Παπά-Διαμαντής Φασιλής
Μεταξύ θρύλου και
πραγματικότητας
Ο Παπά-Διαμαντής γεννήθηκε το 1814 και
ήταν γιός της Δέσποινας Εμ. Φασιλή που ήταν κόρη του Προεστού της Ύδρας Ιωάννη
και της συζύγου του Θεοφανίας Οικονόμου (1750). Αδέλφια του ήταν η Σοφία Γεωργ.
Κομμά, η Μάρω Ανδρ. Δέδε και η Σταματία Γεωργ. Σπετσιώτη. Με την Πρεσβυτέρα του
Μαρίκα Παπαβασιλείου απέκτησαν πέντε παιδιά. Τη Μαρία, τη Βασιλική, την Ελένη,
τον Βασίλειο και την Δέσποινα.
Στα τελευταία
χρόνια του Αγώνα ξεκίνησε σαν ναυτόπουλο και σταδιοδρόμησε ως
Καπετάνιος. Η Ερμιονίτισα γυναίκα του τον
παρακαλούσε να αφήσει τη θάλασσα για να είναι κοντά στην οικογένειά του. Έτσι
και έγινε. Ο Καπετάν Διαμαντής αφήνοντας τα ταξίδια του, ακολούθησε τη βαθύτερη
κλήση του και ζήτησε να χειροτονηθεί Ιερέας. Υπηρέτησε στον Ι.Ν. των Ταξιαρχών
από το 1871 έως το 1909.
Η γιαγιά μου,
Παρασκευή Χαρ. Σκούρτη, το γένος Κομμά, όταν ήμουν μικρή, μου μιλούσε για έναν
Άγιο παππούλη που ήταν συγγενής της. Η γιαγιά της, Σοφία Γεωργ. Κομμά, ήταν
αδελφή του Παπά-Διαμαντή. Μου διηγιόταν λοιπόν ότι ο Παπά-Διαμαντής έκανε
εξορκισμούς και μικρό κοριτσάκι όταν ήταν, είδε πως εξόρκιζε την ασθενή –
δαιμονισμένη Μπαμπ-Γκελίνα, δηλαδή την Μπάμπω (Θεία-Αγγελική). Τη στιγμή του
εξορκισμού, περιγράφει ο αείμνηστος δάσκαλος Μιχαήλ Παπαβασιλείου στο βιβλίο
του «Θρύλοι και Παραδόσεις της Ερμιόνης». Μας λέει: Η Μπαμπ-Γκελίνα ήταν μοναχή
από την οικογένεια Τέση. Οι φήμες έλεγαν ότι έγινε μοναχή για να θεραπευθεί από
τα δαιμόνια που είχε μέσα της. Όταν έφτανε σε σημείο έξαρσης της ασθένειάς της,
άφριζε και εκφραζόταν άσχημα για τα Θεία. Τότε οι συγγενείς φώναζαν τον
Παπά-Διαμαντή. Σέρνοντας την πήγαιναν στην εκκλησία. Ο Παπά-Διαμαντής έκανε με
το μπαστούνι ένα νοητό κύκλο. «Εδώ μέσα θα μείνεις», της έλεγε, και εκείνη τον
έβριζε χυδαία. «Με έφαγες Διαμαντή», του φώναζε. «Φύγε από
μπροστά μου και άλλο μη με τυραννάς». Ο Παππούλης διάβαζε τους
εξορκισμούς και εκείνη σιγά-σιγά ηρεμούσε. Την ώρα που περνούσε με τα Άγια, η
Μπαμπ-Γκελίνα έμοιαζε πια σαν «κιτρινισμένο κατάξερο φύλλο».
Άκουγα από τη
γιαγιά μου να λέει, ότι όταν η Μπαμπ-Γκελίνα «δαιμονιζόταν», η είδηση αυτή, από
στόμα σε στόμα διαδιδόταν στην Ερμιόνη και τότε παιδιά και μεγάλοι έτρεχαν στην
εκκλησία να δουν το θέαμα – θαύμα.
Όταν ήμουν
δεκαπέντε χρόνων συναντήθηκα με τη Ντόρα Προκοπίου, συνομήλική μου
και μακρινή συγγενή. Εκείνη μου μίλησε για τον προ-προπάππο μας Παπά-Διαμαντή
Φασιλή. Είμαστε μου είπε, δύο αδελφών τρισέγγονες. Μας συνέδεσε μια στενή,
αληθινή φιλία. Τα καλοκαίρια που συνήθως συναντιόμαστε, έφερνε μαζί της το σταυρό
που τελούσε ο παππούλης τους αγιασμούς, κειμήλιο από τη γιαγιά της Λούλα Φασιλή
– Προκοπίου, εγγονή του Παπά - Διαμαντή. Σε αυτό το σταυρό ορκιστήκαμε
παντοτινή φιλία. Με την προστασία αυτού του σταυρού, περάσαμε πολλά καλοκαίρια
με διάβασμα, συζητήσεις και ποδηλατάδες.
