Παιδαγωγικοί στοχασμοί του Γιάννη Μιχ. Σπετσιώτη χρήσιμοι για τη ζωή μας που πρέπει να επαναφέρουμε στην τάξη…

ΠΕΡΙ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

«Ν΄ αγαπάς την ευθύνη. 

Να λες: 

Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης.

 Αν δε σωθεί, εγώ φταίω!»

Νίκος Καζαντζάκης - «Ασκητική»

==================================================================

Κάποτε ένας Ινδός ρώτησε τον αρχηγό της φυλής του γιατί ο ίδιος άνθρωπος άλλοτε είναι τρικυμισμένη θάλασσα, εγωιστής, νευρικός, ψεύτης και άλλοτε πράος, γλυκός, συνεργάσιμος. Ο σοφός αρχηγός φάνηκε πως είχε έτοιμη την απάντηση και αμέσως του έλυσε την απορία.

Κάθε άνθρωπος, του είπε, έχει μέσα του δύο λύκους έναν καλό και έναν κακό. Εξαρτάται λοιπόν ποιο λύκο ταΐζει περισσότερο. Μου θύμισαν τα λόγια του εκείνα του Γεωργίου Καραϊσκάκη, όταν σε ανάλογη ερώτηση που του έθεσαν απάντησε:

-      Όποτε θέλω γίνομαι άγγελος και όποτε θέλω γίνομαι διάβολος!

Τηρουμένων, λοιπόν, των δεδομένων, ας δούμε τον παγκόσμιο χάρτη. Εξοντωτικοί πόλεμοι παντού, δίχως έλεος και ελπίδα κατάπαυσης. Τρομοκρατικές ενέργειες με θύματα αθώους ανθρώπους. Η αξία της ανθρώπινης ζωής μηδενική. Ποιος φταίει; Μα ο …άλλος, είναι η απάντηση.

Να και ο δικός μας ελληνικός χάρτης! Εγκλήματα, γυναικοκτονίες, παιδοφιλία, κακοποιήσεις, σχολική βία και εκφοβισμός, ατομικές και ομαδικές επιθέσεις που προβληματίζουν και σοκάρουν. Μια ασύλληπτη παραβατικότητα παντού. Στην οικογένεια, στο σχολείο, στις παρέες, στην κοινωνία.

Ποιος φταίει; Μα ο εγκλεισμός, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, η αστυνομία και πάει λέγοντας… ο εαυτός μας ποτέ! Πάντοτε ο άλλος, οι άλλοι∙ τις περισσότερες φορές έτσι, απρόσωπα, αόριστα, ακαθόριστα. Το εγώ σε συνάρτηση με το εμείς, δεν το σκεφτόμαστε ποτέ. Τον εαυτό μας πάντοτε τον απαλλάσσουμε. Εκείνον που τον συνηθίσαμε να τον ταΐζουμε με τις σάρκες και αθώο αίμα. Που τον μάθαμε στην υποκρισία, τη δολιότητα, το ψέμα. Που τον εξοικειώσαμε με την παρανομία, το άνομο κέρδος, την ασχήμια, το συμφέρον. Εκείνον που ποτέ δεν του δείξαμε τη λεπτότητα που είναι αναγκαίο να προσεγγίζουμε πρόσωπα και πράγματα, που δεν του μιλήσαμε για την ομορφιά, πώς να την σκεφτόμαστε, να την βλέπουμε, να την κατανοούμε και να την απολαμβάνουμε. Που ποτέ δεν του δώσαμε την ευκαιρία να καταλάβει ότι το θέμα δεν είναι τι λένε και τι κάνουν οι άλλοι αλλά τι λέω και τι κάνω ΕΓΩ. Που ποτέ δεν του εξηγήσαμε τι σημαίνει ευθύνη και δεοντολογία. Που δεν τολμήσαμε να τον καθίσουμε στο σκαμνί και ξεκάθαρα να του πούμε: Κοίταξε, αν δεν αλλάξεις εσύ, τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει, γιατί όλοι είναι σαν κι εσένα!

Λάθη ασφαλώς θα γίνονται. Τα λάθη όμως είναι χρήσιμα αν θέλουμε να γνωρίσουμε καλλίτερα τον εαυτό μας και να προσπαθήσουμε να τον αλλάξουμε. Γιατί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εγώ είμαι ο κύριος υπεύθυνος των θλιβερών γεγονότων και ο εαυτός μας είναι ο αρνητικός πρωταγωνιστής των καταστάσεων. 

Τέλος, όπως φροντίζουμε το σώμα μας με θρεπτικές τροφές για να έχει ευεξία, υγεία και δύναμη έτσι πρέπει να ταΐζουμε ολημερίς τον «καλό λύκο» που κρύβουμε μέσα μας, για να έχουμε ισορροπία και καλή ψυχική υγεία.