Άρθρα - κείμενα με τη γραφίδα του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη ...

ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΕΡΜΙΟΝΗΣ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Με αφορμή τις εξαιρετικές ξεναγήσεις και τα επιτυχημένα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται στο Μουσείο Παιχνιδιών Ερμιόνης σε μαθητές των σχολείων της Ερμιονίδας, θέλησα να διατυπώσω και να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις μου για το πάντα επίκαιρο θέμα της θεωρίας (των λόγων) και  των έργων (των πράξεων) στη ζωή και ειδικότερα τη διδασκαλία.

Ο Ινδός Νομπελίστας ποιητής (1913) Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ, χρησιμοποιεί τον παρακάτω διάλογο θέλοντας να δείξει πως οι δύο κορυφαίες δυνατότητες του ανθρώπου, ο Λόγος και η Πράξη, είναι ισοδύναμες και ισόκυρες.

- Ντρέπομαι που είμαι αδειανός! είπε ο Λόγος στην Πράξη.

Και η Πράξη ανταπάντησε:

- Καταλαβαίνω πόσο φτωχή είμαι, όταν βλέπω εσένα!

Η πράξη προϋποθέτει τον λόγο και το αντίστροφο για να οδηγείται η ζωή σε ισορροπία, αρμονία και πρόοδο. Πολλές φορές, βέβαια, δίνεται λανθασμένα η εντύπωση πως οι «δυνατότητες» αυτές διατελούν σε πλήρη αντίθεση και αντιπαράθεση μεταξύ τους. Καλοεξετάζοντας, όμως, όλες τις δράσεις του ανθρώπου διαπιστώνουμε πως η θεωρία είναι συνέπεια της πράξης και η πράξη αποτέλεσμα της θεωρίας. Κανένα προβάδισμα μεταξύ τους δεν υπάρχει. Ακόμα και η κατανόηση είναι μια σύνθετη ενέργεια αποτέλεσμα της αρμονικής ζεύξης της θεωρίας και της πράξης.

Ο άνθρωπος στην ολοκληρωμένη του διάσταση είναι ταυτόχρονα και πρακτικός και φιλόσοφος. Ο Ίωνας Δραγούμης εύστοχα επισημαίνει ότι «την ιδέα από την πράξη και αντίστροφα, τις ξεχωρίζει ένα μούδιασμα και μια μικρή δύναμη».

Σχετικά με το σχολείο, χώρο της θεωρίας και της πράξης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι «τα όσα έμαθαν, δεν τα έμαθαν στην τάξη αλλά στην πράξη!». Αυτό, φυσικά, δεν είναι καθόλου κολακευτικό για τη σχολική κοινότητα. Στη σύγχρονη εκπαιδευτική διαδικασία, όπου τα πράγματα έχουν αρκετά βελτιωθεί, ανάμεσα στις δύο δυνάμεις της θεωρίας (αφήγηση – σκέψη) και της πράξης (δεξιότητες) χρησιμοποιούνται και δύο άλλοι ενισχυτές: Η εμπειρία και η εικόνα (διαδίκτυο), που  συμβάλλουν καθοριστικά στην ενδυνάμωση της κατανόησης της ύλης και στην ποικιλόμορφη έκφραση των διδαχθέντων. Ιδιαίτερα δε μέσα από τη διαδικασία της έκφρασης ανιχνεύονται τα ταλέντα και καλλιεργείται η δημιουργικότητα του μαθητή. Σε πρακτικό επίπεδο η σχέση λόγου και πράξης πολλές φορές διασαλεύεται και τότε μιλάμε για αντίφαση και ανακολουθία λόγων και έργων. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να πρυτανεύσει στη ζωή μας η αλήθεια, που σημαίνει «ευθυγράμμιση λόγων και έργων», ώστε οι λέξεις να γίνονται πράξεις και οι πράξεις να γεννούν λέξεις. Τέλος, τα λόγια και οι πράξεις που στηρίζονται στην καρδιά είναι προαιώνια και γίνονται παντοτινά.

Οι ξεναγήσεις των μαθητών και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται στο Μουσείο Παιχνιδιών, συνδέουν με επιτυχή και ασφαλή τρόπο τον Λόγο και την Πράξη, χωρίς να εγκλωβίζονται στο ένα ή το άλλο. Έτσι διαγωνίζονται με τον ίδιο τους τον εαυτό!

Σημείωση

Οι ξεναγήσεις γίνονται από την υπεύθυνη του Μουσείου κα Μαρία Τράκη  βοηθούμενη από την κα Θέλξη Ζερβού, μέλος του Δ.Σ. του Ερμιονικού Συνδέσμου. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα πραγματοποιούνται από την κα Παρασκευή Δ. Σκούρτη, Πρόεδρο της Εταιρείας Μελετών Ερμιονίδας, βοηθούμενη από τα μέλη του Δ.Σ. της Ε.Μ.Ε. την κα Ελένη Βλάση – Κούστα και τον κο Κωστή Σκούρτη.

Κλείνοντας θα ήθελα ως Πρόεδρος του Ερμιονικού Συνδέσμου να ευχαριστήσω και όλους όσους εθελοντικά προσφέρουν για την επιτυχία και αυτής της δράσης.