Η Κεντητική Τέχνη - > Από το απλό ανεβατό στο πολυτελές κοπανέλι

 

Γράφει η Μαρίκα Κανέλλη -Τουτουτζή  

Το κέντημα προέρχεται από το ρήμα κεντάω και το κληρονομημένο από την αρχαία ελληνική γλώσσα κεντώ, συνηρημένος τύπος του κεντέω (πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα kent). Το ρήμα κεντάω – ώ σημαίνει το πέρασμα με βελόνα χρωματιστών κλωστών σε ένα ύφασμα. Επίσης σημαίνει πιέζω με αιχμηρό αντικείμενο και μεταφορικά, προκαλώ οξύ πόνο σε ένα σημείο. Για αυτό λέμε «με κεντάει ένας πόνος σουβλερός». Σημαίνει και τσιμπώ «με κέντησε μια μέλισσα» λέμε.

    Η κεντητική τέχνη ξεκινάει από τους μυθικούς χρόνους, τότε που η βασιλοπούλα Αράχνη υπερηφανεύτηκε ότι υφαίνει καλύτερα από τη Θεά Αθηνά –Εργάνη. Η θεά θύμωσε και τη μεταμόρφωσε στο ζωύφιο αράχνη που υφαίνει τον ιστό της και κρέμεται κρεμασμένη και ταπεινωμένη από αυτόν. Υφάντρα και τεχνίτρα υπήρξε και η βασίλισσα Πηνελόπη της Ιθάκης που ύφαινε το πέπλο της περιμένοντας τον Οδυσσέα. Από εκεί και ύστερα οι γυναίκες πάντοτε κεντούσαν και μάλιστα αριστουργήματα, άλλοτε σαν απασχόληση και άλλοτε για λόγους βιοποριστικούς. Το κέντημα είναι δώρο στην ψυχή της κεντήστρας. Γεννάει συναισθήματα θαυμασμού και ευχαρίστησης. Αφυπνίζει τη φαντασία και είναι εργασιοθεραπεία, καλλιτεχνία, μεράκι, δημιουργία, συνεργασία κ. α. Τα είδη κεντήματος είναι αρκετά: σταυροβελονιά, βυζαντινή, ψευτοβυζαντινή, λασέ, φυλτιρέ, μιλάν, πουάν ντ’ όμπρ, κοφτό, πλακέ, ελεύθερη αττικής (ρίζα), ριχτό, ανεβατό, ροκοκό, ρισελιέ, λευκαδίτικο, λαυκαρίτικο (Κύπρος), αργαλιός, κομπελέν, κορδόνι κ.α. Τα κεντήματα έπαιρναν το όνομά τους άλλοτε από τον τόπο και άλλοτε από τον τρόπο κεντήματος.

    Τα μικρά εργαλεία που χρησιμοποιούσαν για κέντημα ήσαν: βελόνες σε διάφορα μεγέθη, βελονάκι, σαΐτες, καρφίτσες, κουσούνι (μαξιλαράκι).

     Η πιο εξευγενισμένη μορφή κεντήματος είναι η δαντέλα. Η παράδοση λέει ότι η πρώτη δαντέλα είναι το δίχτυ του ψαρά. Οι δαντέλες διακρίνονται σε γκιπούρ, σκρουντζ, σαντιγύ, ατραντέ, κορδονέ, μποπέν και κοπανέλι. Το τελευταίο έχει εξέχουσα θέση στην οικογένεια της δαντέλας. Είναι το δυσκολότερο  κέντημα στην εκτέλεσή του και το ακριβότερο σε τιμή. Το εργαλείο στο οποίο πλέκεται λέγεται κουσούνι και είναι ένα μικρό μαξιλάρι που επάνω του δουλεύει η κεντήστρα εναλλασσόμενα νήματα που καταλήγουν σε ξυλάκια τα οποία διαπλέκονται  μαζί με τις κλωστές. Από τον ήχο που βγάζουν τα ξυλάκια πήρε το όνομα το συγκεκριμένο κέντημα. Το σύστημα πλεξίματος μου θυμίζει τις αρχαίες αχνύθες που ήσαν υφαντικά βάρη σε κάθετο αργαλειό και με το βάρος τους κρατούσαν τεντωμένες τις κλωστές του όρθιου αργαλειού. Για το κοπανέλι ή αλλιώς δαντέλα Βρυξελών μαρτυρίες δείχνουν προέλευση ελληνική. Αναφέρεται το συγκεκριμένο κέντημα στον Όμηρο και στον Πλάτωνα. Στο δε αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών υπάρχει έκθεμα (αγγείο 2383) με το συγκεκριμένο κέντημα. Για όλα τα είδη κεντήματος προκειμένου να διατηρηθούν οι τεχνικές τους, παραδίδονται μαθήματα σε σχολές και μουσεία. Συγκεκριμένα, εργαστήρι εκμάθησης της τεχνικής κοπανέλι πραγματοποιείται στο Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, στο μουσείο Αγγελική Χατζημιχάλη στην Αθήνα και στον Πολιτιστικό Σύλλογο Αίγινας «ο Καποδίστριας».   

    Το 1884 η βασίλισσα Αμαλία είχε ιδρύσει τη Βασιλική Σχολή χειροτεχνίας στην Αθήνα με έκθεση και πώληση αιγινήτικου κοπανελιού και στη συνέχεια ιδρύθηκαν βασιλικές σχολές στην Αίγινα, στις Σπέτσες, Κόρινθο, Κεφαλονιά, Γαλαξίδι, Σαλαμίνα, Κορωπί και αλλού. Οι Αιγινήτικες δαντέλλες όμως ξεχωρίζουν για την τεχνική και την ποιότητα από αυτές των άλλων νησιών και πόλεων, όπως μας λέει η λαογράφος Αρετή Γαλάνη – Κουκούλη. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην Τσεχία το κοπανέλι διδάσκεται στο πανεπιστήμιο όπως μας λέει η λαογράφος Κεραμάρη.

