Ηλιοβασιλέματα, Τρίτη 19 Ιουλίου 2005 παραμονή του Προφήτη Ηλία στο Κρανίδι.
Στην κορυφή του απότομου βουνού «κοντά στον Θεό...»
[...]«Πιστεύω ότι
η πρώτη πατρίδα των Κρανιδιωτών, είναι η κορυφή και οι πρόποδες του Προφήτη
Ηλία και μάλιστα η ανάβαση των Κρανιδιωτών παραμονή της εορτής του προφήτη για
την ολονυχτία, είναι κάτι σαν μυστική ώθηση να ανέβουν στο κάστρο των πολύπαθων
προγόνων τους, στο δικό τους πρώτο Κρανίδι»....
«ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ -7ος -8ος
ΑΙΩΝΑΣ Κρανιδιωτών Πολιτεία»
Βασίλης Γκάτσος
==================================
Πρέπει να γνωρίζεις την ιστορία, να πιστεύεις στο Θεό και στους αγίους, να
σέβεσαι τις παραδόσεις και να αισθάνεσαι την εσωτερική υποχρέωση να τιμάς τη
μνήμη των προγόνων σου, για να αναβαίνεις κάθε χρόνο από μικρό παιδί – και
μάλιστα με τέτοιες υψηλές θερμοκρασίες στη μέση του καλοκαιριού - μια τέτοια
αναρρίχηση.
Η κα Κατερίνα
Κρητικού 79 χρονών (το 2005), ανάμεσα στους τόσους πολλούς προσκυνητές που
ανεβαίνουν το βουνό – παραμονή ηλιοβασιλέματα - για να τιμήσουν τη μνήμη του
Προφήτη Ηλία στο Κρανίδι. Όταν την συναντήσαμε ανεβαίνοντας το ύψωμα, θα μας
πει: « Κάθε χρόνο από μικρό κορίτσι ανεβαίνω εδώ» Φώτο
.Ωστόσο και τα
δικά μας συναισθήματα ήταν ανάμεικτα και απροσδιόριστα και ένα σωρό αναπάντητα
ερωτήματα μας κατέκλυζαν, καθώς το ρεπορτάζ είχε αρχίσει από τους πρόποδες του
λόφου προς την κορυφή του «Αϊ Λιά» συναντώντας και συζητώντας με τους
προσκυνητές, που πέρα από το ξεχωριστό τάμα του καθενός, είχαν και ένα
εσωτερικό στοίχημα για ένα νέο χρονικό ρεκόρ ανάβασης και μια νοερή συνάντηση,
με τον «Πλάστη και Δημιουργό Των Όλων»
Το βουνό του
Προφήτη Ηλία όπως συνηθίζεται να λέγεται, βρίσκεται και δεσπόζει στο κέντρο
σχεδόν του κάμπου Ερμιόνης –Κρανιδίου και ακριβώς βόρεια – βορειανατολικά, από
την πόλη του Κρανιδίου. Λίγα χιλιόμετρα νοτιανατολικά από εκεί προς την πόλη
της Ερμιόνης σε κορυφή άλλου πιο ομαλού λόφου βλέπουμε από την κορυφή του
«κρανιδιώτικου Προφ. Ηλία αυτόν της Ερμιόνης, που έχουμε αναφερθεί σε ρεπορτάζ
αρκετά χρόνια πριν. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα συναντώνται και εκεί οι πιστοί, για
να τιμήσουν τη μνήμη του. Ωστόσο, έχουμε και το εκκλησάκι του Προφ. Ηλία στην
Κουβέρτα Ερμιόνης, καθώς και αυτόν στην κορυφή του όρους «Δίδυμο»
Στην κορυφή
..Κατακτώντας την
κορυφή θα λέγαμε, συναντήσαμε τον Παπαθέμη Τσοκανά ανάμεσα σε μερικούς πιστούς
που είχαν προηγηθεί, ο οποίος κατά την επίσκεψή μας εκεί, μάς ξενάγησε στο χώρο
και μας είπε λίγα πράγματα για την ιστορία του τόπου, καθώς και για την
τελετουργία του εορτασμού του αγίου σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες της
Εκκλησίας μας. Σε ότι αφορά και μάλιστα την ιστορία των αρχαίων χρόνων, ο
Παπαθέμης μας είπε πως στο δυτικό μέρος που βρίσκεται σήμερα μια τσιμεντένια
κολώνα κατά την αρχαιότητα υπήρχε Ιερός βωμός του Δία, ενώ στην νοτιανατολική
πλευρά του βουνού υπήρχε ο ναός της Θεάς Δήμητρας. Το εκκλησάκι και το σπιτάκι
που βρίσκεται δίπλα καθώς και μια δεξαμενή είναι όλα τους καλά συντηρημένα και
οι πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν για να κτιστούν είναι από τους παλιούς οικισμούς
και τα πρόχειρα με ξερολιθιά τείχη – πολεμίστρες, των πρώτων κατοίκων της
περιοχής των βυζαντινών και προεπαναστατικών χρόνων, όπως θα αναφερθούμε
παρακάτω στο ιστορικό μέρος.
