Γράφει
ο Καθηγητής κοινωνιολογίας Γιώργος Πιπερόπουλος
Σκέφθηκα να σας ευχηθώ με λίγο διαφορετικό τρόπο Καλό
Σαββατοκύριακο καθώς θα μείνουμε όχι μόνο εμείς οι Έλληνες αλλά κάποια
δισεκατομμύρια συνανθρώπων μας κλεισμένοι στα σπίτια μας σε μια πρωτότυπη
έκφραση «απαγόρευσης του δικαιώματος άσκησης της προσωπικής μας ελευθερίας και
της ελεύθερης κίνησης!»
Εδώ και αρκετά χρόνια οι πολίτες Κρατών όλης
της γης είχαν χάσει το αίσθημα της εμπιστοσύνης στα πολιτικά συστήματα, στους
πολιτικούς και τις Κυβερνήσεις τους. Τώρα με την πανδημία του ‘κορονοϊού’ τον
πανικό που έχουν ενσπείρει τα ΜΜΕ, αυτά που έχω χαρακτηρίσει ως ‘Μέσα Μαζικού
Εκμαυλισμού’ και την οικονομική απραξία που είναι προάγγελος μεγάλων
Οικονομικών ανακατατάξεων και απίστευτων μεγεθών ανεργίας η ΑΠΩΛΕΙΑ
ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ έχει πάρει κολοσσιαίες διαστάσεις.
Με τους αριθμούς θανάτων που καταγράφονται
ΟΛΟΙ πλέον αμφισβητούν τα στοιχεία που ανακοινώνουν η Κίνα, η Βόρεια Κορέα, η
Ρωσία, το Ιράν, η Τουρκία…
Και καθώς όπως λέγαν οι παλιοί «ο φόβος
φυλάει τα έρμα» η τρομολαγνεία των ΜΜΕ μετουσίωσε δισεκατομμύρια
ανθρώπων σε ‘πειθήνια όντα’ που κλειδώθηκαν στα σπίτια τους
καθώς οι Κυβερνήσεις είπαν ότι εάν δεν το κάνουμε δεν θα προλαβαίνουμε να
θάβουμε τους νεκρούς μας…
Δανείζομαι από το βιβλίο μου «Καληνύχτα
Ελλάδα» το κείμενο που ακολουθεί…
Μοναξιά!
Φοβερό το συναίσθημα, άβυσσος μέσα
στην οποία πέφτουν και χάνονται αμέτρητοι συνάνθρωποί μας...
Και έρχονται σε δυο
περίπου εβδομάδες οι Χρονιάρες μέρες της Εβδομάδας των Παθών του Ιησού και η
ΑΝΑΣΤΑΣΗ στις 12 Απριλίου για Καθολικούς και προτεστάντες και στις 19 Απριλίου
για τους Ορθοδόξους Χριστιανού.
Η μεγάλη γιορτή της Ανάστασης, η
υπόσχεσή Του για τη σωτηρία των ψυχών μας Και καθώς κλεισμένοι στα σπίτια μας
«ελεύθεροι-πολιορκημένοι» από τον φονικό ‘κορονοϊό’ θα ονειρευόμαστε την μέρα
που θα ξεχυθούμε σε δρόμους, πάρκα, πλατείες, παραλίες για να γιορτάσουμε τη
ΖΩΗ και την Ελευθερία κίνησης κάποιοι συνάνθρωποί μας, ίσως και μέσα στην ίδια
μας την πολυκατοικία, θα βουλιάζουν πνιγμένοι στο βουβό, το ανελέητο αίσθημα
της μοναξιάς τους…
Και κάποιοι άλλοι θα
ξυπνήσουν στο πεζοδρόμιο που τους φιλοξενεί και μετά θα περάσουν από τους
κάδους απορριμμάτων για να βρούνε αποφάγια…
Μοναξιά!
Κατάρα ή ευλογία για το ανθρώπινο
γένος συλλογικά και για εμάς τους Νέο-Έλληνες ειδικά; Σίγουρα μέσα στα
σύγχρονα, πολύβουα, πολυπρόσωπα και απρόσωπα ελληνικά αστικά κέντρα, η μοναξιά
μας έχει διογκωθεί σε προβληματικά επίπεδα, έχει ενταθεί για πολλούς σε σημείο
καθημερινά επαναλαμβανόμενης απελπισίας.
Ζούμε σε κακόγουστες και
πανάκριβες πολυκατοικίες και, πέρα από τις εθιμοτυπικές φιλοφρονήσεις και τα
μικροπρεπή κουτσομπολιά, αγνοούμε την ύπαρξη του συγκατοίκου σε σημείο ώστε να
χρειάζεται να «μυρίσει» το πτώμα κάποιου άτυχου, μοναχικού γείτονά μας για να
συνειδητοποιήσουμε εμείς οι υπόλοιποι ότι έκλεισε πια για αυτόν, τραγικά, η
αναπόφευκτη για όλους μας παρένθεση της... ζωής!
Αμέτρητοι οι συνοδοιπόροι μας
στους πολυσύχναστους δρόμους, στρυμωγμένα ασφυκτικά τα σώματα ανδρών, γυναικών
και παιδιών στα αστικά μας λεωφορεία, θέσεις μόνο για όρθιους στους
κινηματογράφους, χωρίς ελεύθερες θέσεις οι κάθε λογής και «επιπέδου» πιτσαρίες,
καφετέριες, παμπ και φυσικά οι ελληνικές ταβέρνες. Περιφέρουμε την πλήξη και
την ανία, τα βιωματικά μας τραύματα στα στενόχωρα κλουβιά μας, στο γραφείο, στο
μαγαζί, στο εργοστάσιο, στο σχολείο, στις πανεπιστημιακές αίθουσες, στους κάθε
λογής χώρους εργασίας ή αναψυχής.