    Η εμφάνιση της δαντέλλας κοπανέλι επισήμως τοποθετείται στα τέλη του 15^ου αιώνα στην Ευρώπη. Για τον τόπο καταγωγής της οι ειδικοί έχουν διχαστεί. Η Φλαμανδία (Βέλγιο) και η Ιταλία είναι η πρώτες χώρες που εμφανίστηκε και κοσμούσε τα πολυτελή ενδύματα της αρχοντικής τάξης. Ακολούθησε η Γαλλία τον 16^ο αιώνα και η Αγγλία το 17^ο και άρχισαν οι εξαγωγές του πολυτελούς αυτού προϊόντος σε όλη την Ευρώπη. Έτσι το κοπανέλι έγινε σύμβολο του απόλυτου πλούτου και μάλιστα ήταν το ακριβότερο τμήμα ολόκληρου του πολυτελούς ενδύματος. Τον ίδιο αιώνα το κοπανέλι έπαιρνε το όνομά του από την τόπο κατασκευής του, όπως  Punto di Napoli (Ιταλία), Venetziano σήμερα γνωστό ως γκιπούρ Βενετία, Chantilly (Βέλγιο).  

    Εξέχουσα θέση έχει και η ελληνική δαντέλα. Μαρτυρίες περιηγητών του 14^ου αιώνα έγραφαν ότι «τα ελληνικά κεντήματα είναι τόσο λεπτεπίλεπτα και τα σχέδια που πλέκουν με τα νήματα είναι τόσο ωραία, που δεν τα έχετε δει ποτέ». Τα δαντελένια «πουγκιά» της Κύπρου και της Κρήτης, τα «Χιώτικα μωσαϊκά» από διάφορα κομμάτια δαντέλας, ενωμένα, κ. α. είναι λίγα από τα έργα κεντητικής που ταξίδευαν στη Δύση. Ο Άγγλος πρόξενος στα τουρκοκρατούμενα Χανιά, Τόμας Σάντονιθ (1870 – 1885), πρώτος συνέλεξε ελληνικά κεντήματα και δαντέλλες και εν συνεχεία τα δώρισε στο Αγγλικό Μουσείο. Οι ελληνικές δαντέλλες ήταν τόσο περιζήτητες ώστε έμποροι και διπλωμάτες να τις συλλέγουν όπως τις ελληνικές αρχαιότητες. Η επιμελήτρια του «Μουσείου Βικτώρια και Άλμπερτ», Τατιάνα Ιωάννου - Γιανναρά μας λέει ότι «η ελληνική δαντέλλα διαδόθηκε στην Ιταλία ως ελληνική βελονιά με βασικό χαρακτηριστικό την ελευθερία στον τρόπο απόδοσης.

    Στην Ερμιόνη η κεντητική τέχνη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Καλλιτεχνικές φύσεις οι γυναίκες της Ερμιόνης έχουν να δείξουν εξαιρετικά έργα. Έμαθαν να κεντούν τις χρυσοκέντητες πιέτες από Υδραίες μαστόρισσες και μετά το 1922 διδάχτηκαν από τις γυναίκες των προσφύγων το κοπανέλι. Στο ενδιάμεσο διάστημα οι Ερμιονίτισες κεντούσαν σταυροβελονιά, βυζαντινή, φεστόνι. πλακέ, κοφτό, πουά ντ ομπρ, αζούρ, ατραντέ και άλλα είδη. 

Κουρτινάκια Ερμιόνης 

Ξεχώριζαν οι κεντήστρες Ειρήνη Καρεκλά – Λίτσα, Καλομοίρα Οικονόμου – Παπανδρέου, Ρήτη Μπινιάρη, Μαρία Γκολεμά, Μαρία Πέλλα, Μαρίνα Μπουκουβάλα – Γκολεμά, Κατίνα Κανέλλη, Θωμαϊτσα Γκάτσου, Μαρία Βασιλείου, Θεοδότη Οικονόμου, Καλομοίρα Νάκου, Ματίνα Σπετσιώτου, Γιαννούλα Φοίβα, και άλλες.         

    Στις ημέρες μας η κεντητική τέχνη έχει άξιες γυναίκες οι οποίες  συνεχίζουν την τέχνη και δημιουργούν αριστουργήματα. Τα Ερμιονίτικα κεντήματα του παρελθόντος φυλάσσονται ευλαβικά στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ερμιόνης (ΙΛΜΕ). Εκεί υπάρχουν όλες οι βελονιές.

    Η αγάπη μου για την παράδοση με τις λαϊκές φορεσιές το κέντημα και άλλα, είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργήσω και εγώ τις μικρές προσωπικές μου συλλογές όπως τα ακόλουθα κεντήματα.

Μαρίκα Κανέλλη – Τουτουντζή 

Φεβρουάριος   2024                  

                                                 

Η εκπαιδευτικός, ζωγράφος και ποιήτρια, Αικατερίνη Παπαμιχαήλ – Ρήγα, με αφορμή την παραίτηση του προέδρου του «Ερμιονικού Συνδέσμου» Γιάννη Μιχ. Σπετσιώτη…

Στην κοπή της πρωτοχρονιάτικής πίτας του «Ερμιονικού Συνδέσμου», ο πρόεδρος Γιάννης Σπετσιώτης ανακοίνωσε την παραίτησή του από την προεδρία.

Αυτό, μας λύπησε πολύ, γιατί ο Γιάννης Σπ. ήταν επιτυχημένος πρόεδρος με πολλά προσόντα. Διέθετε αξιοπρέπεια, σεμνότητα, μόρφωση, ευσυνειδησία, γνώση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, ερευνητική διάθεση με τεκμηρίωση των λεγομένων και κυρίως πνεύμα πατριωτισμού κ.α. – Είθε και οι διάδοχοι του ν’ αντιστοιχούν.

Θέλω να ευχαριστήσω το Γ. Σ. για τις επί 20ετία προσφέρθείσες  υπηρεσίες ανιδιοτελώς- όπως όλοι οι πρόεδροι φυσικά – σαν το αρχαιότερο μέλος από τη γέννηση του συνδέσμου, καθώς και παρούσα στις ζυμώσεις της συγκρότησής του .

Εύχομαι στον Γιάννη καλή συνέχεια και σε επόμενες δράσεις.

Φέρω στη μνήμη των παλαιοτέρων και σε γνώση των νεοτέρων το σχηματισμό και τη ΄γέννηση του Συλλόγου.