Αργότερα ο αδελφός
της Ντόρας, καθηγητής Ε.Μ.Π. Γεώργιος Προκοπίου μου έδωσε και άλλες πληροφορίες
που ο ίδιος είχε ακούσει από τη γιαγιά του Λούλα Φασιλή. «Ως ιερέας δεν δέχτηκε
ποτέ χρήματα για τα Μυστήρια που τελούσε. Μόλις έπαιρνε το μισθό του, που
έφερνε ταχυδρόμος από την Ύδρα, τον μοίραζε στους φτωχούς. Εκείνη την ημέρα
μαζεύονταν στη σειρά έξω από την εκκλησία και όλοι έπαιρναν κάτι. Στο σπίτι του
επέστρεφε με πολύ λίγα χρήματα. Μια κρύα χειμωνιάτικη ημέρα επέστρεψε σπίτι του
παγωμένος και χωρίς το παλτό του. Παπά μου! Αναφώνησε η πρεσβυτέρα, χωρίς το
παλτό σου θα αρρωστήσεις. «Τελείωσαν τα χρήματά μου, της απάντησε, δεν είχα τι
άλλο να δώσω και χάρισα σε ένα φουκαρά το
παλτό μου». Όταν πέθανε το 1914, ο
Δεσπότης Ύδρας διέταξε να τον περιμένουν για την κηδεία. Το καΐκι όμως άργησε
να φτάσει στην Ερμιόνη και νύχτωσε. Ο Δεσπότης έδωσε εντολή να προχωρήσει η
νεκρώσιμη ακολουθία. Έτσι ο Παπά- Διαμαντής κηδεύτηκε με λαμπάδες αναμμένες και
φανάρια βράδυ, όπως «ο Επιτάφιος του Χριστού», είπε ο Δεσπότης στο λόγο του.
Θεωρούσε τον εκλιπόντα ιερέα υπόδειγμα ιερέως και ανθρώπου και παρότρυνε τους
ιερείς της Μητροπόλεως να του μοιάσουν στην Αγιοσύνη. Η ημέρα της ταφής του
έμεινε αξέχαστη στην Ερμιόνη.
Η Μπαμπ-Γκελίνα
λυτρώθηκε από το μαρτύριο της με φυσικό θάνατο, έχοντας πάντα δίπλα της στα
δύσκολα που περνούσε η ψυχή της, τις προσευχές του παππούλη Διαμαντή. Το
γεγονός του εξορκισμού είχε πάρει έκταση στην περιοχή τόση, ώστε ένας γνωστός
αγιογράφος Σπετσιώτης ιερέας, ο αείμνηστος Παπά-Νικόλας Τραϊφόρος,
αγιογράφησε εικόνα όπου η μοναχή Μπαμπ-Γκελίνα, βρίσκεται ανάμεσα στον Ταξιάρχη
που την προστατεύει με την πύρινη ρομφαία του και το Σατανά που τη διεκδικεί.
Την εικόνα έχουν σήμερα οι απόγονοι των συγγενών της.
Πρόσφατα ο
τρισέγγονος του παππούλη καθηγ. Γεώργιος Προκοπίου, δώρισε στο ΙΛΜΕ το
πορτραίτο του Παπά-Διαμαντή φιλοτεχνημένο από τον παππού του Γιώργο Προκοπίου.
Λίγο αργότερα το ΙΛΜΕ απόκτησε και το πορτραίτο της πρεσβυτέρας Μαρίκας
Παπαβασιλείου, έργο και αυτό του Γιώργου Προκοπίου. Ο καθηγ. Γεώργιος
Προκοπίου, είχε δώσει πληροφορίες για τον άγιο ιερέα και στο μακαριστό ιερέα
πατέρα Ιωάννη Σαρρή ο οποίος στο βιβλίο του περί των «Ερμιονιτών Ιερέων»,
αναφέρει τη ζωή του Παπά-Διαμαντή.
Ας έχουμε όλοι την
ευχή του και την ευλογία του.
Μαρίκα Κανέλλη - Τουτουντζή
.jpg)
