«ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ»

 

του Γιάννη. Μ. Σπετσιώτη

Επικεντρωμένοι στους στόχους μας, με αυξημένη έμπνευση, δημιουργική διάθεση, όραμα και νέες συνεργασίες ευελπιστούμε να απολαμβάνετε το νέο 33^ο τεύχος του περιοδικού μας!

Η ύλη του, με θέματα του χθες και του σήμερα από τα περισσότερες περιοχές του Δήμου μας, ελπίζουμε να σας εξέπληξε ευχάριστα. Αφήστε, λοιπόν, πίσω σας κάθε δισταγμό και γίνετε ένας κρίκος της αλυσίδας των αρθρογράφων του!  Προωθήστε με θάρρος τις εμπειρίες, τις γνώσεις και τα βιώματά σας! Βρείτε νέες διεξόδους στη ζωή σας! Απολαύστε δημιουργικά εγχειρήματα! Αξιοποιείστε το ταλέντο σας! Διεκδικείστε κι σεις το μερίδιό σας ώστε να προχωρήσει ο πολιτισμός στον τόπο μας ένα βήμα μπροστά! Και μην ξεχνάτε ότι η Εταιρεία Μελετών Ερμιονίδας είναι ο μοναδικός σύλλογος και από τους ελάχιστους στην Ελλάδα που έχει το δικό του, δυναμικό έντυπο. Αυτό κάτι λέει!

Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλη την ομάδα των αρθρογράφων που εξακολουθούν να φέρνουν στην καρδιά της Ερμιόνης και της Ερμιονίδας τον παλμό των κατοίκων της!

Τα δικά μας στεφάνια…

Αυτές τις μέρες μας που γιορτάζουμε την Επανάσταση του 21, το blog με τους συνεργάτες του  καταθέτει τα δικά του στεφάνια, στους ήρωες και τους ευεργέτες της Ερμιόνης και της Ερμιονιδας, που ο καθένας τους έδωσε το δικό τους όρκο,  για την απελευθέρωση του ελληνικού γένους και την ιστορία του από την πολύχρονη σκλαβιά!!

Ο Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης με πάθος και αφοσίωση, συνεχίζει την κοπιαστική έρευνά του στις ιστορικές πηγές και αυτή τη φορά βγάζει στην επιφάνεια μια άγνωστη πτυχή της τοπικής μας ιστορίας…

Τον ευχαριστούμε για μια ακόμα φορά ...

ΣΤΑΜ. ΔΑΜΑΛΙΤΗΣ

===========================================================================================================================

Η παλαιά ερμιονίτικη οικογένεια του Αναγνώστη Χατζησταύρου

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Ένας από τους πλέον δραστήριους αγωνιστές της Ερμιόνης κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του ’21 ήταν και ο Αναγνώστης Χατζησταύρου.

Γεννήθηκε στην Ερμιόνη περί το 1779 και με την έναρξη του αγώνα οργάνωσε και συντηρούσε σώμα 100 οπλιτών (ατάκτων), του οποίου ήταν επικεφαλής. Το 1819 μυήθηκε από τον Γκίκα Μπόταση και τον Παπαρσένη στη Φιλική Εταιρεία, έγινε μέλος της και έλαβε μέρος με το στρατιωτικό του σώμα στην πολιορκία του Ναυπλίου. Ο Αναγνώστης Χατζησταύρου ήταν ένας μεγαλοκτηματίας της Ερμιόνης και διέθεσε για τον αγώνα μεγάλο μέρος της περιουσίας του. Χρηματοδοτούσε τα επαναστατικά σώματα της Ερμιόνης όπως φαίνεται σε διάφορα έγγραφα και εφοδίαζε τους κατοίκους της μέχρι το τέλος του αγώνα με λάδι, σιτάρι και κρασί. Επίσης πρωτοστάτησε στη σύσταση του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου του τόπου προσφέροντας 150 γρόσια, τα περισσότερα από κάθε άλλον και ήταν υπεύθυνος για τη συγκέντρωση των χρημάτων. Διετέλεσε δημογέροντας του τόπου υπογράφοντας το έγγραφο προς το Υπουργείο των Πολεμικών (6 Ιουλίου 1825), με το οποίο ενημέρωναν για την πληρωμή δύο μηνών των στρατιωτών του Γιάννη Αδρ. Μήτσα. Τα στοιχεία του αναγράφονται στους πίνακες ενόρκων της Ερμιόνης των ετών 1842,1847, 1850 και 1851.

Κατά τη διάρκεια της επιδημίας της πανώλης στην Ερμιόνη το 1824, κατέφυγε στις γύρω περιοχές και απώλεσε τα αποδεικτικά έγγραφα της μύησής του στη Φιλική Εταιρεία. Την πολεμική του δράση και την προσφορά του στον αγώνα πιστοποίησε ο καπετάνιος Ερμιονίδας και ταγματάρχης της Βασιλικής Φάλαγγας Σταμάτης Μήτσας και η Δημογεροντία της Ερμιόνης. Οι διάφορες επιτροπές εκδουλεύσεων τον ενέταξαν στους αξιωματικούς του αγώνα με βαθμό Ζ΄(ανθυπολοχαγός). Το 1834 ο Αναγνώστης Χατζησταύρου παρουσιάστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα, ενώ το όνομά του είναι γραμμένο στο Μνημείο Ηρώων του Κρανιδίου.

Η σύζυγος του Αναγνώστη Χατζησταύρου, Θεοφαία, με αίτησή της (19-5-1865) προς το Υπουργείο Οικονομικών αξίωσε την προβλεπόμενη από τον νόμο περί προικοδότησης αμοιβή για την προσφορά του συζύγου της στον εθνικό αγώνα. Απεβίωσε στα μέσα της 10/ετίας του 1850. (Εθνική Βιβλιοθήκη, Μητρώον – Φάκελος Αγωνιστών).

Ο Αναγνώστης Χατζησταύρου φαίνεται να είχε τρεις γιους. Δεν υπάρχουν ενδείξεις αν είχε κόρες. Ο πρώτος γιος του ήταν ο Σπύρος γεννημένος περί το 1818. Στους εκλογικούς καταλόγους του 1867 δηλώνεται με α/α 437, ετών 51 και γεωργός ενώ στους εκλογικούς καταλόγους του έτους 1876 έχει α/α 485, ετών 58 και επάγγελμα γεωργός. Άλλα στοιχεία δεν βρήκαμε.