Εμπνευστής ήταν ο Μιχαήλ Παπαβασιλείου, που βρήκε σύμφωνο τον Γαβριήλ Φραγκούλη και με συμμετοχή και ανάληψη των διαδικασιών τον Γιώργο Οικονόμου δικηγόρο, που έγινε και ο πρώτος πρόεδρος του του Συνδέσμου.

Το πρώτο λοιπόν συμβούλιο αποτελέστηκε από τους εξής:

Γ. Οικονόμου

Γ. Φραγκούλη

Μ. Παπαβασιλείου

Α. Γκάτσο

Α. Ψαρούδα – Μπενάκη

Ελεγκτική επιτροπή

Α. Ρήγας

Μ. Πολεμαρχάκης

Μ. Κοντοβράκης

Καλή συνέχεια με διατήρηση των ερμιονικών φαινομένων και υποστήριξη των συμπατριωτών και όχι ξενοπροσκυνήματα.

ΚΑ. ΠΑ. ΡΗ

Μια ηλιαχτίδα, προβάλλει στο ζόφο της Ερμιονιδας….

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΜΙΖΗΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΚΡΑΝΙΔΙΩΤΩΝ

"ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΕΠΟΥΛΗΣ"

Τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου μας που πήραμε την πρωτοβουλία για την ίδρυσή του.

Μετά την συγκρότηση της Διοίκησης του Συλλόγου και την τακτοποίηση όλων των προβλεπόμενων διαδικασίων θα ξεκινήσει και η εγγραφή νέων μελών σύμφωνα με το καταστατικό του Συλλόγου.

Κρανίδι 17/01/2024

Οι πάρα κάτω υπογράφοντες και υπογράφουσες αιτούμεθα ως πρώτα μέλη, την αναγνώριση και την σχετική Έκδοση Διάταξης Ίδρυσης, του Συλλόγου με την επωνυμία «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΚΡΑΝΙΔΙΩΤΩΝ - ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΕΠΟΥΛΗΣ» που θα διέπεται και θα λειτουργεί σύμφωνα με το πάρα πάνω Καταστατικό

1. Αλεβίζος Νικόλαος του Σωτηρίου

2. Αντωνόπουλος Δημήτριος του Αναργύρου

3. Βουτσαδάκη Παναγιώτα του Πέτρου

4. Γιαννακοπούλου Καλλιόπη του Παναγιώτη

5. Δέδε Ιωάννα του Σπυρίδωνος

6. Δέμου Δήμητρα του Παντελή

7. Ζαραφωνίτης Αντώνιος του Λαζάρου

8. Καμιζής Δημήτριος του Αγγέλου

9. Καμιζή Καλλιρρόη του Δημητρίου

10. Κοκκίνου Ειρήνη του Ευαγγέλου

11. Κοντοβράκης Γεώργιος του Ιωάννου

12. Κωνσταντινόπουλος Γεώργιος του Σπυρίδωνος

13. Λεμπέσης Παναγιώτης του Σωτηρίου

14. Μερεμέτης Εμμανουήλ του Ιωάννου

15. Μήτσας Παναγιώτης του Αθανασίου

16. Μονάς Κυριάκος του Σταύρου

17. Νόνη Θεοδώρα του Κωνσταντίνου

18. Σαμαρά Μυρσίνη του Γεωργίου

19. Σερέτη Ευαγγελία- Παρασκευή του Νικολάου

20. Σερέτης Νικόλαος του Κλεομένη

21. Σιδέρης Δημήτριος του Κωνσταντίνου

22. Σκαλτσιάρης Θεόδωρος του Παναγιώτη

23. Σοφικίτη Μαριάνθη του Αντωνίου

24. Σπετσιώτης Ιωάννης του Μιχαήλ

25. Συψάκος Εμμανουήλ του Γεωργίου

26. Συψάκου Θεοδώρα του Παντελή

27. Τόδωρης Γεώργιος του Αντωνίου

Δωρεές της οικογένειας Ζέρβα προς το Δήμο Κρανιδίου

 

 Απόσπασμα από τα 40 εκτενή άρθρα του αείμνηστου Βασίλη Λαδά που δημοσιεύσαμε μόνο σ’ αυτό το blog, με όλη την ιστορία του Κρανιδίου – των προπολεμικών και μεταπολεμικών χρόνων, με πρόσωπα και πράγματα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο θετικό ή αρνητικό! ...  

Αναδημοσιεύουμε με αφορμή την αναφορά που έκανε ο πρώην Δήμαρχος Δ. Καμιζής στους αδερφούς  Ζέρβα εν όψει της ιδρύσεως του νέου Συλλόγου των Απανταχού Κρανιδιωτών και άλλων  πολιτών της Ερμιονιδας... 

==================================================================================================================================================== 

ΦΩΤΟ - ΣΤΑΜ. ΔΑΜ.

Γράφει ο Βασίλης Λαδάς 

Στις 12 του μηνός Δεκεμβρίου του έτους 2003 ημέρα Παρασκευή, στο συμβολαιογραφείο Κωνσταντίνου Θεοφάνη Βασαγιάννη, εμφανίστηκαν ο Βασίλειος Παπαδημητρίου του Γεωργίου, δικηγόρος (Σκουφά 60, Αθήνα) σαν ειδικός πληρεξούσιος του Κωνσταντίνου Ζέρβα συνταξιούχου που γεννήθηκε το 1921 στο Κρανίδι, και ο Δημήτριος Καμιζής του Άγγελου και της Καλλιρρόης, ιατρός και δήμαρχος Κρανιδίου με απόφαση του Δ.Σ. του δήμου.

                 Ο Καμιζής απεδέχθη την δωρεά προς το δήμο του πληρεξουσίου του Ζέρβα, δικηγόρου Παπαδημητρίου που περιέχει τα εξής ακίνητα :

1) ένα αγροτικό κτήμα στην «Αγία Παρασκευή» του δήμου Κρανιδίου, έκτασης 1.478 τ.μ. (με την μέτρηση του τοπογράφου Γεωργίου Μήτσου) αξίας περίπου 45.000€ με αρχή το γνωστό τρίγωνο «Γκούρι Βιτόρες» απ’ όπου ξεκίνησε ο Παπαρσένης με τους Κρανιδιώτες που πήραν μέρος στην απελευθέρωση του Ναυπλίου κατά τον αγώνα του 1821).

