμερα η Δημοτική Κοινότητα Ερμιόνης.

Νέο Δημοτικό Σχολείο Ερμιόνης 

Γυμνάσιο -Λύκειο Ερμιόνης 

4.   Τα γενέθλια, όμως, των σαράντα χρόνων της ίδρυσης και αδιάκοπης λειτουργίας του γιορτάζει φέτος και το Γυμνάσιο Ερμιόνης. Ιδρύθηκε, πόθος δεκαετιών, με το Π.Δ. 530/11 Ιουλίου 1979 - Φ.Ε.Κ. 163/19 Ιουλίου 1979, εγκαινιάσθηκε μέσα σε έντονα φορτισμένη ατμόσφαιρα στις 25 Σεπτεμβρίου 1979, πρωτολειτούργησε τη σχολική χρονιά 1979-1980 και στεγάστηκε προσωρινά στο Σχολείο του Συγγρού.³ Το Γυμνάσιο μπορεί να θεωρηθεί ως ο μακρινός απόγονος του μονοτάξιου Ελληνικού Σχολείου της Ερμιόνης που λειτούργησε από το 1890-1909 και αποτελούσε, τηρουμένων των αναλογιών, την πρώτη δομή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του τόπου.⁴

Κάτι τελευταίο,

Όπως ο άνθρωπος γερνάει και θέλει ιδιαίτερη περιποίηση και έγνοια έτσι και τα τρία μοναδικά διδακτήρια της Ερμιόνης που στέκονται ορθά και αγέρωχα στον χρόνο, έχουν ανάγκη φροντίδας και προστασίας. Η διάσωση δε και η διατήρησή τους είναι υποχρέωση όλων μας. Αποτελούν ζωντανές και τρανές αποδείξεις της θέλησης των Ερμιονιτών στο πέρασμα των χρόνων για Παιδεία και Πολιτισμό.

Επιπλέον ακολουθώντας την πορεία τους με τα δικά τους μάτια ορθάνοιχτα νύχτα και μέρα μαθαίνουμε έγκυρα άγνωστες πτυχές της ιστορικής διαδρομής της γενέθλιας γης.

Ιδιαίτερα για το Καποδιστριακό, ένα από τα δύο σχολεία που σώζονται στον Νομό Αργολίδας, είναι άμεση ανάγκη να γίνουν οι απαιτούμενες επισκευές και να επεκταθεί σ’ αυτό η βιβλιοθήκη της πόλης σύμφωνα με την αρχιτεκτονική πρόταση που έχει ήδη υποβληθεί. 

Η βόρεια πλευρά του Καποδιστριακού Σχολείου 

Ενημερωτικά αναφέρουμε ότι σ’ αυτή προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η εγκατάσταση και αξιοποίηση σύγχρονων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας, ώστε να διευκολύνεται η παρουσίαση καινοτόμων εκπαιδευτικών διαδραστικών προγραμμάτων.⁵

Σημ.

1.   Γιάννης Μ. Σπετσιώτης - Τζένη Δ. Ντεστάκου: «Η εκπαίδευση στην Ερμιόνη κατά την Καποδιστριακή και Οθωνική περίοδο (1829-1862)».

2.   Για τους λόγους που εκθέσαμε στην πρόσοψη του Καποδιστριακού Σχολείου θα πρέπει να αναρτηθεί μαρμάρινη επιγραφή με τα εξής στοιχεία:

Αλληλοδιδακτική Σχολή Αρρένων Ερμιόνης

«Καποδιστριακό Σχολείο»

Ανέγερση Διδακτηρίου: 1831

Λειτουργία Σχολείου: Οκτώβριος 1839

3.   Τοπικές εφημερίδες

a) «Ερμιονική Ηχώ», Μάιος - Ιούνιος 1979, αρ.φυλ.40 και 41.

β) «Ερμιονίδα», Σεπτέμβριος 1979, αρ.φυλ.46.

4.   Γιάννης Μ. Σπετσιώτης - Τζένη Δ. Ντεστάκου: «Το Ελληνικό Σχολείο(Σχολαρχείον) Ερμιόνης (1890-1909) και τεύχος συμπληρωματικό», Αθήνα 2017.

5.   Μ.Ε.Α.Σ.  Α.Ε. «Αποκατάσταση Καποδιστριακού Σχολείου Ερμιόνης».

6.   Η Εταιρεία Μελετών Ερμιονίδας θα οργανώσει κατά το τρέχον σχολικό έτος σχετικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.