Ο δεύτερος γιος ήταν ο Σταύρος. Στην κατάσταση του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου Ερμιόνης του 1842 φαίνεται να φοιτά στην Α΄ κλάση. Στους βουλευτικούς καταλόγους του έτους 1867 ο Σταύρος Χατζησταύρου είναι γραμμένος με α/α 438, ετών 35 και επάγγελμα καφεπώλης. Είναι πιθανόν να γεννήθηκε γύρω στα 1832. Στους εκλογικούς καταλόγους του έτους 1876 είναι γραμμένος με α/α 490, ετών 42 και επάγγελμα κτηματίας. Επίσης στην κατάσταση του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου Ερμιόνης του 1842 είναι γραμμένος και ο τρίτος γιος του Αναγνώστη Χατζησταύρου, Ιωάννης, για τον οποίο δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία.

Οι πληροφορίες που δημοσιεύουμε στη συνέχεια αφορούν τον Σταύρο Χατζησταύρου. Το σπίτι του μαζί με την ονομαστή ταβέρνα βρισκόταν στο ανατολικό μέρος της βορινής εισόδου του Ιστορικού - Λαογραφικού Μουσείου.

Ο Σταύρος Χατζησταύρου παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία τη Βενετία (Βενετσάνα), κόρη του παπα - Βασίλη Παπαβασιλείου, γυναίκα έξυπνη, φιλότιμη και κατά πολλά χρόνια νεότερή του. Την αγαπούσε πολύ και αυτή πολλές φορές εκμεταλλευόταν την αγάπη του.

Η Βενετία Χατζησταύρου απεβίωσε τον Ιούνιο του 1935 σε ηλικία 90 ετών ενώ το σπίτι της, ενόσω ζούσε, ήταν πάντοτε «ανοικτό» για όσους είχαν ανάγκη. Υπάρχουν στοιχεία για πέντε παιδιά που είχαν αποκτήσει: Τον Αντώνη, την Αναστασία, τη Φανή, τη Θεοδότα και τη Μαρία, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε αν υπήρχαν και άλλα.

Ο Αντώνης είναι γραμμένος στο Α’ Συνδιδακτικό Τμήμα του καταλόγου του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Ερμιόνης του έτους 1866, με α/α 27, ετών 8 (έτος γέννησης 1888) και επάγγελμα πατέρα γεωργός. Ο Αντώνης ήταν ιδιαίτερος τύπος για την Ερμιόνη. Τον περιγράφουν ψηλό, ξερακιανό, πολύπειρο, πολυδιαβασμένο, καλό συζητητή, με μετρημένες κουβέντες και μια μαγκούρα στα χέρια όχι για να στηρίζεται αλλά για να του δίνει …αρχοντιά και «τύπο»! Ο Αντώνης Χατζησταύρου ή Φουφούλας ήταν ο τελευταίος Ερμιονίτης που φορούσε «βράκα», τη φορεσιά των ενδόξων θαλασσινών του αγώνα, γι’ αυτό και είχε το παρατσούκλι ο …Φουφούλας. Δεν παντρεύτηκε και έζησε μποέμικα χωρίς φροντίδες, σκοτούρες και βάσανα. Πέθανε στις αρχές Ιουνίου του 1935, σε ηλικία 77 ετών, λίγες μέρες νωρίτερα από την μητέρα του.

Η Αναστασία είναι γραμμένη στον κατάλογο του Σχολείου που προαναφέραμε στο προκαταρκτικό τμήμα με α/α 48 και ηλικία 6 ετών. Αν και το σχολείο ήταν αρρένων, μπορούσαν να εγγραφούν και κορίτσια, αν οι γονείς τους το επιθυμούσαν, ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν λειτουργούσε σχολείο θηλέων,  σύμφωνα με σχετική διαταγή του Υπουργείου.

Η Φανή είναι γραμμένη στον κατάλογο του Δημοτικού Σχολείου Θηλέων Ερμιόνης του έτους 1885 -1886, με α/α 50, ετών 7 και επάγγελμα πατέρα κτηματίας.

Η Θεοδότα παντρεύτηκε με επεισοδιακό τρόπο τον Πάνο Βόντα, ενώ οι γονείς της την είχαν αρραβωνιάσει με τον άρχοντα και δήμαρχο Γιάννη Οικονόμου. Τελικά, η μικρότερη κόρη, η Μαρία, παντρεύτηκε τον Γιάννη Οικονόμου και ας ήταν μόλις έντεκα χρόνων, όπως περιγράφει στο βιβλίο του «Θρύλοι και παραδόσεις της Ερμιόνης» ο δάσκαλος Μιχαήλ Παπαβασιλείου. Σήμερα απόγονος της οικογένειας πιθανόν να είναι η Αντωνία Χατζησταύρου του Δημητρίου και της Θωμαής γεννημένη το 1960 και γραμμένη στους εκλογικούς καταλόγους της Κοινότητας Ερμιόνης.

Βιβλιογραφία

§  Βουτσίνος Μ. Γεώργιος, «Μητρώον Ερμιονέων Αγωνιστών», Αθήνα 2005.

§  Σπετσιώτης Μ. Γιάννης – Ντεστάκου Δ. Τζένη, «Η Εκπαίδευση στην Ερμιόνη κατά την Καποδιστριακή και Οθωνική Περίοδο», Αθήνα 2016.

Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης ο πολυγραφότατος Ερμιονίτης συγγραφέας…

...Γεφυρώνει την ιστορική, λαογραφική και κοινωνική μας

 παράδοση, με το σήμερα…

Και εμείς, τιμάμαι όπως αξίζει την προσφορά του 

και την αγάπη για τον τόπο που μας γέννησε!!!

…και ύστερα, μα δεν υπάρχει ύστερα..

S.D.D.

=========================================================================================================================

ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ

Περί Δημοτικών Τραγουδιών

Κυκλοφόρησε το τρίτο βιβλίο της σειράς «Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης». 

