Αφιέρωμα στη μνήμη των Αγίων Αναργύρων των θαυματουργών, στο ομώνυμο ιστορικό μοναστήρι στην Ερμιόνη…

 Αποσπάσματα από το βιβλίο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη 

«ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ»

Με την ευκαιρία της καλοκαιρινής εορτής των Αγίων Αναργύρων (1^Η Ιουλίου), δημοσιεύουμε από το ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη τa παρακάτω αποσπάσματα:

Οι προστάτες μας Άγιοι

 «Ατελεύτητος υπάρχει των Αγίων η χάρις».

Δυο φορές τον χρόνο, την 1^η Ιουλίου και την 1^η Νοεμβρίου γιορτάζουν οι Άγιοι Ανάργυροι. Πανηγυρίζει το ιστορικό Μοναστήρι μας, το ιερό προσκύνημα της Ερμιονίδας αλλά και ολόκληρης της τοπικής Μητρόπολης.

Πλήθος πιστών από την Ερμιόνη και την ευρύτερη περιοχή συρρέουν κάθε χρόνο στις δυο εόρτιες συνάξεις των Αγίων. Αλλά και καθημερινά, άνθρωποι κάθε ηλικίας απ’ όλη την Ελλάδα περνούν την είσοδο της Μονής. Έρχονται να ζητήσουν την ευλογία των Αγίων, τη χάρη και την ίαση που προσφέρουν, «αφιλοκερδώς», οι θαυματουργοί γιατροί, αφού «δωρεάν έλαβον δωρεάν διδούσι». Επιθυμούν να (αν)ασπαστούν την πανσέβαστη, θαυματουργή, ασημοκεντημένη εικόνα, με τα πολυάριθμα αναθήματα λατρείας. Θέλουν να γονατίσουν, να κάνουν τον σταυρό τους, να παρακαλέσουν και να ζητήσουν βοήθεια, για τα προβλήματα που απασχολούν τους ίδιους και τους δικούς τους ανθρώπους. Γι’ αυτό, οπλισμένοι με υπομονή, ιδιαίτερα στις μέρες της γιορτής, περιμένουν ώρες ατέλειωτες στη σειρά, αμίλητοι, να προσκυνήσουν και να ακουμπήσουν τα χείλη τους πάνω στις άγιες μορφές Τους.

Μαζί τους και άλλοι με σωματικά, διανοητικά και ψυχικά αρρωστήματα φτάνουν εκεί. Ζητούν κι αυτοί την ευσπλαχνία των Αγίων αλλά και την ελεημοσύνη των ανθρώπων, δείχνοντας με κάθε τρόπο την αναπηρία τους, προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τους προσκυνητές. «Κόσμο ακούω και κόσμο δεν βλέπω», φωνάζει σπαρακτικά ένας τυφλός, ενώ από την άλλη άκρη ακούγεται η παρακλητική φωνή του ακρωτηριασμένου παιδιού: «Χεράκια δεν έχω, μη με εγκαταλείπετε». 

Εικόνες συγκλονιστικές που η θέα τους λυγίζει καρδιές…

-  Γιατί, καλέ μαμά, είναι έτσι αυτοί οι άνθρωποι; Τι έχουν; ρωτούσε ο μικρός σηκώνοντας …διακριτικά τον δείχτη!

-  Μη δείχνεις, βρε, δεν κάνει! Θα σου εξηγήσω αργότερα, απαντούσε η μητέρα με ψυχραιμία αλλά και σεβασμό στην απορία του παιδιού, ρίχνοντας μια δραχμούλα στο κουτάκι του ανάπηρου.

«Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί ή Αγιανάργυροι!», είναι η πιο θερμή επίκληση, το κάλεσμα των Αγίων για άμεση βοήθεια και προστασία, που ανεβαίνει αυθόρμητα στα χείλη των Ερμιονιτών την «κακιά ώρα», όταν βρίσκονται σε δύσκολη θέση και νιώθουν απροστάτευτοι. Κυρίως λέγεται από τους γονείς, όταν τα παιδιά μένουν εκτεθειμένα στους αναπάντεχους κινδύνους. Σκόνταψαν, έπεσαν, στραβοκατάπιαν, όποιοι βρεθούν κοντά τους, για να τα «γλιτώσουν» και να προλάβουν τα χειρότερα. τη γρήγορη συνδρομή των Αγίων επιζητούν.

