ΤΟΥ
ΑΓΙΟΥ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ
του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη
Στις 14 Ιουνίου η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του
προφήτη Ελισσαίου1 που έζησε κατά τον 9ο και 10ο
αιώνα π.Χ. Τον Ελισσαίο όρισε ως διάδοχό του ο ίδιος ο προφήτης Ηλίας. Όταν
αναλήφθηκε με το πύρινο άρμα του στους ουρανούς, του έριξε τη μηλωτή του,
ένδυμα από δέρμα προβάτου. Ήταν η απόδειξη της αυθεντικής διαδοχής.2
Ο «ένδοξος» προφήτης Ελισσαίος μπορεί να μην έχει
το κύρος του προφήτη Ηλία είναι όμως ιδιαίτερα αγαπητός στην επαρχία μας.
Ξεχωριστά δε τιμάται στο Κρανίδι, όπου υπάρχει και ναός αφιερωμένος στη μνήμη
του, κτισμένος το 1867.3 Πρόκειται για εξωκλήσι στα Ν.Δ. του
Κρανιδίου, κοντά στον περιφερειακό δρόμο, όπου κάθε χρόνο στη μνήμη του Αγίου
τελείται αγρυπνία.
Ο προφήτης Ελισσαίος είχε τη δύναμη να θεραπεύει
όσους νοσούσαν από τη φοβερή ασθένεια της λέπρας. Μεταξύ άλλων θεράπευσε και
τον λεπρό Νεεμάν, πολύτιμο συνεργάτη του βασιλιά της Συρίας.4
Πριν από 90 περίπου χρόνια το προαύλιο του ναΐσκου,
στο Κρανίδι, κατέκλυζαν οι πάσχοντες από την ασθένεια της λέπρας, με την ελπίδα
και την πίστη ότι ο Άγιος θα κάνει το θαύμα του και θα τους θεραπεύσει. Εκεί,
καθώς μου είχε πει ο αείμνηστος «κυρ» - Απόστολος, πήγαινε και ο «λεπρός της
Τραχιάς» ελπίζοντας να βρει τη γιατρειά του.5
Σύμφωνα με την παράδοση και εξ αιτίας της λαϊκής
ετυμολογίας των λέξεων (Ελισσαίος – Λυσσαίος – λύσσα), οι άνθρωποι πίστευαν,
ότι όσοι εργάζονταν κατά τη γιορτή του Αγίου και δεν «κρατούσαν», «δεν φύλαγαν
την ημέρα» όπως λέμε, διέτρεχαν τον κίνδυνο να τιμωρηθούν από τον Άγιο και να
προσβληθούν από τη θανατηφόρα ασθένεια της λύσσας. Σημειώνει χαρακτηριστικά ο
Δημ. Σ. Λουκάτος, πως την ημέρα της γιορτής «οι
γεωργοί δεν καματεύουν, γιατί παθαίνουν λύσσα αυτοί και τα ζώα τους». Ωστόσο,
οι λυσσόδηκτοι, δηλαδή όσοι είχαν τραυματιστεί από λυσσασμένο ζώο, πίστευαν ότι
μόνο ο άγιος Ελισσαίος μπορούσε να τους θεραπεύσει.
Στο Κρανίδι πιστεύουν πως ο προφήτης Ελισσαίος τους
προστάτεψε και από την ευλογιά.6 Η Σοφία Λεπτοπούλου - Λώλη
αναφέρει: «Παλιά, όσους είχαν ευλογιά
τους κλείνανε στα σπίτια και δεν αφήνανε κανένα να τους δει. Απ’ τα παράθυρα
τους δίνανε ψωμί, φαΐ και μετά τους επήγανε στον προφήτη Ελισσαίο, ένα
ερημοκλήσι έξω και τους κλείνανε μέσα. Κι ήσανε οι συγγενείς και τους
περιποιούσανε, αλλά για λίγο καιρό. Μετά είπανε ότι ο προφήτης Ελισσαίος έδιωξε
την αρρώστια».
Σύμφωνα με πληροφορία του γιατρού Δημήτρη Καμιζή,
πρώην Δημάρχου Ερμιονίδας, εικόνα του αγίου Ελισσαίου υπάρχει στον Άγιο
Βασίλειο Πειραιώς. Είναι αφιερωμένη από τον Σύλλογο των απανταχού Κρανιδιωτών
το 1905 «στον προστάτη Άγιό τους σε ένδειξη ευγνωμοσύνης», καθώς γράφουν.
Το όνομα Ελισσαίος, χαϊδευτικά Λισσαίβος ή Βάκης,
το συναντάμε συχνά στο Κρανίδι. Γνωστός ο Ελισσαίος Μανιάτης, πρωτοψάλτης της
ενορίας του «Χριστού» για πολλά χρόνια και ο Ελισσαίος Μούγιος, εφοριακός
υπάλληλος και αρχηγός των πεζοπροσκόπων Κρανιδίου.
Ο παπα-Μιχάλης τιμούσε τον προφήτη Ελισσαίο και στη
μνήμη του τελούσε Θεία Λειτουργία χτυπώντας τη μεγάλη καμπάνα! Απαντούσε δε,
όταν τον ρωτούσαν για την …επισημότητα:
- Τι είναι, καλέ παπά μου, αύριο;
- Του αγίου Ελισσαίου! Μικρός άγιος, μεγάλη δόξα!
Σε μας τα παιδιά μιλούσε για τον Άγιο τονίζοντας
τον σύνδεσμο που είχε με τον προφήτη Ηλία, για τον οποίο ο παπα-Μιχάλης έτρεφε
ιδιαίτερο σεβασμό.
ΣΗΜ.