Περιέχει τα δημοτικά τραγούδια του τόπου μας κατά κατηγορία, ακολουθώντας την γνωστή κατάταξη των δημοτικών τραγουδιών. Είναι μια καταγραφή χρόνων που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1960 και αποτελεί μνημόσυνο στις ψυχές όλων εκείνων των συμπολιτών που με καλοδέχτηκαν και βοήθησαν την προσπάθειά μου. Σήμερα έχουν όλοι φύγει από τη ζωή. Πάντα θα τους ευγνωμονώ και θα ανάβω ψυχοκέρι στη μνήμη τους. Το βιβλίο περιλαμβάνει μουσικό παράρτημα αντιπροσωπευτικών τραγουδιών της Ερμιόνης με βυζαντινή και ευρωπαϊκή σημειογραφία. Θεωρώ πως μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ερμιόνης. Αποτυπώνει τον πρώτο μεγάλο σταθμό της νεοελληνικής λογοτεχνίας εικονίζοντας συνάμα και την τοπική μας ιστορία και παράδοση. Στη συνέχεια δημοσιεύω ένα μικρό μέρος από την εισαγωγή του βιβλίου.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να το αναζητήσουν στις Δημοτικές βιβλιοθήκες Κρανιδίου και Ερμιόνης καθώς και στην Αργολική  Βιβλιοθήκη.

Καλή ανάγνωση!

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης

===============================================================================================================================

Λίγα λόγια για τα Δημοτικά Τραγούδια

Ανέκαθεν όλοι οι λαοί με το λαϊκό τους τραγούδι εκδήλωναν και «ζωγράφιζαν» σκέψεις και εικόνες, προσδοκίες, λαχτάρες και ελπίδες, χαρές και όνειρα, πόνους και συμφορές. Τραγουδούσαν τις ευτυχισμένες και κακότυχες στιγμές της ατομικής, οικογενειακής, κοινωνικής και εθνικής ζωής. Άλλωστε πάντα το τραγούδι είναι ο αμεσότερος και πληρέστερος τρόπος έκφρασης του ανθρώπου και αντανακλά τον πολιτισμό του τόπου που το γέννησε.

Εμείς οι Έλληνες, που έχουμε μια αδιάσπαστη μουσική παράδοση πλέον των τριών χιλιάδων χρόνων, πάντα αναζητούσαμε τον ιδανικότερο και τελειότερο τρόπο να εκφραστούμε μέσα από τον στίχο και τη μελωδία. Αυτή η αναζήτηση γινόταν ακόμη πιο έντονη σε περιόδους εθνικών επιτυχιών, εχθρικών επιδρομών και δουλείας.

Το Δημοτικό Τραγούδι ως ο πρώτος μεγάλος σταθμός της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας αποτυπώνει και εικονίζει τις μεγάλες και κορυφαίες στιγμές του έθνους μας, εκφράζει τα μυστικά και τους κρυφούς πόθους του λαού και αποτελεί τον ακατάλυτο συνδετικό κρίκο με την αρχαία ζωή και τα …μακρινά περασμένα. Είναι η ακτινογραφία του, απαύγασμα των συναισθημάτων και ταυτόχρονα κειμήλιο της ψυχής του.

Τα Δημοτικά Τραγούδια της Ερμιόνης

Στη μεγάλη αυτή, πολιτιστική κληρονομιά, που φτάνει τα 25.000 τραγούδια με τις 1.000 περίπου μελωδίες, θα ήταν αδύνατο οι μακρινοί συμπολίτες να μην είχαν τη δική τους συμβολή. Ο τόπος μας, φιλειρηνικός και φιλέορτος από τα πανάρχαια μυθικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας, είχε τη δική του συνεισφορά στον πολιτισμό της Πατρίδας μας, της Ελλάδας.

Δημιούργησαν, λοιπόν, και οι Ερμιονίτες τα δικά τους Δημοτικά Τραγούδια τραγουδώντας κάθε πτυχή (θρησκευτική και κοινωνική) της ζωής. Την τοπική ιστορία, την εργασία, την ξενιτειά, την αγάπη και τον έρωτα που γεννιέται στις καρδιές των νέων και γίνεται ταίριασμα, αρραβώνας, γάμος, νέα ζωή, οικογένεια.

Κοντά σ’ αυτά τα νανουρίσματα, ταχταρίσματα, πειραχτικά δίστιχα και λόγια θανάτου. Όλα εκφράστηκαν μέσα από τους στίχους και όλα συνοδεύτηκαν με την κατάλληλη μουσική των Δημοτικών τραγουδιών.

Όπως δε συμβαίνει με όλα τα γεγονότα στη ζωή μας οι παλαιοί Ερμιονίτες ασφαλώς δέχθηκαν και τραγούδησαν Δημοτικά Τραγούδια, δημιουργήματα άλλων τόπων, που τους ταίριαζαν και έτσι εύκολα τα έκαναν «δικά τους».

Τα περισσότερα Δημοτικά Τραγούδια που τραγουδήθηκαν στον τόπο μας, κράμα κυρίως Πελοποννησιακών, Αιγιοπελαγίτικων και Μικρασιατικών στοιχείων (στίχοι και μουσική), χαρακτηρίζονται από μια μελαγχολική γοητεία, νοσταλγία, περιπάθεια αλλά και ειρωνική και χαρούμενη διάθεση. Ντυμένα στους χορευτικούς ρυθμούς των συρτών, των μπάλων και των καρσιλαμάδων. Μέσα από τα πολυποίκιλα ποιητικά, μουσικά, ρυθμικά και χορευτικά σχήματα προβάλλεται ο ενιαίος και αδιάσπαστος χαρακτήρας της πατρίδας μας.

Δυστυχώς πολλά από τα Δημοτικά Τραγούδια του τόπου μας έχουν χαθεί οριστικά, όπως έγινε και με άλλα στοιχεία του λαϊκού μας πολιτισμού. Η απερισκεψία και η αδιαφορία μας, οι παραλείψεις και η ανυπαρξία σχεδίου με τη βοήθεια του χρόνου και της λήθης τα εξαφάνισαν.

Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης -> Είναι καλό να θυμόμαστε και να αναδεικνύουμε τα ιστορικά γεγονότα, γιατί ό,τι δεν εορτάζεται ξεχνιέται…

Θέμα που αφορά τη δημοτική αρχή και τους προέδρους των Κοινοτήτων και οι δημότες θα το αξιολογήσουν με το πως θα προβληθεί…

Διότι, χωρίς γνώση της ιστορίας και των ιστορικών προσώπων που τη δημιουργούν, δεν υπάρχει μέλλον σε ένα λαό, σε μια κοινωνία...

