Από το παλαιό Γυμνάσιο ως την πάνω πλατεία στο Κρανίδι
«Αναμνήσεις
και στάση στο Ηρώον»
Γράφει Ο Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Μια φθινοπωρινή μέρα, αρχές του Σεπτέμβρη ήτανε, περπάτησα στο Κρανίδι, τον γνώριμο απ’ τα παλιά δρόμο. Ξεκίνησα από το παλαιό Γυμνάσιο για να φτάσω στην πάνω πλατεία. Γύρω μου σπίτια ημικατεστραμμένα, πολλά ακατοίκητα, μα και καινούργια, όμορφα, περιποιημένα, αρχοντικά! Κοντά σ’ αυτές τις εικόνες ξεπηδούσαν μορφές συμμαθητών, φίλων, εκπαιδευτικών ανακατεμένες με πολλές αναμνήσεις, ευχάριστες, δυσάρεστες, αγωνίες, γέλια, εφηβικά βάσανα και πλάκες, ερωτικά σκιρτήματα... Τέλος πάντων! Αλλού θέλω να καταλήξω…
Σταμάτησα, λοιπόν, στο Μνημείο των Ηρώων, πραγματοποιώντας επιθυμία πολλών ετών... Στη δυτική πλευρά αναγράφεται η χρονολογία 1821 - 1930 και στη συνέχεια αναφέρεται ότι το Μνημείο στήθηκε «εις μνήμην και ευγνωμοσύνην των αγωνισθέντων κατά τον ιερόν αγώνα του 1821 υπέρ πίστεως και πατρίδος κατά ξηράν και θάλασσαν της επαρχίας Ερμιονίδος».
Στη νότια πλευρά είναι γραμμένα είκοσι ένα (21) ονόματα Κρανιδιωτών αγωνιστών, στη βόρεια δύο (2) ονόματα Διδυμιωτών και δύο (2) της Κοιλάδας και στην ανατολική δέκα (10) ονόματα αγωνιστών της Ερμιόνης και ένα (1) των Φούρνων. Όμως, σύμφωνα με την πολύ σημαντική έρευνα και καταγραφή των αγωνιστών του Γιώργου Βουτσίνου, που πρόσφατα αναδημοσιεύτηκε βελτιωμένη, οι αγωνιστές του Κρανιδίου στην επανάσταση του 1821 ήσαν τριακόσιοι σαράντα δύο (342), της Ερμιόνης εκατόν δέκα οκτώ (118), των Διδύμων εξήντα (60), του Πορτοχελίου έξι (6), της Κοιλάδας τέσσερις (4), της Θερμησίας τέσσερις (4), των Φούρνων τρεις (3), του Ηλιόκαστρου δύο (2), του Κάμπου Κοιλάδας δύο (2) και της Σαμπάριζας ένας (1). Συνολικά έχουμε πεντακόσιους σαράντα δύο (542) αγωνιστές, ενώ τα αναγραφόμενα ονόματα στο Μνημείο είναι μόνο τριάντα έξι (36).
Είναι μια …αδικία που πρέπει άμεσα να αποκατασταθεί. Στον ιερό αγώνα του 1821 συμμετείχαν αγωνιστές από όλους τους τόπους της επαρχίας μας. Αυτό δεν φαίνεται στο Μνημείο, ούτε τα ονόματα ούτε, έστω, ο συνολικός αριθμός των αγωνιστών αναγράφονται! Παρατήρησα, επίσης, ότι σε σχέση με την αναγραφόμενη χρονολογία 1821 - 1930 ονόματα πεσόντων μαχητών των πολέμων που ακολούθησαν, δεν αναφέρονται. Το θεωρώ τεράστια παράλειψη.
Το Κρανίδι αλλά και ολόκληρη η επαρχία είχε παλληκάρια που έπεσαν στα πεδία των μαχών της επτάχρονης Επανάστασης του 1821 αλλά και των χρόνων που ακολούθησαν. Τεράστιο όνομα ο Κρανιδιώτης υπίατρος Ιωάννης Βασιλείου που έπεσε στη διάρκεια της Κρητικής επανάστασης του 1866.
Στη συνέχεια είναι όλοι αυτοί που χάθηκαν στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική Εκστρατεία. Ακολούθησε όπως είναι γνωστό, ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, η γερμανική κατοχή και ο εμφύλιος με πολλούς νεκρούς.
Θεωρώ, ότι πέρα από τις επίσημες τελετές και εκδηλώσεις αλλά και τις αντιδικίες, είναι καιρός να ασχοληθούμε συστηματικά μ’ αυτά τα ζητήματα.
Να αναζητήσουμε τρόπους, και είναι αρκετοί, ώστε όσοι διαμένουν ή κατάγονται από την Ερμιονίδα, μικροί και μεγάλοι να έρθουν σε επαφή με την τοπική ιστορία.
Να μάθουν, να συναισθανθούν και τέλος να δράσουν.
Ανάγκη δεν έχουν οι ήρωες εμάς, εμείς τους έχουμε ανάγκη.