Θύμησες από το περισυνό καλοκαίρι -> δειλινά αξέχαστα και τι δεν μου θυμίζουν...

...Όταν ήρθαν  και με συνέλαβαν  οι αστυνομικοί  2 φορές  (στον κήπο του σπιτιού μου την ώρα που πότιζα τα λουλούδια) με τη διαδικασία  του αυτοφώρου επειδή είχα μηνυθεί από ανθρώπους της δημαρχιακής αυλής...  -> ο ένας ήταν κουμπάρος μου – έχει βαπτίσει το παιδί μου...

Έτσι 4.00  ώρα πρωινή πριν αναχωρήσω για αιμοκάθαρση, ήρθε στη σκέψη μου το ποίημα...

===============================================================================================================

Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.

γιατί δεν ήμουν τσιγγάνος.

Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα,

γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής.

Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα,

γιατί δεν ήμουν Εβραίος.

Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα,

δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει…

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η αλήθεια είναι όμως ότι συγγραφέας του ποιήματος δεν είναι ο Μπρεχτ
αλλά ο Γερμανός πάστορας Martin Niemöller.

Το ποίημα είναι αυτοβιογραφικό λίγο μια κι ο ίδιος επέδειξε την αδιαφορία που αναφέρει και στο τέλος φυλακίστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης από τους ναζιστές.
Πρωτοδημοσιεύτηκε το 1955 στο βιβλίο του Milton Mayer «Νόμιζαν πως ήταν ελεύθεροι»