S.D.D.

====================================================================================================================

Επετειακό ιστορικό πανόραμα Ερμιονίδας

(έτος 2024)

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Είναι φορές που το «παιχνίδι» των συμπτώσεων στο πέρασμα των χρόνων εκπλήσσει και τους πιο ευφάνταστους ανθρώπους. Είναι φορές που μια σειρά από σημαντικά γεγονότα, θρησκευτικά, ιστορικά, κοινωνικά συμβαίνουν ταυτόχρονα την ίδια μέρα ή τον ίδιο μήνα ή τον ίδιο χρόνο. Τότε αυτές οι συμπτώσεις αποτελούν ορόσημα στη ζωή των ανθρώπων καθώς συμπληρώνονται 10ετίες ή 100ετίες ή 1000ετίες από το γεγονός.

Είναι καλό να τα θυμόμαστε και να τα αναδεικνύουμε, γιατί ό,τι δεν εορτάζεται ξεχνιέται. Ένας τέτοιος χρόνος για την Ερμιονίδα είναι το 2024 που ήδη διανύουμε. Φέτος λοιπόν συμπληρώνονται:

1.   Διακόσια (200) χρόνια από τη γέννηση (1824) του Γεωργίου Ιωαν. Μίληση από το Κρανίδι, του σπουδαιότερου πολιτικού της Ερμιονίδας του 19^ου αιώνα. Ο Γ. Ι. Μίλησης εκλέχθηκε οκτώ φορές βουλευτής Ερμιονίδας και μία Αργολιδο-Κορινθίας. Διετέλεσε δυο φορές Υπουργός Παιδείας από 15-10-1875 έως 26-11-1876 και από 1-12-1876 έως 26-2-1877 στις κυβερνήσεις του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου και υπήρξε ένας προοδευτικός πολιτικός με όραμα για την εκπαίδευση και την Παιδεία της Χώρας. Επί της υπουργικής του θητείας ιδρύθηκε το Δημοτικό Σχολείο Θηλέων Διδύμων (1876) ενώ το ίδιο έτος προήχθη το Ελληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο) Κρανιδίου από μονοτάξιο σε πλήρες (3/τάξιο).

2.   Διακόσια (200) χρόνια από την εγκατάσταση στο Κρανίδι, στις 3 Ιανουαρίου 1924, του Προέδρου του Εκτελεστικού Γεωργίου Κουντουριώτη και των άλλων μελών του Εκτελεστικού. Έτσι το Κρανίδι γίνεται η έδρα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδας, όπως είχε συμβεί πριν από δύο χρόνια όταν η Διοίκηση είχε εγκατασταθεί στην Ερμιόνη. Ήδη από τις 3 Δεκεμβρίου 1823 είχε γίνει η μεταφορά του Βουλευτικού (Βουλής και Γερουσίας) από το Άργος στο Κρανίδι. Πρόεδρος του Βουλευτικού ανέλαβε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ενώ Αντιπρόεδρος ήταν ο Μητροπολίτης Βρεσθένης Θεοδώρητος, ο οποίος διηύθυνε όλες τις εργασίες. Όπως με πληροφόρησε ο σεβαστός ιερέας Γκίκας Παπαδημητρίου, το σπίτι όπου στεγάστηκε η Προσωρινή Διοίκηση στο Κρανίδι κατεδαφίστηκε και σήμερα είναι οικόπεδο στην Κάτω Πλατεία του Κρανιδίου. Το σπίτι αυτό το είχε εντοπίσει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κομίνης, όταν υπηρετούσε στο Γυμνάσιο Κρανιδίου.

3.   Εκατόν πενήντα (150) χρόνια από τον θάνατο (27 Φεβρουαρίου 1874) του καπεταν- Σταμάτη Αδριανού Μήτσα, ξεχωριστού ήρωα της Ερμιόνης στην Επανάσταση του 1821 και αργότερα Συνταγματάρχη και Βουλευτή του Ελληνικού Κοινοβουλίου επί πέντε περιόδους. 

4.   Εκατό (100) χρόνια από τον θάνατο του μέγιστου πολιτικού της Ερμιονίδας Εμμανουήλ Παντ. Ρέπουλη στενού συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου, Υπουργού των Εσωτερικών και Οικονομικών αλλά και Αντιπροέδρου στις Κυβερνήσεις του. Ο Εμμ. Ρέπουλης εκλέχθηκε επτά φορές βουλευτής, δύο Ερμιονίδας και πέντε Αργολιδοκορινθίας, ενώ την τελευταία φορά δεν προσήλθε στη Βουλή για λόγους υγείας. Απεβίωσε στις 14 Μαΐου 1924.

Είναι ασφαλώς σημαντικό και χρήσιμο τα γεγονότα αυτά της τοπικής μας ιστορίας να αναδειχθούν από αρμόδιους φορείς Δήμο, Κοινότητες, Σχολεία, Πολιτιστικούς Συλλόγους. Ας μην μένουμε όμως μόνο εκεί. Είναι πιο σημαντικό να εισπράττουμε  μηνύματα και διδάγματα από τα γεγονότα, ώστε η ζωή μας να γίνεται πιο ανθρώπινη και ουσιαστική.

Άρθρο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη, οδηγός και μπούσουλας για κάθε ανθρώπινη κοινωνία, κυρίως για εκπαιδευτικούς, όπως είναι ο ίδιος! …

Η υπέρβαση των διαιρέσεων

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

«Την τύχη του κάθε λαός/την κάνει μοναχός του,

κι όσα του κάνει η τρέλα του/δεν κάνει ο εχθρός του».

Μια τέτοια «τρέλα» είναι και η διάσπαση της ενότητας των Ελλήνων σε πολλές κρίσιμες στιγμές της ιστορίας με αποτέλεσμα, τα δεινά που η Πατρίδα μας έχει υποστεί από τις εμφύλιες διαμάχες, να είναι ολέθρια.