«Άγιοι Ανάργυροι, δώστε του φώτιση!», ψελλίζουμε και όταν θέλουμε να αντιληφθούν οι άνθρωποι την αληθινή πλευρά των πραγμάτων και ανάλογα να πράξουν.

«Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί..». Με το απολυτίκιο των Αγίων ξεκινούμε και την ευχή της Βασκανίας στην Ερμιόνη.

Αλλά και όταν απορούμε για κάτι που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας «και νους ανθρώπου δε χωράει», τους Αγίους Αναργύρους επικαλούμαστε: «Άγιοι μου Ανάργυροι, πόσο μα πόσο θα φάει!», σχολιάζουμε γελώντας.

 

Ονομαστήρια άλλων ναών

Στον Δήμο μας, εκτός από το Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων, υπάρχουν άλλα τέσσερα εξωκκλήσια που τιμώνται στο όνομά Τους. 

Το ένα βρίσκεται στο Κρανίδι, λίγο πιο πάνω από το πηγάδι της Μιλίντρας. Είναι ένας παλαιός ερειπωμένος ναΐσκος χτισμένος το πρώτο μισό του 13^ου αιώνα. 

Η οροφή του έχει πέσει εδώ και πολλά χρόνια και σώζονται μόνο οι τοίχοι του.

Άλλα δυο συναντάμε στους Φούρνους. Το ένα είναι ο ναός του παλαιού νεκροταφείου, ενώ το δεύτερο στα «Παπούλια», μια όμορφη τοποθεσία με δροσερά, τρεχούμενα νερά και σκιερά πεύκα, όπου κατέληγε η ημερήσια εκδρομή που κάναμε μαθητές, τότε, του Δημοτικού Σχολείου.

Το τέταρτο βρίσκεται στην περιοχή της Θερμησίας. Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, ένα από τα τρία εκκλησάκια στο νησάκι του Δοκού, στον όρμο της Κουάτα(ς), ήταν αφιερωμένο στους Αγίους Αναργύρους, αλλά σήμερα δεν υπάρχει.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1.   Οι Άγιοι Ανάργυροι (Κοσμάς & Δαμιανός) της 1^ης Ιουλίου κατάγονταν από τη Ρώμη, ενώ της 1^ης Νοεμβρίου με τη μητέρα τους, Θεοδότη, κατάγονταν από τη Μ. Ασία. Πρόκειται για δυο διαφορετικά ζευγάρια «Αναργύρων».

2.   Σε εκδήλωση του Ερμιονικού Συνδέσμου είχα προτείνει το Κέντρο Υγείας Κρανιδίου να ονομαστεί «Άγιοι Ανάργυροι» και το Αγροτικό Ιατρείο Ερμιόνης, «Αγία Ερμιόνη», γιατί, όπως γνωρίζουμε και αυτή ήταν γιατρός. Είναι, κατά την άποψή μας, η οφειλόμενη τιμή.

Πρβλ. Γιάννης Σπετσιώτης: «Τρεις γυναίκες ιατροί», Διάλεξη, Ερμιόνη, καλοκαίρι 2006.

«Άγιοι Ανάργυροι» ονομάζεται το Υδροθεραπευτήριο (Λουτρά) στα Μέθανα, που επισκέπτονταν πολλοί κάτοικοι της περιοχής μας. Αλλά και η Οικοκυρική Σχολή στο Κρανίδι, που ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1972 και στεγαζόταν σε κτήριο που είχε παραχωρηθεί από το Μοναστήρι, είχε το όνομα των Αγίων. 

ΦΩΤΟ

1.   «Οι Άγιοι Ανάργυροι», από το φυλλάδιο της Ι. Μητρόπολης Ύ-δρας, Σπετσών, Ερμιονίδος, Τροιζηνίας και Αιγίνης.

2.   «Άγιοι Ανάργυροι Μιλίντρας» και «Άγιοι Ανάργυροι στα Παπούλια», από το διαδίκτυο.