Αρ. 25623 πράξης δωρεάς αγροτικού ακινήτου.

Αντικειμενική αξία 64.687,17€

Δηλωθείσα αξία 64.700€

2) ένα μικρό κομμάτι, από τον δρόμο προς το πηγάδι «Πύργος» που ανεβαίνει στον υπέροχο λόφο με θέα την γραφική Μπαρδούνια (ανατολικά) με τα υπέροχα τριώροφα καπετανέικα σπίτια, μέχρι το σημερινό γήπεδο της ΑΕΚ και τον δρόμο προς Λάκκες – Δωρούφι.

                 Την δωρεά του Ζέρβα και την δωρεά του «πρόσφυγα» Φωστίνη τις περιγράφω αναλυτικά στο βιβλίο μου «ΤΟ ΚΡΑΝΙΔΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΤΟΥ» όπου αναφέρομαι σε πολλές σημαντικές οικογένειες του Κρανιδίου. Ρωτάω τον κύριο δήμαρχο Δημήτριο Καμιζή ποια ήταν η «αναγνώριση» αυτών των δωρεών από τον δήμο Κρανιδίου που τόσο πολύ ωφελήθηκε; Θεωρώ ελάχιστη ή μάλλον καμία! Ειδικά για την περίπτωση της οικογένειας Ζέρβα «ταιριάζει» το ποίημα του Κ. Παλαμά «ΤΑΦΟΙ ΛΗΣΜΟΝΗΣΜΕΝΟΙ».

                 Ο κύριος δήμαρχος (γνώστης της τοπικής ιστορίας) ας μας πει τι πρόσφεραν στο Κρανίδι τρεις από τις «σημαντικότερες» οικογένειες, οι «Φραγκουλαίοι», οι «Τσιρτσικαίοι» (κυρίως αγροκτηνοτρόφοι) και ειδικά οι «Κοντοβρακαίοι»...

Ειδικά αυτοί που «έβγαλαν» βουλευτές, τοπικούς παράγοντες κλπ και επί 50 χρόνια σε μεγάλο βαθμό καθόριζαν την πορεία της περιοχής μας. Τι πρόσφεραν αυτοί; Αν πρόσφεραν έστω και μία δραχμή, ένα ευρώ ή ένα τετραγωνικό μέτρο ας μας το πει ο κύριος δήμαρχος! Άξιζε περισσότερο για να τιμάται μελλοντικά ο Χάσπαρης από τον Ζέρβα;

Δυστυχώς όμως, η οικογένεια Ζέρβα είναι 

«ΤΑΦΟΙ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΟΙ»!!! 

 

Ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες για την ανάδειξη του πολιτισμού και της ιστορίας της Ερμιονίδας!

ΝΕΟΣ - > 

"ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΚΡΑΝΙΔΙΩΤΩΝ

"ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΕΠΟΥΛΗΣ"

 ===========================================================================================

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΜΙΖΗΣ· 

Για τον πρόσφατα ιδρυθέντα και από καιρού σχεδιαζόμενο Σύλλογό μας, λάβαμε υπ’ όψη μας το παλαιό καταστατικό αντίστοιχου Συλλόγου που είχε ιδρυθεί από τους προγόνους μας το 1930 με έδρα τον Πειραιά. 

Ο Σύλλογος αυτός μάλλον διαλύθηκε στα τραγικά χρόνια της Γερμανικής κατοχής της Ελλάδας 1940-1944. 

Μάλιστα για την ιστορία το μέλος της προσωρινής Διοικητικής του Επιτροπής κατά την ίδρυση του τότε το 1930, Παντελής Ζέρβας. εκτελέστηκε από του Γερμανούς στις Σπέτσες το 1944 μαζί με άλλους Κρανιδιώτες.

Για την ιστορία, επίσης ο αδελφός του Κωνσταντίνος Ζέρβας αείμνηστος πλέον, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στην Αμερική και επαναπατρίσθηκε τα τελευταία χρόνια, μετά από συνάντηση που είχε μαζί μου στο Δημαρχείο Κρανιδίου όταν ήμουν δήμαρχος, δώρησε στον Δήμο κτήμα του 7 στρεμμάτων όμορο του Περιφερειακού δρόμου Κρανιδίου και άλλο μικρότερης έκτασης στον Κάμπο Κρανιδίου

Ο ΚΙΣΣΟΣ...

Μετά από τις τελευταίες μου αναρτήσεις, σχετικές με τις δραστηριότητες, τις σκέψεις και την παραγωγικότητα συμπολιτών μας σε θέματα πολιτισμού, παίρνει θέση το γνωστό ποίημα, που και άλλες φορές έχω δημοσιεύσει με αφορμές που μου δίνονται και το διαβάζετε με ενδιαφέρον! 

Έχω καταλάβει από συζητήσεις που γίνονται, πως κάποιους το ποίημα με το σχόλιο, τους ενοχλεί! 

Ίσως,  με την επιμονή μου στο θέμα, επανέλθουν στην τάξη …

S.D.D.

=======================================================================================================================================================

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

 ...Δεν θέλω του κισσού το πλάνο ψήλωμα...

Πολλά είναι  τα προβλήματα που συνεχίζουμε ναβιώνουμε και αυτό τον καιρό σαν κοινωνία και σαν λαός εδώ στην Ερμιονίδα. 

Προβλήματα που μας δημιουργούν οι τυχάρπαστοι - σπεκουλαδόροι… που έχουν παρεισφρήσει στη ζωή μας, αλλά και η ίδια η ανεμελιά μας! 

Έτσι, μέσα στο δικό μου προβληματισμό,  έρχεται πιο συχνά τον τελευταίο καιρό στη σκέψη μου ένα μικρό ποιηματάκι, που μάθαμε εκτός των άλλων στο δημοτικό σχολείο πριν 67 περίπου χρόνια (τι σου είναι το μυαλό…) 

Είναι τα λόγια του λίγα αλλά μου λένε πολλά...