Οι διαιρετικές δυνάμεις του εγωισμού και της υπεροψίας, της φιλαυτίας και της έπαρσης, των συμφερόντων, της ζήλιας και της εμπάθειας αναγνωρίζεται από όλους ότι έχουν εισχωρήσει βαθύτατα, στον «πυρήνα της ψυχής του Έλληνα και μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά. Πρόκειται, ίσως, για το μέγιστο ελάττωμα της φυλής μας που το εκμεταλλεύονται την κατάλληλη στιγμή «φίλοι και εχθροί». Αυτό είναι μια πραγματικότητα που κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Η ψυχολογία, ωστόσο, αναγνωρίζει πως το περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται ο άνθρωπος είναι ο πρώτος παράγοντας που διαμορφώνει την αυριανή κληρονομικότητα. Αυτό σημαίνει πως όσο βελτιώνονται οι περιβαλλοντικές συνθήκες, τόσο αυξάνονται οι προσδοκίες για μια μελλοντική «καλύτερη» κληρονομικότητα.

Η Παιδεία, ο Πολιτισμός, οι Τέχνες και η Οικονομία είναι βασικοί παράγοντες για να πραγματοποιηθεί η αλλαγή, αν το επιθυμούμε. Ειδικότερα, το σχολείο έχει τη δύναμη μέσα από ποικίλες ευκαιρίες να ξεκλειδώσει τις ψυχές των παιδιών, ώστε «να ακούνε και να βλέπουν». Βέβαια, οι μαθητές έχουν ανάγκη από γνώση. Έχουν, όμως, ανάγκη και από «θεραπεία», η οποία επιτυγχάνεται με την παρουσίαση θετικών παραδειγμάτων και την καλλιέργεια συναισθηματικών δεξιοτήτων, όπως η ευγένεια και η ευπρέπεια. Θυμάμαι πως οι παλαιότεροι δάσκαλοι στο τέλος της διδασκαλίας του νέου μαθήματος, κυρίως της Ιστορίας και των Θρησκευτικών, έκαναν την ερώτηση στους μαθητές:

- Μπορείτε να μου πείτε τι σας έκανε εντύπωση απ’ αυτά που ακούσατε και γιατί;

Σχεδόν όλοι οι μαθητές επέλεγαν εικόνες με πράξεις, όπου κυριαρχούσαν συναισθήματα, έντονα θετικά ή αρνητικά. Αυτό φυσικά κάτι λέει. Νομίζω, πως ο θεόπνευστος συνδυασμός της ισορροπίας, της γνώσης και των συναισθημάτων σε κάθε διδασκαλία θα πρέπει να είναι το ζητούμενο του εκπαιδευτικού. Αυτό δεν είναι τόσο απλό αλλά δεν είναι και ακατόρθωτο.

Η αξιοπρέπεια και οι καλοί τρόποι, η υποχωρητικότητα και ο σεβασμός της υλικής και πνευματικής περιουσίας του άλλου είναι μερικά από τα ευγενή υλικά που το σχολείο μπορεί να χρησιμοποιήσει για να πλάσει τον νέο άνθρωπο. Όχι ανταγωνισμοί, συγκρίσεις, θράσος, επιθετικότητα, άκρατος ατομικισμός και αυθαίρετες διαπιστώσεις.

Το σχολείο ασφαλώς πρέπει να επενδύει στη γνώση, έχει όμως την ευθύνη και την υποχρέωση της διάπλασης της ψυχής, της καλλιέργειας αξιών και της εμφύτευσης συναισθημάτων. 

==========================================================================================================================================

Σημείωση: Ο συμπατριώτης μας Γιάννης Σπετσιώτης, είναι, 

- Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής.

Η βαθιά παρακαταθήκη των κειμένων του Γιάννη Σπετσιώτη στην Κοινωνία της Ερμιόνης και της Ερμιονιδας στις ημέρες μας …

Τα θέματα εκτός των πολλών άλλων... στις ιστορικές και θρησκευτικές παραδόσεις  μας, στα ήθη και τα έθιμά μας...

========================================================================================================================== 

Του Αγίου Μόδεστου

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Σύμφωνα με το Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας υπάρχουν δύο άγιοι Μόδεστοι, Αρχιεπίσκοποι και οι δύο Ιεροσολύμων. Ο πρώτος, ο ιερομάρτυρας, γιορτάζει στις 18 Δεκεμβρίου και ο δεύτερος στις 16 Δεκεμβρίου. Εν τούτοις τα όσα αναφέρονται για τον Άγιο Μόδεστο στους περισσότερους Συναξαριστές είναι συγκεχυμένα, παρότι είναι δύο διαφορετικά ιστορικά πρόσωπα.

Στη συνέχεια παραθέτουμε στοιχεία της ζωής τους, όπως τα διασώζει η παράδοση. Ο Άγιος Μόδεστος ο Α΄ έζησε τον 4^ο μ.Χ. αιώνα (300 -374 ή 389 μ.Χ.). Γεννήθηκε στη Σεβάστεια του Πόντου. Οι γονείς του, Ευσέβειος και Θεοδούλη, ήσαν χριστιανοί. Όταν ο Μόδεστος ήταν πέντε μηνών ο πατέρας του κατηγορήθηκε ως εχθρός του αυτοκράτορα και συνελήφθη. Μόλις το έμαθε η Θεοδούλη πήρε το μωρό της και πήγε στη φυλακή, όπου βρισκόταν ο σύζυγός της. Εκεί και οι δύο, παρακάλεσαν τον Θεό να έχουν κοινό τέλος, όπως και έγινε περίπου το 305 μ.Χ. επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού.

Το βρέφος παραδόθηκε από τον δεσμοφύλακα σ’ έναν ειδωλολάτρη άρχοντα. Σε ηλικία δεκατριών ετών ο Μόδεστος έμαθε για τους πραγματικούς του γονείς και αποφάσισε να βαπτιστεί χριστιανός. Σ’ αυτό συνετέλεσε και κάποιος χριστιανός χρυσοχόος από την Αθήνα.

Μετά από πολλές περιπέτειες ο Μόδεστος πουλήθηκε ως δούλος στην Αίγυπτο. Εκεί, αφού έκανε χριστιανό τον αφέντη που τον αγόρασε, εκείνος του χάρισε την ελευθερία του. Φεύγοντας από την Αίγυπτο ο Μόδεστος έφτασε στα Ιεροσόλυμα όπου ο λαός τον εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο της εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Πέρα όμως από τα χαρίσματά του, ο Θεός του έδωσε και τη δύναμη της θεραπείας των κατοικίδιων ζώων, ιδιαίτερα των βοδιών και των ημίονων (μουλάρια) και της σωτήριας επίδρασής του σ’ αυτά. Γι’ αυτό ο Άγιος Μόδεστος θεωρείται προστάτης των ζώων αλλά και προστάτης των γεωργών.

