Αφιέρωμα για το φευγιό του συμπατριώτη μας Γιώργου Μπουκουβάλα....

Απόσπασμα από το βιβλίο της Βιβής Σκούρτη  με τίτλο: 

"Σ' εκείνους που έχτισαν την Ερμιόνη", 

τη σελίδα 45

(από τις εκδόσεις ΑΡΤΕΟΝ.)

Γιώργος Μπουκουβάλας

Ο Γιώργος Μπουκουβάλας απόμαχος και αυτός της δουλειάς, αλλά όχι της ζωής και της προσφοράς, αεικίνητος, με τη σύνταξή του κάθε άλλο παρά «άραξε». Προσηλωμένος σε οικογενειακές και προσωπικές αξίες αυτές της ειλικρίνειας, της εντιμότητας, της ανεξαρτησίας, της εργατικότητας, της προσφοράς. Τρέφεται με το να φυτεύει, ποτίζει, να περιποιείται δέντρα κατά μήκος του δρόμου της Μαγγούλας και του Μπιστιού, ανανεώνοντας όσα η αδιαφορία των τότε ιθυνόντων άφησε να χαθούν από τη βαμβακίαση. Ο Γιώργος μιλάει και τα μάτια του πετάνε σπίθες. Εκφράζεται ελεύθερα, περιγραφικά, παραστατικά, κατανοητά στις δικές μου ερωτήσεις και απορίες. Ο Γιώργος με τη μνημονική του δύναμη γέμισε τα κείμενά μου με νοστιμάδες γλωσσικές της τέχνης του.

«Εργάστηκα 42 χρόνια στην οικοδομή, από το 1955 μέχρι το 1997. Και να ξαναγεννιόμουνα την ίδια δουλειά θα έκανα. Δούλεψα μαστορόπουλο σε αρκετές μετασκευές και επιδιορθώσεις, γιατί την εποχή εκείνη αξιόλογα κτίσματα δεν γίνονταν. Επικρατούσε αυτό που λέμε: «σπίτι όσο χωρείς και χτήμα όσο μπορείς».

Αξιόλογα για την εποχή κτίσματα ήταν ο κινηματογράφος που επιστρατεύθηκε μεγάλος αριθμός εργατικών χεριών, οι αποθήκες του Συνεταιρισμού, η μία πτέρυγα του Μοναστηριού, αλλά και τα σπίτια του Παπαδόπουλου, του Ξενάκη, το ξενοδοχείο του Γιάννη Γεωργίου. Εγώ δούλεψα στην Ύδρα το 1955 στα καλντερίμια, στα «Καλά πηγάδια», από Αύγουστο μέχρι και Οκτώβρη. Το έργο είχε πάρει κάποιος εργολήπτης ονόματι Αλεξόπουλος. Τραβούσαν τότε το έργο «Το παιδί και το δελφίνι» και είδα τη Λόρεν από κοντά. Στο χτίσιμο της πέτρας με μύησε ένας παππούς, άπιαστος πετράς-φατσαδόρος. Ήμουν δέκα έξη χρόνων όταν με έβαλε να δουλέψω μεσομάστορας, μαθαίνοντάς μου έτσι το σταύρωμα της πέτρας που δε χρειάζεται να είναι εμφανίσιμο. Εκεί έμαθα το γώνιασμα στο αγκωνάρι, τις φαλτσογωνιές, το «σκάρπο», την κλίση δηλαδή του εξωτερικού πέτρινου τοίχου. Τέχνη είναι να ξεχωρίσεις από το σωρό τη σωστή πέτρα.

Δούλεψα στο λιμάνι το ’57, στον κινηματογράφο του Παλαιού, στο χτίσιμο των σχολείων στην Κινέττα και στη Σαμπάριζα, στο σπίτι του Γιώργου Κοτταρά.

Όμως τα περισσότερα εργασιακά μου χρόνια τα πέρασα στον Πειραιά. Το μεροκάματο ήταν πολύ καλό, αλλά η δουλειά ήταν σκληρή και ολημερίς. Η ειδικότητά μου ήταν καλουπατζής, αλλά τα ήξερα και φυσικά τα έκανα όλα, μέχρι και μωσαϊκά. Το σπίτι μου στα Μαντράκια, το έφτιαξα σχεδόν μόνος μου».

Μού μίλησε φλεγόμενος, ανεπιτήδευτος, με το προσωπικό του ύφος για την επαγγελματική του σταδιοδρομία με ένταση και πάθος. Για τα ανθεκτικά υλικά στους αιώνες, για τα παλιά πέτρινα σπίτια, τα ωραία αυτά οικοδομήματα που θέλουν φροντίδα κι επιμέλεια, που για συνδετικό υλικό έχουν κυρίως χώμα. Για τις πελεκητές πέτρες που με τα χτένια οι πετράδες έκαναν τους αλτιεφισέδες*. Για τους σαγρέδες (το πεταχτό) που σοβάντιζαν με το θυμαράκι χτυπώντας το πάνω στο ξύλο, ή με το μυστρί, αραιή λάσπη ίσως και χρωματισμένη με ώχρα. Με πήγε στους γωνιόλιθους του σπιτιού του Λαζαρίδη που στέκι εδώ φρουρός αισθητικού κάλλους και τους χάιδευε. Μού έδειξε πάνω στους τοίχους τη σταυρωτή χτισμένη πέτρα και την παράλληλη. Ζωγράφισε στο χαρτί για να καταλάβω ποιό ήτανε το τριβίδι, εργαλείο που έστρωνε το μάρμαρο και πώς ήταν το φραγκόφτυαρο, που τα έφτιαχναν οι μαραγκοί Σπύρος Μουτσάτσος, Θόδωρος Κανέλλης και ο Τσαλίκης.

Ο Γιώργος χτίστης, χειρώνακτας, δημιουργός, έφυγε σήμερα από κοντά μας, παίρνοντας μαζί του τις χαρές και τους καημούς της μαστορικής του τέχνης και ζωής που συνέχισε να υπηρετεί αθόρυβα και εθελοντικά με ευαισθησία, επιμονή, θάρρος κι ελπίδα. Καλή Ανάπαυση Γιώργο και ειλικρινή συλλυπητήρια στ' αδέλφια σου.

Βιβή Σκούρτη