Τα βαθιά μηνύματά του έκτοτε, είναι πυξίδα για μένα

σε όλο το διάβα της ζωής μου, γι’ αυτό και δεν τα ξεχνώ…

-------------------------------------------------------------------------------------------

Ο κισσός

Δεν θέλω του κισσού το πλάνο ψήλωμα,
 σε ξένα αναστηλώματα  δεμένο, 
θέλω να είμαι ένα κρινάκι, μια ανεμώνη, 
ένα χαμόδεντρο, 
μα όσο ανεβαίνω, μόνος ν’ ανεβαίνω…

Αφιερωμένο εξαιρετικά κυρίως στον γιο μου τον Δαμιανό με την ευχή, 
να μην γίνει ποτέ εξαρτημένος του παρασιτικού ρουσφετιού 
και αυτών που συστηματικά το πλασάρουν...
Και μακριά από κάθε βρώμικη και ανήθικη συναλλαγή...

Γιατί τι θα ωφελήσει να αποκτήσει όλες τις ανέσεις στη ζωή του, 
να γευθεί όλες τις απολαύσεις και να χάσει την αξιοπρέπειά του 
και κάθε τι που σχετίζεται με  την ψυχή του...

 ΣΤΑΜ. ΔΑΜΑΛΙΤΗΣ 

Προσφορά στην ιδιαιτέρα του πατρίδα την Ερμιόνη ως παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές!!!

Άοκνος και με ιδιαίτερο πάθος και μεράκι,  συνεχίζει ο Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης την έρευνα και την μελέτη του, σε θέματα ιστορικά, λαογραφικά, γλώσσας, ήθη,  εθίμων και παραδόσεων!!! …

Πολλά τα άρθρα του και οι εκδόσεις των βιβλίων του (δια ιδίων εξόδων...) που έχουμε φιλοξενήσει και παρουσιάσει από το blog ...

======================================================================================================================

Νέο βιβλίο!

ΕΡΜΙΟΝΙΤΙΚΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

(Συμπληρωματικά και άλλα)

Κυκλοφόρησε το τέταρτο μέρος της μελέτης μου «Ερμιονίτικος λαϊκός λόγος». Αντί άλλης παρουσίασης παραθέτουμε τον πρόλογο του βιβλίου:

Επειδή προέκυψαν νέα στοιχεία και δεδομένα, όπως άλλωστε είχα προβλέψει στις καταγραφικές μελέτες «ΕΡΜΙΟΝΙΤΙΚΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΛΟΓΟΣ», που ήδη έχω παρουσιάσει στα τρία προηγούμενα τεύχη, προβαίνω στην έκδοση του τέταρτου και τελευταίου τεύχους.

Σ’ αυτό περιλαμβάνονται συμπληρωματικά στοιχεία για τις εκφράσεις, τα παρατσούκλια, τις παροιμίες κ.λπ. που είχαν δημοσιευτεί στα προηγούμενα τεύχη. Περιλαμβάνονται, όμως, και τρία, πολύ ενδιαφέροντα κατά την άποψή μου, νέα κεφάλαια.

Το πρώτο με τίτλο «Η σύγχρονη εισβολή στη γλώσσα μας» περιέχει τρία νέα «γλωσσικά» είδη που έχουν υιοθετηθεί σήμερα στον προφορικό λόγο μικρών και μεγάλων, γιατί γλώσσα δεν είναι μόνο ένας τρόπος για να κατανοήσουμε τον κόσμο αλλά και ένας ολόκληρος κόσμος η ίδια.

Το δεύτερο αφορά την ερμιονίτικη ομιλία - προφορά με τα ιδιαίτερα, κυρίως ακουστικά, χαρακτηριστικά της και έχει τίτλο «Ερμιονίτικη εκφορά του λόγου».

Τέλος, το τρίτο κεφάλαιο με τίτλο «Απόψεις …με φαντασία» αναφέρεται στην ετυμολογία ορισμένων ερμιονίτικων λέξεων.

Το βιβλίο μπορείτε να το αναζητήσετε στις βιβλιοθήκες Κρανιδίου και Ερμιόνης.

Καλή Ανάγνωση!

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης

 

 

Λόγια μεγάλων ανδρών -> διαχρονικά και επίκαιρα ...

Αν είναι να λάμψει η Ελλάδα, θα το κάνει από μεμονωμένους ήρωες, 

που γίνονται παρανάλωμα, παρά κάθε προσδοκία ...

 Ν.Κ.

======================================================================================================================

 

«Η αντίστροφη ζωγραφική στον καμβά» με πρόσωπα και πράγματα εκείνων των χρόνων … από τη Βιβή Σκούρτη

Μνήμες με αφορμή μία φωτογραφία

Όσοι από εμάς ζήσαμε τα Μαντράκια των παιδικών μας χρόνων, εκεί που οι δικοί μας άνθρωποι περνούσαν τον περισσότερο χρόνο της μέρας τους, εκεί που παίζαμε όλες τις εποχές, εκεί που τα καλοκαίρια, τσαλαβουτούσαμε στη θάλασσα γιατί ήταν στα πόδια μας, έχουμε άσβεστη στη μνήμη μας τους ανθρώπους.

Ένας από αυτούς ήταν ο Γιάννης Βόλης. Μελαγχολική σιλουέτα με ψυχή γεμάτη χαρακιές. Ψηλός, μελαχρινός με πολύ μεγάλα μαύρα μάτια, με το παχύ μουστάκι του, την τραγιάσκα του, πάντα ένα λουλούδι στο αυτί και αναπόσπαστη από το χέρι του την μαγκούρα που πάνω της βασταζόταν σέρνοντας το πόδι του.

Ο Γιάννης ήταν γιός της Ελένης και του Νικόλα  Βόλη. Οικογένεια με τέσσερα αγόρια: Παντελή (Μαντράχαλο), Αντρέα, Μήτσο (άνδρας της Μαγδαληνής), Γιάννη και δύο κορίτσια: Ματίνα και Γαρυφαλλιά (μάνα του τροβαδούρου Κώστα Βλάχου και γιαγιά του Ηλία Βλάχου).