Το τέλος της ζωής του ήταν μαρτυρικό, αφού εκτός από τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη, ο αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 18 Δεκεμβρίου.

Ο Άγιος Μόδεστος ο Β΄ έζησε τον 7^ο αιώνα (634 μ.Χ.). Ήταν μοναχός, ονομαστός για την αρετή του και τη βαθιά γνώση της αληθινής φιλοσοφίας που οδηγεί στον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Για τους λόγους αυτούς εξελέγη ηγούμενος της Μονής που είχε ιδρύσει ο Άγιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης τον 6^ο μ.Χ. αιώνα.

Όταν ο βασιλιάς των Περσών Χοσρόης Β΄ κυρίευσε τα Ιεροσόλυμα και εξόρισε τον Πατριάρχη Ζαχαρία, ο Μόδεστος ορίστηκε αντικαταστάτης του, ενώ η πόλη ήταν εντελώς κατεστραμμένη. Ο Άγιος Μόδεστος με μεγάλες θυσίες μερίμνησε να ταφούν τα δεκάδες χιλιάδες θύματα και να αναστηλωθούν οι ναοί. Θεωρείται και αυτός προστάτης των ζώων, ιδιαίτερα αυτών που σέρνουν άροτρο αλλά και των κτηνοτρόφων. Ακόμα και στην περίπτωση που χανόταν κάποιο ζώο στον Άγιο Μόδεστο έκαναν τάμα να τους το φέρει πίσω.

Πέθανε ειρηνικά και η μνήμη του τιμάται στις 16 Δεκεμβρίου. Εκείνη τη μέρα υπήρχε η παλιά συνήθεια να τελούν αγιασμό και να ραντίζουν τα ζώα.

Στους καιρούς μας η γιορτή του Αγίου Μόδεστου είναι σχεδόν ξεχασμένη. Τα ονόματα των ανθρώπων προς τιμή του Αγίου είναι λιγοστά όπως και τα οικόσιτα ζώα, από τα οποία σε χρόνους περασμένους εξαρτιόταν η επιβίωση των ανθρώπων.

Για τη ζωή και των δύο Αγίων, όπως προαναφέραμε, επικρατεί σύγχυση τόσο στα ιστορικά στοιχεία όσο και σ’ αυτά που διασώζει η παράδοση. Πέρα όμως απ’ αυτά, προσθέτω ότι ενώ η Υμνολογία των δύο Αγίων είναι ξεχωριστή, η αγιογραφική τους απεικόνιση είναι όμοια στη μορφή και στον περιβάλλοντα χώρο.

Στον ιερό ναό της Παναγίας στην Ερμιόνη υπάρχει μεγαλόπρεπη η εικόνα του Αγίου Μόδεστου, πρόσφατα συντηρημένη, τοποθετημένη σε εξαιρετικό σκαλιστό εικονοστάσι. Η εικόνα περιμετρικά έχει σκηνές από το μαρτύριο του Αγίου, ακριβώς όπως έχει και η εικόνα του Κωνσταντίνου του Υδραίου που βρίσκεται στον Ταξιάρχη.

Από αυτό και μόνο το γεγονός θα μπορούσαμε να αντιληφθούμε ότι πρόκειται για τον Άγιο Μόδεστο τον Α΄. Όμως αναζητώντας την εικόνα των δύο αγίων βρήκα να απεικονίζονται και οι δύο Μόδεστοι με την ίδια μορφή, όπως ήδη αναφέραμε. Την εικόνα έχει αγιογραφήσει ο ιερέας Λάζαρος Καρβελάς στις 10 Οκτωβρίου 1905, ο οποίος έχει αγιογραφήσει και άλλες εικόνες του ναού. Είναι δε «Δέησις των δούλων του Θεού» τριάντα τριών συνδρομητών από την Ερμιόνη.

Τα ονόματά τους παραπέμπουν σε οικογένειες του τόπου μας, που συνεχίζουν οι περισσότερες να υπάρχουν, ενώ κάποιους απ’ αυτούς τους πρόλαβα κι εγώ «εν ζωή». Παραθέτω τα ονόματά τους με την επισήμανση πως σ’ αυτή την ομαδική «δέηση» δεν υπάρχει καμιά γυναίκα.

