Άρθρο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη με πολλαπλά μηνύματα για όλους μας και κυρίως, για τους εκπαιδευτικούς !! …

 

ΑΝΘΡΩΠΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Γλυκόηχη και εύρυθμη η πρώτη λέξη του τίτλου και το σημαντικότερο με πλούσιο και βαθύ περιεχόμενο σε αξίες, συμπεριφορές, γνώση. Εμπεριέχει τη δικαιοσύνη και τη συμπόνια, την ιερότητα και την ισότητα, τον σεβασμό, την αρωγή και τον αλτρουισμό. Η δεύτερη λέξη, η διαφορετικότητα, μάς υπενθυμίζει πως είναι αδύνατο να βρεθούν στη φύση δύο εντελώς όμοιοι οργανισμοί του ίδιου είδους.

Η ανομοιομορφία και η ποικιλομορφία χαρακτηρίζει το φυσικό και το ζωικό βασίλειο. Όσο δε υψηλότερο βαθμό εξέλιξης κατέχει κάθε είδος τόσο εμφανέστερες και βαθύτερες είναι οι διαφορές. Προφανές είναι πως οι διαφορές αυτές παρατηρούνται και μεταξύ των ανθρώπων. Οι άνθρωποι ξεχωρίζουν μεταξύ τους στα εξωτερικά χαρακτηριστικά αλλά και στο επίπεδο των πνευματικών, συναισθηματικών, κοινωνικών και άλλων ικανοτήτων, στην καταγωγή και τις επιλογές τους. Εκτός, όμως, από τις ατομικές διαφορές που κάνουν τους ανθρώπους να διακρίνονται μεταξύ τους, διαφορές υπάρχουν και στο ίδιο το άτομο. Αυτές αφορούν στον βαθμό ανάπτυξης των διαφόρων λειτουργιών και ικανοτήτων του ατόμου (ενδοατομικές).

Υπάρχει, λοιπόν, άμεση ανάγκη εναρμόνισης των δύο εννοιών, της ανθρωπιάς και της διαφορετικότητας, που σηματοδοτούν την ανύψωση του πολιτισμού, της κοινωνίας αλλά και την αναβάθμισης της σχολικής ζωής και εκπαίδευσης, για μια αρμονικότερη συνύπαρξη των ανθρώπων.

Θα σας διηγηθώ μια φανταστική ιστορία κι εσείς κάνετε τους δικούς σας συνειρμούς. Οι αναγνώστες εκπαιδευτικοί ας φέρουν στο μυαλό τους την εικόνα της τάξης τους.

Κάποτε τα ζώα αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα σχολείο προκειμένου να αντιμετωπίσουν και να λύσουν τα προβλήματα που τα απασχολούσαν. Έτσι εξέλεξαν ένα «τριμελές» σχολικό συμβούλιο στο οποίο συμμετείχε μια αρκούδα, ένα φίδι κι ένας σκαντζόχοιρος, ο οποίος θα είχε και την ευθύνη της διδασκαλίας (το καθένα από τα παραπάνω ζώα έχει το συμβολισμό του). Το πρόγραμμα που έφτιαξαν περιλάμβανε τρέξιμο, σκαρφάλωμα, κολύμβηση και πέταγμα. Όλα τα ζώα, προκειμένου να διευκολυνθεί η οργάνωση της διδασκαλίας και να μην υπάρχουν «ανισότητες», έπρεπε να διδαχθούν με τον ίδιο τρόπο όλα τα μαθήματα ανεξάρτητα από τις ικανότητες και τις δυσκολίες που διέθετε το καθένα.

Η πάπια ήταν η καλύτερη στο κολύμπι, πιο καλή και από τον δάσκαλο! Στο πέταγμα, όμως, υστερούσε, όπως και στο τρέξιμο. Γι’ αυτό λάμβανε πρόσθετη βοήθεια, την ώρα που τα υπόλοιπα ζώα κολυμπούσαν. Ύστερα από λίγο καιρό, τα πόδια της, που όλοι γνωρίζουμε πώς είναι φτιαγμένα, άλλαξαν σχήμα με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται ακόμα και στο κολύμπι και να παίρνει χαμηλούς βαθμούς!

Ο σκίουρος είχε καλές επιδόσεις στο σκαρφάλωμα. Ήταν πρώτος! Στο πέταγμα, όμως, τα βρήκε σκούρα, μόνο άλματα ήξερε να κάνει! Τα πράγματα μάλιστα χειροτέρευσαν, όταν ο δάσκαλος επέμενε στο πέταγμα και μάλιστα από …εδάφους, ενώ ο σκίουρος ήταν μαθημένος στα άλματα από την κορυφή των δέντρων προς το έδαφος, δηλαδή από πάνω προς τα κάτω. Έτσι με τον καιρό απογοητεύτηκε, κουράστηκε και πήρε χαμηλούς βαθμούς και στο σκαρφάλωμα, ενώ το …πέταγμα από κάτω προς τα πάνω δεν το έμαθε ποτέ.

Ο αϊτός τιμωρήθηκε αυστηρά από τον δάσκαλο, γιατί στα μαθήματα του πετάγματος δεν ακολουθούσε τις οδηγίες του και βρισκόταν γρηγορότερα από τα άλλα ζώα στις κορυφές των δέντρων.

Ο λαγός ξεκίνησε πρωταθλητής της τάξης στο τρέξιμο αλλά έπαθε «νευρικό κλονισμό», γιατί δεν μπορούσε να κάνει τις πολύ δύσκολες ασκήσεις που απαιτούνταν, ώστε να μάθει να κολυμπάει.

Ο σκύλος αποκλείστηκε από το σχολικό πρόγραμμα, γιατί το σχολικό συμβούλιο δεν αναγνώρισε το σκάψιμο ως μάθημα. Μάλιστα «δυσκολεύτηκε» να διδάξει στα μικρά του το σκάψιμο και αυτά άρχισαν να μοιάζουν με …κάστορες! Αργότερα όλοι οι σκύλοι και οι αγριόχοιροι που είχαν τραβήξει και αυτοί μεγάλη ταλαιπωρία αφού δεν έβρισκαν σχολείο να εκπαιδευτούν, σύστησαν ένα ιδιωτικό σχολείο που σύντομα είχε μεγάλη αποδοχή από την πλειονότητα των ζώων. Έτσι το αρχικό σχολείο που θα βοηθούσε στη λύση των προβλημάτων που απασχολούσαν τα ζώα και λειτούργησε με τον «τρόπο» που περιγράψαμε, έκλεισε προς μεγάλη ανακούφιση όλων.

Με βάση λοιπόν το προφανές νόημα της ιστορίας ένας Ολλανδός παιδαγωγός στη διάρκεια εκπαιδευτικού προγράμματος, υπερτόνιζε:

«Καλός εκπαιδευτικός είναι εκείνος που πρώτα συνομιλεί με τη συνείδησή του (ανθρωπιά) ενώ ταυτόχρονα κοιτάζει τις ανάγκες των μαθητών του (διαφορετικότητα). Μετά βλέπει το πρόγραμμα και τη διδακτέα ύλη». Γιατί κάθε μαθητής είναι «ξεχωριστά μοναδικός και μοναδικά ξεχωριστός!».