Μόνοι, ολομόναχοι,
κατασιγάζοντας όπως - όπως τις έντονες, τις αδυσώπητες διαμαρτυρίες του «είναι»
μας, τη λαχτάρα μας να ξεφύγουμε από το ανελέητο μαρτύριο της απομόνωσης, της
μοναξιάς..
Παραγωγοί και παράγωγα, αίτια και
αιτιατά ενός ψυχοκοινωνικού και πολιτικό-πολιτιστικού συστήματος με οικονομικές
δομές που εδραιώνονται στο ατομικό ψυχοκίνητρο και τα συλλογικά ορμέμφυτα για
«κέρδος» και για «δύναμη» και απολήγουν εξαντλημένες στην εδραίωση ενός
αντικειμενικού κόσμου, μιας πραγματικότητας που επιβεβαιώνει την πανάρχαια
αλήθεια, την απλή και συνάμα δυσβάστακτη διαπίστωση της αναπόφευκτης υπαρξιακής
μας μοίρας – όχι του θανάτου, αλλά της μοναξιάς...
Η μοναξιά έχει δυο όψεις.
Η πρώτη ταυτίζεται με την
υποκειμενική διαπίστωση κάθε ατόμου ότι είναι μόνο. Η δεύτερη πηγάζει από την
αποξένωση του ατόμου από τον ίδιο του τον εαυτό, στηρίζεται στη νευρωσική
διαφοροποίηση, στην αποκοπή συναισθημάτων και διανόησης, αποτελεί «αγχωτική
αντίδραση», φυγή από την αλήθεια της ζωής, υποκειμενική διαστρέβλωση μιας αντικειμενικής
πραγματικότητας.
Έτσι, ενώ η
συνειδητοποίηση της πρώτης όψης της μοναξιάς αποτελεί μια βαθειά, υγιή,
ανεξάντλητη πηγή ψυχοπνευματικής κατανόησης, η δεύτερη όψη της είναι σαφώς
παθολογική. Το άγχος της μοναξιάς που διαπιστώνω καθημερινά ότι μας διακατέχει
εμάς τους Έλληνες και τα παιδιά μας, αποτελεί μια ακόμα πικρόγευστη ένδειξη της
απώλειας της αυθεντικότητάς μας.
«Ο άνθρωπος φοβάται, τρέμει τη
μοναξιά... Η κυρίαρχη σκέψη σε κάθε φυλακισμένο, κάθε απομονωμένο, κάθε λεπρό,
κάθε αμαρτωλό ή ασθενή είναι να έχει κάποιον που να μοιραστεί μαζί του τη μοίρα
του, το πεπρωμένο του...» έγραψε ο Μπαλζάκ.
Και ο Αμερικανός
ψυχολόγος Ρόλλο Μαίη γράφει «...Ο αγώνας του ανθρώπου για την απόκτηση δύναμης
φαίνεται ολοκάθαρα τώρα καθώς γίνεται κοινή συνείδηση η αλλοτρίωσή του από τη
φύση, η ανελέητη αλλοτρίωσή του και από τον ίδιο του τον εαυτό...».
Η μοναξιά του δημιουργικού ατόμου,
αυτή η σκόπιμη και ηθελημένη απομόνωση, αναμφίβολα διαφέρει από την
καταδικαστική απομόνωση του μέσου Έλληνα, της μέσης Ελληνίδας. Στη μοίρα του
καθένα μας, όμως, το «δόσιμο» σε έναν συνάνθρωπο ή μια ιδέα αποτελεί σημαντικό
αντισταθμιστικό παράγοντα. Και από αυτήν την έννοια, το δόσιμο, ξεκινά μια
ολάκερη σειρά από ενέργειες που μπορούν, αναμφίβολα, να μειώσουν το σοκ της
συνειδητοποίησης της μοναξιάς μας.
Ο συνάνθρωπός μας στην
πολυκατοικία, στο γραφείο, στο εργοστάσιο, στο πανεπιστήμιο, στο ορφανοτροφείο,
στο γηροκομείο και στη φυλακή βασανίζεται κάθε λεπτό από το αίσθημα της
μοναξιάς, από την ανθρώπινη καταδίκη σε απομόνωση.
Είμαστε, λοιπόν, εμείς οι Έλληνες
– ίσως όπως όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη μας – καταδικασμένοι στη μοναξιά;
Όχι βέβαια!
Κάπου εκεί μέσα στα φυλλοκάρδια
του απέραντου ελλαδικού μας υποσυνείδητου και στα αρχέτυπα που χάνουν τις
καταβολές τους στην ιστορία Πελασγών, Αχαιών και Δωριέων υπάρχουν, πιστεύω, όλα
τα απαραίτητα στοιχεία της σωτηρίας μας από την αρνητική μοναξιά, υπάρχει η
δημιουργικότητα της ελληνικής ψυχοσύνθεσης...
Υπάρχει το εσώτερο
μήνυμα της ελπίδας που φέρνει δυναμικά στο προσκήνιο η Αγία Εβδομάδα των Παθών
και μετά η ΑΝΑΣΑΤΑΣΗ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού…
Ας τη φέρουμε στο συνειδητό
ατομικό και συλλογικό μας επίπεδο γεφυρώνοντας την άβυσσο της μοναξιάς που για
πολλά χρόνια μας είχε τυλίξει με τη χυδαιότητα και απάνθρωπη προσήλωση στο
πνεύμα και τη φιλοσοφία του ατομικισμού
και του εγωισμού...