Αντώνιος Α. Κοτταράς

Άγγελος Γ. Αρανίτης

Σπύρος Γ. Αρανίτης

Ιωάννης Γ. Σαρρής

Λουκάς Κυπραίος

Ιωάννης Μαρογιάννης

Δημήτριος Καλαμούτος

Ελευθέριος Μερτύρης

Αντώνιος Σπ. Χατζησταύρος

Κοσμάς Β. Οικονόμου

Άγγελος Δ. Σκούρτης

Ηλίας Ρούσης

Αναστάσιος Προκοπίου

Ιωάννης Παπαμιχαήλ

Σταμάτης Κομμάς

Γεώργιος Ν. Καρακατσάνης

Ιωάννης Ηλ. Μπουσουλόντας

Στυλιανός Σπ. Σουλιώτης

Πέτρας Γ. Σκούρτης

Αναστάσιος Γ.Κομμάς

Νικόλαος Κ. Μεϊντάνης

Ανδρέας Α. Μπαρδάκος

Αντώνιος Ιω. Οικονόμου

Παντελής Ν. Φοίβας

Ανάργυρος Γ. Κρητικός

Γεώργιος Α. Κρητικός

Βασίλειος Π. Οικονόμου

Σωτήριος Σκούρτης

Μιχαήλ Μαστράκης

Νικόλαος Φοίβας

Πάνος Δ. Οικονόμου

Νικόλαος Κομμάς

Ιωάννης Δ. Πάλλης

Τη γιορτή του Αγίου Μόδεστου πανηγύριζε με μεγαλοπρέπεια από την ίδρυσή του μέχρι τις αρχές της 10ετίας του 1930 ο Γεωργικός Συνεταιρισμός Ερμιόνης. Την παραμονή ψαλλόταν στην Παναγία μεγάλος Εσπερινός, παρουσία αρκετού κόσμου και ακολουθούσε γύρω στις 9:30 μ.μ. η περιφορά της εικόνας του Αγίου στους δρόμους της πόλης. Την επόμενη ημέρα γινόταν πανηγυρική Θεία Λειτουργία με αρτοκλασία ενώ στο τέλος ακολουθούσε ο αγιασμός, με τον οποίο οι πιστοί άγιαζαν τα ζωντανά και τα χωράφια τους. Τέλος, μετά τον αγιασμό προσφέρονταν κεράσματα στο γραφείο του Γεωργικού Συνεταιρισμού. Αυτά διαβάζουμε στην εφημερίδα «ΑΡΓΟΛΙΚΗ» του έτους 1932 γραμμένα από τον αείμνηστο Γιώργο Μαρμαρινό. Μετά από έρευνα των ονομάτων των ανδρών και των πατρωνύμων που περιέχονται στους εκλογικούς καταλόγους του 19^ου αιώνα (1800-1899) καθώς και σε άλλες πηγές που ανέτρεξα και πληροφορίες που συνέλεξα, θεωρώ πως ο πρώτος Ερμιονίτης με το όνομα Μόδεστος ήταν ο Μόδεστος Τράκης του Νικολάου που γεννήθηκε το 1892, αδελφός του Γιάννη Τράκη, πατέρα της αείμνηστης Κικής, της Ελένης και της Μαρίας.

Ήταν το έκτο παιδί πολύτεκνης οικογένειας (5 αγόρια και 1 κορίτσι). Πώς πήρε το όνομα Μόδεστος παραμένει άγνωστο. Ίσως η οικογένειά του ως γεωργική και κτηνοτροφική που ήταν να έδωσε το όνομα του Αγίου. Ίσως να γεννήθηκε και την ημέρα της γιορτής του. Ο Μόδεστος Τράκης απεβίωσε ως τραυματίας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στις 10 Μαρτίου 1919 στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Καρδίτσας. Είχε τον βαθμό του Δεκανέα και το όνομά του είναι γραμμένο στο «Ηρώον» της Ερμιόνης.

Ο δεύτερος Μόδεστος της Ερμιόνης που γνώρισα ήταν ο αείμνηστος Πρόεδρος της Κοινότητας Ερμιόνης Μόδεστος Καρακατσάνης (25/5/1960 έως 15/6/1964 και 15/6/1964 έως 20/8/1967). Ο Μόδεστος γεννήθηκε στις 9/3/1906, όπως με πληροφόρησε ο ανιψιός του Γιώργος Καρακατσάνης και πέθανε το 1996, δηλαδή έζησε 100 χρόνια!

Ο τρίτος Μόδεστος ήταν ο Μόδεστος Βασ. Ντούρος, γιος της Σταματίνας Τράκη, συζύγου Βασιλείου Ντούρου. Φαίνεται ότι πήρε το όνομα του Μόδεστου Τράκη, αδελφού της μητέρας του, στον οποίο ήδη αναφέρθηκα. Ο Μόδεστος Β. Ντούρος, φοιτητής της Νομικής, σε ηλικία 22 χρόνων με τον αδελφό του Νίκο εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στα Εξαμίλια Κορινθίας.

Σήμερα το όνομα Μόδεστος στην Ερμιόνη υπάρχει στην οικογένεια Τζιέρη, επειδή τον Μόδεστο Αντ. Τζιέρη τον είχε βαφτίσει ο Μόδεστος Καρακατσάνης. Κάποιον άλλο με το όνομα Μόδεστος στην Ερμιόνη δεν γνωρίζω.

Του Αγίου Δημητρίου και μνήμη του μεγάλου σεισμού

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Στις 26 Οκτωβρίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του μεγαλομάρτυρα Δημητρίου του Μυροβλύτη. Ενός Έλληνα Αγίου που καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη, όπου και μαρτύρησε το 306 μ.Χ., την εποχή του αυτοκράτορα Γαλέριου.

Στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ορθοδοξία ο Άγιος είναι ιδιαίτερα αγαπητός. Το αποδεικνύει ο μεγάλος αριθμός των μικρών και μεγάλων εκκλησιών που φέρουν το όνομά του, με κορυφαίο τον ναό του Αγίου Δημητρίου της Θεσσαλονίκης, πολιούχου και προστάτη της πόλης καθώς και το πλήθος των βαφτιστικών ονομάτων.¹

Όπως διαπίστωσα κάθε Κοινότητα του Δήμου Ερμιονίδας έχει τη δική της εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Ειδικά στην Ερμιόνη υπάρχουν δυο ναΐσκοι, ένας, ο παλαιότερος, αριστερά στην αρχή του δρόμου της Πικροδάφνης και ο άλλος στην Πετροθάλασσα. Επίσης το καθολικό της ιστορικής Μονής του Αυγού τιμάται στο όνομα του Αγίου Δημητρίου.

Ποικιλόμορφη η λατρεία του Αγίου στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας και πολυάριθμα τα ήθη και τα έθιμα της ημέρας, όπως περιγράφονται στις λαογραφικές συλλογές. Ιδιαίτερα λατρευτικά στοιχεία ή διαφορετικές συνήθειες στην Ερμιόνη δεν βρήκαμε.

Θυμάμαι. ανήμερα της εορτής του Αγίου, τον παπα-Μιχάλη να αντικαθιστά τα λευκά καλοκαιρινά του άμφια με τα …χρωματιστά (ανάλογα με τη γιορτή) χειμερινά του, ενώ η εικόνα του Αγίου στολιζόταν με τα φθινοπωρινά χρυσάνθεμα, που τα λέμε και αγιοδημητριάτικα καθώς συσχετίζονται με τη γιορτή.

Όπως γράφεται στον Συναξαριστή, η εκκλησία μας την ίδια ημέρα (26 Οκτωβρίου), εορτάζει και επαναφέρει στη μνήμη των πιστών το γεγονός του μεγάλου σεισμού, γι’ αυτό και οι ύμνοι της ημέρας αναφέρονται στα δύο αυτά γεγονότα.

Πρόκειται για τον μεγάλο σεισμό που έγινε στην Κωνσταντινούπολη, το έτος 740 μ.Χ., επί βασιλείας Λέοντα του Ισαύρου. Τότε πολλά οικοδομήματα της Πόλης κατέρρευσαν και πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους καταπλακωμένοι από τα ερείπια.