          Όλοι τους ναυτικοί και μάλιστα ο Παντελής, ο Μήτσος και ο Γιάννης ήταν και σφουγγαράδες, δύτες...

Παντελής Βόλης 

Εμείς ως παιδιά τον γνωρίζαμε να μένει με την ανήμπορη μάνα του σε μια μικρή κάμαρη, μ’ ένα μικρό παράθυρο με κάγκελα που πρόβαλε η μορφή του,  στην άκρη των Μαντρακιών, εκεί που έσκαζε κυριολεκτικά το κύμα. Ένας μικρός αμμώδης διάδρομος οδηγούσε στην κάμαρη. Περνούσαμε για να σκαρφαλώσουμε τους βράχους και να περάσουμε στην άλλη πλευρά, στου Μαστρογιάννη. Το φτωχικό κατάλυμα  τους είχε παραχωρήσει συμπονετικά η Λουλουδία Λιναρδοπούλου.

Στα νιάτα του ο Γιάννης ήταν ένα ψηλόλιγνο γεροδεμένο παλληκάρι. Έλεγαν ότι δούλεψε και στη μεταφορά των πλακών, την εποχή που έγινε η πλακόστρωση στους κεντρικούς δρόμους της Ερμιόνης. Φορτωνόταν μόνος τη βαριά πλάκα στην πλάτη και την μετέφερε από το λιμάνι στον Ταξιάρχη. Είχε όμως την ατυχία να αρρωστήσει από μηνιγγίτιδα, ασθένεια που προσβάλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και του άφησε σημάδια αναπηρίας στο πόδι, στην ομιλία, στην ακοή.

-Τι κάνεις Γιάννη;

-Καλά θεία Βούλα.

-Τι θα φάμε σήμερα;

-Πατατούλες τηγανιτές.

Στιχομυθία γνωστή και χαρακτηριστική σ’ εμάς που τον ζήσαμε.

Η φτωχή καμαρούλα κατεδαφίστηκε και στη θέση της οικοδομήθηκε ένα μικροσκοπικό πανέμορφο  παρεκκλήσι-προσκυνητάρι, ένα διαμαντάκι, αφιερωμένο στον προστάτη του Συλλόγου μας  «Άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα». Η κατασκευή του έγινε με την ευγενική χορηγία δύο μελών του, αγιογραφήθηκε με εξαιρετική αισθητική και το κρατούν όπως του πρέπει οι γυναίκες του ομώνυμου συλλόγου, που αφιερώνουν την ελεύθερη ώρα τους με τοπικά δημιουργήματα και απαλύνουν τον πόνο των εχόντων ανάγκη, εκεί που η μέριμνα πολιτείας κρατικής και τοπικής δεν φτάνει.

Βιβή Σκούρτη

Σημ: Στη φωτογραφία ο Γιάννης Βόλης με τη γάτα του και στην άλλη ο αδελφός του Παντελής ο επονομαζόμενος Μαντράχαλος, επί τω έργω, με το «φόρεμα» και το σφουγγάρι στο χέρι

==============================================================================================================================

Σημείωση του blog -> Το σημερινό προσκυνητάρι στον Άγιο Ελεήμονα που γίνεται αναφορά στο άρθρο, κατά τη γνώμη μας δοθείσης της ευκαιρίας… έπρεπε να γινόταν «προσκυνητάρι» στη δωρήτρια και ευεργέτιδα  της πόλης μας, -> «αγίας» Λουλουδίας Λιναρδοπούλου!  

 Έτσι περνούν οι άνθρωποι στην αιωνιότητα!!! ...

– Ακόμα και ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων θα χαιρόταν γι' αυτό…

STAM.DAM.D.

Αικατερίνη - Παπαμιχαήλ - Ρήγα -> από τους λίγους εναπομείναντες που προσπαθούν να κρατήσουν μνήμες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην ιδιαιτέρα μας πατρίδα την Ερμιόνη ...

 

                   ΜΟΥΣΕΙΑ

Όλοι μας ξέρουμε πως τα μουσεία είναι οι στέγες που φυλάσσονται αντικείμενα δείγματα παρελθοντικού πολιτισμού. Γνωστότερά μας ήσαν τα αρχαιολογικά και τα καλλιτεχνημάτων κάθε τόπου. Στην  Έλλάδα πλούσιο το αρχαιολογικό υλικό. Το Καλλιτεχνικό σε όλες τις χώρες. Με τα χρόνια συστήθηκαν και άλλων ειδών Μουσεία ειδικού ενδιαφέροντος.  Μουσείο πολεμικό, βυζαντινό, νομισματικό, φιλοτελικό, ζωολογικό, παιχνιδιών κ. α. πολλά. Ποιος ο σκοπός των Μουσείων; Να διατηρεί μνήμες τοπικού πολιτισμού αλλά και ιδιαίτερων αντικειμένων διαδρομές.                                                         

Θα αναφερθώ με τούτο το σημείωμα στη μουσειακή κατάσταση στη γενέτειρά μου την Ερμιόνη τα κοινά της οποίας δεν έπαψαν να με ενδιαφέρουν. Πολλοί ενδιαφερθήκαμε για τη συλλογή των πολλών αρχαιολογικών ευρημάτων της που βρίσκονται σκόρπια στα υπόγεια μουσείων Άργους και Ναυπλίου και στο Λουρίδειο ίδρυμα, να συλλεγούν στον τόπο τους για αρχαιολογικό Μουσείο. Δε βρέθηκε όμως κατάλληλο δυναμικό πρόσωπο να το φροντίσει. Άλλο Μουσείο μείζονος σημασίας για τον τόπο για τη λειτουργία στη ζωή των προγόνων μας, είναι το Λαογραφικό. Δείχνει το χαραχτήρα του τοπικού πολιτισμού. Η Ερμιόνη δυστυχώς περνώντας τα χρόνια αποχαραχτηρίζεται γιατί έχουν λιγοστέψει οι ντόπιοι ερμιονίτες και οι νέοι έποικοι δεν γνωρίζουν ή δεν ενδιαφέρονται για τις ιδιαιτερότητες του τόπου. Οι λίγοι απομείναντες προσπαθούμε να κρατήσουμε τις μνήμες με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ο Γ. Σπετσιώτης με τις έρευνες του, ο Β. Γκάτσος με τις αναφορές του στην παληά Ερμιόνη, οι μακαρίτες Μ. Παπαβασιλείου με περιγραφές και η Ανθούλα με τις νάϊφ εθιμοτυπικές απεικονίσεις ερμιονίτικης  ζωής, ο Γ. Ησαϊας με τις μελέτες του για τοπικά νομίσματα  η Βιβή Σκούρτη με τη συλλογή των λειψάνων του τόπου και η ασημότητά μου με τα λαογραφικά κείμενα, τα υμνητικά στιχουργήματα και τα ερμιονικά θέματα του χρωστήρα μου, προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις μνήμες των ερμιονικών ιδιαιτεροτήτων. Αν όμως οι αρχαιολογικές συλλογές είναι δύσκολες, η συλλογή λαογραφικού υλικού είναι εύκολη αν υπάρξουν πρόσωπα με διάθεση για προσφορά προσωπικής ενασχόλησης. Είναι αναγκαία αν θέλουμε να διατηρήσουμε το χαρακτήρα του χωριού μας. 

