Χρήστος Γιανναράς καθηγητής φιλοσοφίας.....

 [...] Σε κάθε χρόνο που περνάει, η ελληνικότητα του ελληνώνυμου κρατιδίου της Βαλκανικής γίνεται και περισσότερο μακρινή και ανέφικτη. 

Όλο και λιγότεροι ριγούν από τους στίχους του Νίκου Γκάτσου στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, όλο και λιγότεροι ελληνώνυμοι αντιλαμβάνονται ποια λαμπερή ομορφιά στην προσωπική τους ζωή είναι κάποιοι στίχοι του Καβάφη, του Ελύτη, του Σικελιανού....

====================================================================================================================

Πολιτικά ασήμαντο το γλωσσικό

Christos Yiannaras | 03 Apr 2023

Το σύγχρονο ελλαδικό κράτος είναι πολιτειακό σχήμα με ιστορικό βίο μόλις διακοσίων ετών. Δημιουργήθηκε με την πρόθεση να μην είναι ελληνικό, να μιμείται «τα πεφωτισμένα και λελαμπρυσμένα της Εσπερίας γένη». Με δάνειους θεσμούς, μεταπρατικές λειτουργίες, εισαγόμενα ιδεολογήματα, πιθηκισμό των δυτικών αναγκών και προτύπων. >>>>>

Ακόμα και η κατ’ όνομα «ελληνικότητα» του νεοπαγούς ελλαδικού κράτους υπήρξε εισαγόμενο από τη Δύση προϊόν. Αντέγραφε άκριτα τη στρεβλή πρόσληψη της αρχαιοκλασικής κληρονομιάς από τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, Ουμανισμό, Νεοκλασικισμό. Αυτή η «ελληνική» παράδοση, με αντεστραμμένους τους ελληνικούς της όρους, παραμένει ενεργό εθνικό ιδεολόγημα του Ελληνισμού, πάντοτε ως χρηστικό αντίτιμο για την εξαγορά της εκτίμησης ή της συμπόνιας των αλλογενών.

Στην «εκσυγχρονιστική» εκδοχή του το ιδεολόγημα ταύτισε την ελληνικότητα με τα τυπικά γεννήματα της δυτικοευρωπαϊκής νεωτερικότητας: τη νοησιαρχία, τον ατομοκεντρισμό, τη φυσιοκρατία. Και στην «ελληνοχριστιανική» εκδοχή του το ιδεολόγημα άντλησε από τον νεοκαντιανό ηθικισμό, τη «σχολή των αξιών» του ευρωπαϊκού ιδεαλισμού. Δεν υπήρξε η παραμικρή υποψία, έστω, για την αβυσσαλέα διαφορά της σημασίας κρίσιμων λέξεων – για το χάσμα που χωρίζει το νόημα της δημοκρατίας από το νόημα της res publica, της κοινωνίας από τη societas, του λόγου από τη ratio, της αλήθειας από τη veritas, του νόμου από τη lex.

Η «αναπτυξιακή έκρηξη», μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (το μπετόν, το πλαστικό, το αλουμίνιο), και η μονότροπη διαχείρισή της από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ήρθε να αφανίσει και κάθε συνέχεια λαϊκού πολιτισμού στην Ελλάδα. Βύθισε τη χώρα σε έναν εφιάλτη εκβαρβαρισμού, σε ανήκεστη ομοιομορφία λατρείας της χρηστικότητας και χρησιμοθηρίας. Και μετά τη στρατιωτική δικτατορία (1967-1974) η εισαγωγή της μονοτονικής γραφής και οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις αποδιάρθρωσαν τελεσίδικα και τη γλωσσική συνέχεια του Ελληνισμού.

Έτσι, μια πορεία δύο περίπου αιώνων συνεχώς επιτεινόμενης έκπτωσης και αφελληνισμού, είχε προετοιμάσει την ελλαδική κοινωνία για τη δεύτερη μεγάλη μεταπολεμική καμπή: τον «κοινωνικό μετασχηματισμό», που προγραμματικά φιλοδόξησε και πέτυχε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Οι επιφάσεις και τα προσχήματα εξευρωπαϊσμού σαρώθηκαν, για να επιβληθούν (και θεσμικά) τα γνωρίσματα μιας τριτοκοσμικής κοινωνικής ισοπέδωσης: κατάλυση κάθε αξιοκρατικής και λειτουργικής ιεραρχίας, αμοραλιστικός λαϊκισμός, διαφθορά λαϊκών στρωμάτων με παροχές δίχως αντίτιμο κοινωνικών υποχρεώσεων, συνδικαλιστική ασυδοσία τυραννική για τη συλλογική συμβίωση, ριζικός αφελληνισμός της Παιδείας. 

Ο παπανδρεϊκός αμοραλισμός αποϊέρωσε την ίδια την έννοια του σοσιαλισμού στην Ελλάδα, αντέστρεψε το όραμα της Πολιτικής Αριστεράς. Τις κοινωνικές προτεραιότητες υποκατέστησε η υποταγή και του κράτους στον ατομοκεντρισμό της καταναλωτικής βουλιμίας των μαζών. Μετασχηματίστηκε το πολιτικό σκηνικό (νοο-τροπία, μέθοδοι, οργανωτικές δομές) – η άλλοτε «Δεξιά» και η άλλοτε «Αριστερά» ταυτίζονται σήμερα σε παιδαριώδη κέρδη «εντυπώσεων» ή διαπληκτίζονται για φανταστικές προνομίες που παρέχει η εξέλιξη της τεχνολογίας, δηλαδή η επιδεξιότητα «να μεταλλάσσωμεν τυράννους».

Η εξέλιξη των συνεπειών έχει τον χαρακτήρα και τη δυναμική αδυσώπητης συμφοράς – σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, η διαχείριση του πολιτισμού της απαιτεί αναστήματα εντελώς έκτακτων προσόντων και κατακτημένης αρετής. Αξίζει να καταγραφούν ανεξίτηλα τα ονόματα επαγγελματιών της πολιτικής, που επιλέχθηκαν (και δέχθηκαν) να υπουργεύσουν στο υπουργείο Παιδείας. Ποια τα τυπικά και ποια τα ουσιαστικά τους προσόντα, αν σε κάτι πέτυχαν και σε τι απέτυχαν, με ποια φυσικά και ποια επίκτητα προτερήματα δέχθηκαν να υπουργεύσουν;

Σε κάθε χρόνο που περνάει, η ελληνικότητα του ελληνώνυμου κρατιδίου της Βαλκανικής γίνεται και περισσότερο μακρινή και ανέφικτη. Όλο και λιγότεροι ριγούν από τους στίχους του Νίκου Γκάτσου στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, όλο και λιγότεροι ελληνώνυμοι αντιλαμβάνονται ποια λαμπερή ομορφιά στην προσωπική τους ζωή είναι κάποιοι στίχοι του Καβάφη, του Ελύτη, του Σικελιανού.

Από τον Ελευθέριο Βερυβάκη ώς και τη Νίκη Κεραμέως το έγκλημα γενοκτονίας στο Ελλαδιστάν λανσάρεται ως πολιτικά δευτερεύον.