Πάντοτε η Εκκλησία με τις διάφορες ευχές της ζητάει τη βοήθεια του Θεού «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου» και την αποφυγή των συγκλονιστικών και καταστροφικών γεγονότων για τον άνθρωπο, όπως είναι οι σεισμοί, οι πόλεμοι, οι θανατηφόρες πανδημίες, οι μεγάλοι λιμοί (πείνα) κ.α.

Ιδιαίτερα για τους σεισμούς σημειώνει: «Έσεισας, αλλ’ έσωσας αύθις Λόγε Της σης γαρ οργής οίκτος εστί το πλέον».

Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να αναφέρω τις επικλήσεις που είχα ακούσει από τη μητέρα μου αλλά και από άλλους συμπολίτες να λένε κατά την ώρα του σεισμού ή άλλων σφοδρών φυσικών φαινομένων που προκαλούν φόβο και απειλούν άμεσα τη ζωή των ανθρώπων. Οι επικλήσεις αυτές είναι θερμά λόγια πίστης προς τον Θεό, την Παναγία και τους Αγίους για να συντρέξουν και να βοηθήσουν τη δύσκολη αυτή στιγμή ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται και ομολογείται η αναμφισβήτητη δύναμή Τους και η ευσπλαχνία Τους. Τρεις είναι οι πιο γνωστές φράσεις που έρχονται στα ερμιονίτικα χείλη την ώρα του κινδύνου.

·      Στον σεισμό: «Μέγας ει (είσαι) Κύριε και θαυμαστά τα έργα Σου!». Η φράση περιέχεται σε ευχή της εκκλησίας μας και την ακούμε στο μυστήριο του Βαπτίσματος και στην ακολουθία του Αγιασμού.

·      Στους κεραυνούς: «Σώσον Κύριε τον λαόν Σου!». Είναι η αρχή από το γνωστό απολυτίκιο της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, που γιορτάζεται στις 14 Σεπτεμβρίου.

·      Σε κάθε κίνδυνο: «Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί!». Η αρχή του απολυτίκιου των Αγίων Αναργύρων. Η πιο δυνατή επίκληση των Ερμιονιτών για βοήθεια, ελπίδα και σωτηρία.

Χρόνια πολλά στη Δήμητρα και στον Δημήτρη!

Σημ.

1.     Λέγεται πως δεν υπάρχει στην Ελλάδα πόλη ή χωριό που να μην έχει εκκλησία στο όνομα του Αγίου Δημητρίου ή του Αγίου Γεωργίου.

2.   Η φωτο είναι από το ιστολόγιο «ΡΑΔΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ».

Άρθρο αφιερωμενο στη γιορτή μνήμης του Πορφήτη Ηλία - σύμφωνα μα την εκκλησιαστική και τη λαϊκή μας παράδοση ...

ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Στις 20 Ιουλίου η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη «Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου» που καταγόταν από τη Θέσβη, εφόρου των βουνών, της βροχής, των βροντών και των κεραυνών. Ήταν ένας από τους πιο δυναμικούς προφήτες του Ισραήλ και η ιστορία του είναι γραμμένη στα βιβλία 3 και 4 των «Βασιλειών» της Π. Διαθήκης.

Ιδιαίτερα δημοφιλής και σεβαστός άγιος στην Ορθόδοξη Εκκλησία αφού είναι ο μόνος, μετά τον Μωυσή, που συνομίλησε με τον Θεό απ’ ευθείας και αναλήφθηκε (δεν πέθανε) στους ουρανούς «επί πυρίνου άρματος».

Σπουδαία είναι, επίσης, η θέση του στη Λαογραφία με πλήθος παραδόσεων και συνηθειών. Η πανηγυρική τέλεση της μνήμης του στις 20 Ιουλίου καθορίστηκε από τον αυτοκράτορα Βασίλειο τον Μακεδόνα στα τέλη του 9^ου αιώνα ενώ επί Νικηφόρου Φωκά, 1000 μ.Χ., πανηγυριζόταν η ανάληψη του Αγίου με θεατρικές παραστάσεις, χορούς κ.α.

Σήμερα σ’ ολόκληρη την Ελλάδα τιμάται η μνήμη του με λειτουργίες και αρτοκλασίες σε κεντρικούς ναούς και ξωκλήσια, χορούς και πανηγύρια, βαφτιστικά ονόματα και «επωνυμικά παράγωγα».

Στην Ερμιονίδα, μετά την Παναγία, είναι, νομίζω, ο Άγιος που έχει τα περισσότερα ξωκλήσια. Μάλιστα τα τέσσερα απ’ αυτά προβάλλουν ολόλευκα στις ψηλότερες κορυφές της, όπως το θέλει η παράδοση.

Μέτρησα δέκα ξωκλήσια του Αγίου στην επαρχία μας.

·    Ο Προφήτης Ηλίας στο ομώνυμο βουνό (Κοκκύγιο) στον δρόμο προς το Κρανίδι.

·    Ο Προφήτης Ηλίας στην κορυφή του ομώνυμου βουνού στη Μιλίντρα (Κρανίδι), όπου υπάρχουν ερείπια κελιών και δεξαμενής.

·    Ο Προφήτης Ηλίας στο όρος Δίδυμο.

·    Ο Προφήτης Ηλίας στον λόφο της Αγίας Άννας.

·    Ο Προφήτης Ηλίας στην οροσειρά Αδέρες (Ηλιόκαστρο - Θερμήσι).

·    Ο Προφήτης Ηλίας στους Φούρνους.

·    Ο Προφήτης Ηλίας, μετόχι της Μονής Αυγού, χωρίς οροφή και πόρτα εισόδου στη θέση «Αμπέλι».

·    Ο Προφήτης Ηλίας στο Λουκαΐτι.

·    Ο Προφήτης Ηλίας της Κουβέρτας στο βουνό Μουζάκι.

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και το ιστορικό Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία στην Ύδρα, όπου το διάστημα από 6 Φεβρουαρίου - 16 Μαΐου 1825 φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μαζί με άλλους οπλαρχηγούς και προκρίτους του αγώνα.

Λέγεται, λοιπόν, πως ο Άγιος ήταν ναυτικός. >>>>>>