Γιατί το λαογραφικό υλικό δίνει τη φυσιογνωμία του τόπου. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στραφούμε όταν παραχωρηθεί από το Δήμο στέγη για επέκταση από το στενό χώρο του ιστορικού λαογραφικού κτηρίου. Το υπάρχον να παραμείνει ιστορικό και το λαογραφικό να εκταθεί σε μεγαλύτερο χώρο όπως λ.χ. το  Καποδιστριακό. Και ας λείψει η ιδέα για επέκταση βιβλιοθήκης. Οι βιβλιοθήκες παρακμάζουν με την ηλεκτρονική εξέλιξη. Άλλωστε είναι γενικού ενδιαφέροντος και όχι τοπικού. Λαογραφικό υλικό υπάρχει άφθονο στην Ερμιόνη αλλά δεν υπάρχει χώρος να εκτεθεί. Τυχερό το Μουσείο που βρήκε στέγαση και κηδεμονία είναι των παιχνιδιών. Καλό βέβαια αλλά και αυτό γενικού ενδιαφέροντος και χαρακτήρα.   Όθεν η πρώτη στέγη που θα βρεθεί, να διατεθεί για λαογραφικό Μουσείο για να πάρουν θέση όσα παλαιά αντικείμενα φυλάσσονται στα σπίτια και κάποτε θα αφανιστούν στα σκουπίδια. Αυτά έχει να πεί το πατριωτικό μου αίσθημα για να διατηρήσουμε τον τοπικό χαρακτήρα του χωριού μας. 

Με την ευκαιρία αυτή, εκφράζω τη γνώμη μου ότι το δωρηθέν οίκημα Μ. Παπαβασιλείου, πρέπει να είναι σημείο συνάντησης των μελών του συνδέσμου και όχι στέγη του Καραγκιόζη. γιατί ο δωρητής ήταν και ο εμπνευστής της ίδρυσης του συλλόγου και προφανώς σ’ αυτό σκόπευε δωρίζοντάς το.

ΚΑ.ΠΑ.ΡΗ.

                                

- Όταν καταλάβεις ότι, για να δημιουργήσεις κάτι, πρέπει να πάρεις άδεια από κάποιον που δεν δημιουργεί απολύτως τίποτα...

Γράφτηκε το 1920 αλλά δεν μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη, η φράση της Ayn Rand. (Εβραία δραπέτης από τη Ρωσία το 1920 που πήγε στις Η.Π.Α όπου ζήτησε και της δόθηκε πολιτικό άσυλο)

- Όταν καταλάβεις ότι, για να δημιουργήσεις κάτι, πρέπει να πάρεις άδεια από κάποιον που δεν δημιουργεί απολύτως τίποτα...

- Όταν αποδείξεις ότι τα λεφτά δεν τα παίρνεις εσύ που δουλεύεις τίμια, αλλά πάνε σε αυτόν που κάνει ύποπτες δουλειές ή έχει μια θέση με μέσον...

- Όταν καταλάβεις ότι πολλοί γίνονται πλούσιοι, όχι με τη δουλειά, αλλά με δωροδοκίες και κρατικά χρήματα επειδή ελέγχουν το πολιτικό σύστημα και ότι δεν τους προστατεύουν οι νόμοι, αλλά το αντίθετο και όμως, τους προστατεύεις εσύ ο ίδιος...

- Όταν καταλάβεις ότι η διαφθορά ανταμείβεται, ενώ η τιμιότητα μετατρέπεται σε θυσία...

Τότε μπορείς να βεβαιώσεις, χωρίς το φόβο να κάνεις λάθος ότι, η κοινωνία σου, η πατρίδα σου, είναι ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΕΣ...

Alissa Zinovievna Rosenbaum

"Ερμιονικός Σύνδεσμος " -> Παραίτηση του Προέδρου Γιάννη Μιχ. Σπετσιώτη και ανάδειξη νέου Δ.Σ. ...

 ΠΡΑΚΤΙΚΟ   Νο  8

Σήμερα Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου 2024  και ώρα 11.00’ συνήλθε το Δ.Σ. του Ερμιονικού Συνδέσμου στον Πειραιά  και στην έδρα του, με μοναδικό θέμα την επιστολή παραίτησης  του κ. Ιωάννη Σπετσιώτη από τη θέση  του Προέδρου και μέλους του Δ.Σ. του Ερμιονικού Συνδέσμου σύμφωνα με το υπ’αρ. Πρωτ. 4/30-1-2024 έγγραφο παραίτησής του, που εστάλη  στις 30-1-2024 στον Γενικό Γραμματέα του Ερμιονικού Συνδέσμου και κοινοποιήθηκε ενημερωτικά την ίδια ημέρα σε όλα τα μέλη του Δ.Σ.

Στη συνεδρίαση συμμετείχαν, ο Αντιπρόεδρος Απόστολος Λαδάς, ο Γενικός Γραμματέας Ιωάννης Ησαΐας, η Ταμίας Ελένη Τράκη και τα μέλη, Θελξιόπη Ζερβού, Μαρίκα Κανέλλη-Τουτουντζή και Αικατερίνη Κασνέστη-Γασπαράτου.

