Απόψεις και λόγια αρχαίων φιλοσόφων στην σφαίρα της ουτοπίας ...
Πηγή διαδίκτυο...
Στο έργο του Πλάτωνα, "Πολιτεία", γίνεται συζήτηση περί πολιτευμάτων, ενώ ο μεγάλος φιλόσοφος μας δίνει μία εικόνα για το ιδανικό πολίτευμα όπως το είχε οραματιστεί.
Ο μεγάλος αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων (427-347 π.Χ.) γύρω στο 374 π.Χ.
έγραψε το κορυφαίο έργο του «Πολιτεία» μέσω του οποίου σχεδίασε την εικόνα του
ιδανικού πολιτεύματος με επίγνωση τού πόσο δύσκολη είναι η πραγματοποίησή του.
Στο έργο αυτό μέσα από την αφήγηση του Σωκράτη αναφέρεται και η
συζήτηση που έγινε με θέμα τη φύση της δικαιοσύνης, αλλά κυρίως για τη
δημιουργία ενός ιδανικού κράτους, στο οποίο θα κυριαρχεί η ιδέα του αγαθού και
το οποίο κράτος θα υφίσταται για να παρέχει την αληθινή ευτυχία στους πολίτες
του.
Για να επιτευχθεί όμως αυτό οι άρχοντες πρέπει να εργάζονται για
το καλό των άλλων (των αρχομένων) και όχι το δικό τους! Ένα τέτοιο κράτος όμως
βρίσκεται στη σφαίρα της ουτοπίας.
Ας δούμε τι ακριβώς γράφει ο
Πλάτων για την εξουσία (άρχοντες - πολιτικούς) και τους εξουσιαζόμενους
(αρχόμενους - πολίτες) [Πολιτεία, Βιβλίο Α, 346-347].
Αφηγείται
ο Σωκράτης:
«Καμιά τέχνη και καμιά εξουσία δεν έχει ως αντικείμενο της
ασχολίας της την δική της προσωπική ωφέλεια, αλλά […] το αντικείμενο της
εξουσίας και των προσταγών της είναι η ωφέλεια του εξουσιαζομένου, και το κάνει
αυτό έχοντας εμπρός στα μάτια της το συμφέρον του εξουσιαζομένου που είναι
ασθενέστερος και όχι το συμφέρον του ισχυροτέρου.
Γι’ αυτό ακριβώς […] κανένας δεν αποφασίζει με τη θέλησή του να
γίνεται άρχων [μηδένα ἐθέλειν ἑκόντα ἄρχειν] και να έχει στα χέρια του την ξένη
αθλιότητα, προσπαθώντας να τη διορθώσει, αλλά ζητά μισθό, επειδή όποιος έχει
την πρόθεση να δουλέψει ως σωστός τεχνίτης, όταν οι προσταγές του είναι
σύμφωνες με την τέχνη, δεν πράττει ούτε προστάζει ό,τι συμφέρει αυτόν τον
ίδιον, αλλά ό,τι συμφέρει τον αρχόμενο. Γι’ αυτήν ακριβώς την αιτία, για
όσους πρόκειται να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, πρέπει να εξασφαλιστεί ως
μισθός, ή χρήματα ή τιμή ή τιμωρία, εάν κανένας δεν θέλει να αναλάβει την
εξουσία [μισθὸν δεῖν ὑπάρχειν τοῖς μέλλουσιν ἐθελήσειν ἄρχειν, ἢ ἀργύριον ἢ
τιμήν, ἢ ζημίαν ἐὰν μὴ ἄρχῃ]».
Τι θέλεις να ειπείς μ’ αυτό Σωκράτη; είπε ο Γλαύκων. Τα δύο είδη του μισθού που ανέφερες μπορώ να τα καταλάβω• δεν αντιλαμβάνομαι όμως πώς εννοείς την τιμωρία και πώς την έχεις βάλει στην ίδια μοίρα με τον μισθό
Από την ερώτησή σου εικάζεται ότι δεν μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι ο μισθός των εντίμων ανθρώπων, αυτός δηλαδή που παρακινεί τους ενάρετους ανθρώπους να φορτώνονται τα βάρη της εξουσίας, όταν αποφασίζουν να γίνονται άρχοντες, Μήπως δεν γνωρίζεις πως το να αγαπά κάποιος τις τιμές και τα χρήματα, όχι μόνο κατά την γνώμη του λαού, αλλά και στην πραγματικότητα είναι όνειδος; >>>>>>>>>>