    Το Δ.Σ., ύστερα από σχετική συζήτηση, με λύπη αποδέχεται την παραίτηση  του Προέδρου, που είκοσι χρόνια υπηρέτησε επάξια το αξίωμα του Προέδρου του Συνδέσμου από τα τριάντα πέντε συνολικά έτη, που συμμετείχε στο Διοικητικό Συμβούλιο και ελάμπρυνε τον Σύλλογο με την πολυμάθεια και την εργατικότητά του. Εκτός των άλλων, ο Γιάννης Σπετσιώτης είχε έντονα καλλιεργημένο το αίσθημα ευθύνης και προσφοράς στο τομέα των δραστηριοτήτων  του και ακολουθούσε με πιστότητα και δημιουργικότητα τον Κανονισμό του Συνδέσμου. Συνάμα, είχε ως όραμά του την ποιότητα του διαλόγου και της συνεργασίας, με γνώμονα τις σωστές αποφάσεις για το σπουδαίο πολιτιστικό έργο του Συνδέσμου, στη Λαογραφία και στην τοπική παράδοση, στην Ιστορία, στο φυσικό περιβάλλον, αλλά και στη νεολαία της ιδιαίτερης πατρίδας του, την Ερμιόνη.

  Επιπροσθέτως, ήταν άξιος συνεχιστής αειμνήστων   Προέδρων. Με την άριστη συνεργασία που είχε με τα μέλη του Δ.Σ., με τη σύμπνοια και την αγάπη, προσέφερε τόσο στον Ερμιονικό Σύνδεσμο, όσο και στη γενέτειρά του την Ερμιόνη, σπουδαίες ιστορικές, λαογραφικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αναδεικνύοντας έτσι τον Ερμιονικό Σύνδεσμο  μέτρο σύγκρισης Συλλόγων, τόσο στην Ερμιόνη, όσο και στην ευρύτερη  περιφέρεια Ερμιονίδας.

  Σεβόμενοι την απόφασή του  και με την ελπίδα ότι θα συνεχίσει να είναι κοντά μας  για οποιοδήποτε θέμα χρειαστούμε μελλοντικά  την αρωγή του και την εμπειρία , το Δ.Σ.   αποδέχεται την παραίτησή του.

  Επειδή δεν υπήρχε άλλο  θέμα, λύθηκε η συνεδρίαση.

             Ο  Αντιπρόεδρος   Απόστολος  Λαδάς                        

Ο  Γενικός     Γραμματέας  Ιωάννης   Ησαΐας

Η  Ταμίας                                                   Τα  μέλη

Ελένη Τράκη                                Θελξιόπη      Ζερβού

                                         Αικατερίνη   Κασνέστη- Γασπαράτου

                                              Μαρίκα Κανέλλη- Τουτουντζή

 =============================================================================================================================

             

               Πρακτικό     Νο   9

Θέμα: Ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου «Ερμιονικού Συνδέσμου». >>>>

Γιάννης Μαργέτας επικ. αξιωματικής αντιπολίτευσης ->> [...] Η Αργολίδα θα πρέπει να αναδειχθεί ως ενιαία τουριστική ενότητα - > και άλλα πολλά ...

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 

Στην έκτακτη συνεδρίαση της 6^ης Φεβρουαρίου 2024, του Δημοτικού Συμβουλίου Ερμιονίδας, σχετικά με τη συμμετοχή του Δήμου Ερμιονίδας στην Ολοκληρωμένη Χωρική Επέμβαση (Ο.Χ.Ε) Επιδαύρου- Ερμιονίδας- Ναυπλίου, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος της (Ε.Π) ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 2021-2027 η Παράταξή μας υποστήριξε τα παρακάτω:

Είμαστε υπέρ της συμμετοχής του Δήμου μας σε όσο το δυνατόν περισσότερα προγράμματα.

Είναι ανάγκη να αμβλυνθούν οι ενδοπερειφερειακές ανισότητες και οι Δήμοι να τρέχουν σε όλους τους τομείς, περιλαμβανομένων και των προγραμμάτων, με τους ίδιους ρυθμούς. 

Χρειάζεται να δώσουμε “οξυγόνο”και χώρο ανάπτυξης στις τοπικές οικονομίες και βέβαια στους πολίτες, για να οδηγηθεί η τοπική μας οικονομία στην καινοτομία και την εξωστρέφεια.

Είναι αναγκαίο να αντιμετωπίσουμε τον τουρισμό ως ένα προϊόν που συντίθεται στο πλαίσιο μια ολοκληρωμένης περιφερειακής ανάπτυξης, για να δοθεί μία νέα ισχυρή δυναμική στο τουριστικό μας προϊόν.

Η Αργολίδα θα πρέπει να αναδειχθεί ως ενιαία τουριστική ενότητα, έτσι, ώστε ο επισκέπτης του Πόρτο-Χελίου να μπορεί άνετα να επισκεφτεί τις Μυκήνες και αντιστρόφως, ο επισκέπτης του Ναυπλίου να επισκεφθεί την Ερμιονίδα κ.ο.κ.

Εκτός όμως από το οδικό δίκτυο, αφού έχουμε την ευτυχία ο Δήμος μας να περιβρέχεται από θάλασσα, με εξαιρετικού κάλλους λιμάνια, είναι αδήριτη ανάγκη να αναπτυχθούν οι θαλάσσιες συγκοινωνίες κυρίως στον τομέα του τουρισμού και να βοηθήσουν στην ενοποίηση του τουριστικού προϊόντος στην Αργολίδα.

Για παράδειγμα, η Κοιλάδα αποτελούσε επίνειο του Κρανιδίου και με θαλάσσια συγκοινωνία ένωνε την Ερμιονίδα με την υπόλοιπη Αργολίδα (Ναύπλιο, Τολό, Δρέπανο κ.ο.κ) και είναι γνωστό ότι μέχρι τη δεκαετία του εξήντα αποτελούσε τον κύριο τρόπο επικοινωνίας με την Αργοναυπλία.

Κρανίδι 7 Φεβρουαρίου 2024

Γιάννης Μαργέτας.