Η θρησκευτική
τελετή προς τιμή της μνήμης του Προφήτη Ηλία μας λέει ο Παπαθέμης αρχίζει από βραδύς κανονικά όπως γίνεται με τις αγρυπνίες: Με το απόδειπνο,
τον κανόνα της Μεταλήψεως, τον Εσπερινό, τον Όρθρο, τη Θεία Λειτουργία. Όσο για
τους ψάλτες μας είπε ο ιερέας, είναι ο Δημήτρης Κάπελας μαζί με τον γιό μου.
Στην επιστροφή
μας μετά από λίγο ( άλλες υποχρεώσεις δεν μας το επέτρεψαν να μείνουμε), το
θέαμα από εκεί ψιλά ήταν φανταστικό. Στα πόδια σου σχεδόν όλη η Ερμιονίδα, τα
νησιά Ύδρα και Σπέτσες, το Μυρτώον Πέλαγος, ο Αργολικός κόλπος κ.α. , ενώ την
εικόνα ενός ηλιοβασιλέματος πάνω από το ψαροχώρι της Κοιλάδας, θα τη θαύμαζε
και ο ίδιος ο Πλάστης και Δημιουργός.
Συγκινητικό
ήταν και το ανέβασμα των πολλών πιστών όλο των ηλικιών, που ανέβαιναν να
συναντηθούν με το Θεό… και τους προγόνους τους...
Η ιστορία του υψώματος
και της γύρω περιοχής.
Ο Ερμιονίτης
ερευνητής της ιστορίας μας Βασίλη Γκάτσος στο βιβλίο του με τίτλο
«ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ -7ος -8ος ΑΙΩΝΑΣ Κρανιδιωτών Πολιτεία» αναφέρει
μεταξύ άλλων για το βουνό του Προφήτη Ηλία – σήμερα και για τον οικισμό των
πρώτων κατοίκων –προγόνων των σημερινών Κρανιδιωτών, στη θέση «Μιλίντρα»
νοτιοδυτικά του υψώματος και αντίστοιχα από την πόλη του Κρανιδίου.
[…] Οι
Παλαιολόγοι αλλά και οι Ενετοί απέβλεπαν με τους νέους πρόσφυγες να ενισχύσουν
την άμυνα της περιοχής, αλλά και την παραγωγή του τόπου. Η Μιλίντρα αναπτύχθηκε
σε μικρό χωριουδάκι αθέατο από τη θάλασσα. Φτιάχνουν καλύβια ή σπιτάκια με
ξερολιθιές, - που σκέψεις για κάτι μόνιμο, με τους Τούρκους μια ανάσα μακριά.
Αλλά αυτό που χαρακτήριζε το χώρο ήταν ότι βρισκόταν στις πρόποδες του βουνού
του Προφήτη Ηλία, η κορυφή του οποίου είναι κτισμένη με ξερολιθιά και μέσα
υπάρχουν ίχνη προχείρων οικημάτων, καλυβίων και δεξαμενής. Στο χώρο αυτό δεν
έχουν γίνει ανασκαφές, αλλά όλα δείχνουν πως έχει χρησιμοποιηθεί από την
αρχαιότητα. Αναδιοργανώνοντας λοιπόν αυτό χώρο στην κορυφή, φύλαγαν εκεί αρκετά
αγαθά δεν αποκλείεται μέρος του πληθυσμού να έμενε μόνιμα εκεί, όπως μαρτυρούν
τα δεκάδες διαλυμένα πετροκάλυβα και γρήγορα σε περίπτωση πειρατικής επιδρομής
ανέβαιναν όλοι και με φωτιά ειδοποιούσαν το κάστρο της Ερμιόνης.
[…] Tο
μετέπειτα βουνό του Προφ. Ηλία με την προσωρινή ακρόπολη και τις απότομες
βραχώδεις πλαγιές του, οι βυζαντινοί έλληνες από την Αθήνα και τη Χαλκίδα και
τα νησιά του Αιγαίου, θα πρέπει να το είδαν σαν μια μικρή ακρόπολη των Αθηνών.
Θα μπορούσαν να το πουν Κραναά, Κρανά ή Κρανί, αλλά για να δηλώσουν ότι δεν
είναι κάστρο αλλά κάτι πρόχειρο και μικρό, το ονόμασαν Κρανίδιον ( ανάλογα:
σκάφη –σκαφίδιον, ναός - ναΐδριον κ.α. ). Πιστεύω ότι το Κρανίδιον – Κρανίδι
είναι οχυρωμένη κορυφή του Προφ. Ηλία και ως όνομα υπερίσχυσε της Μιλίντρας που
ήταν στους νότιους πρόποδες ( όπως και το όνομα Καστρί της Ερμιόνης) και ότι η
πρώτη γραπτή ιστορική αναφορά στο Κρανίδι αναφέρεται σ’ αυτήν τη θέση. Αυτή η
υπερίσχυση του ονόματος είναι αυτονόητη, αν δεχτούμε όπως προαναφέραμε, ότι το
όνομα Μιλίντρα- Μιλίντρι δεν είναι τίποτα άλλο παρά αρβανίτικη ονομασία της
οχυρωμένης κορυφής. Γιατί το πλέον λογικό είναι η οχυρωμένη κορυφή να είναι το
Κρανίδιον το οποίο έχει ζωή πειρατικού οικισμού και συνάμα καταφύγιο των γύρω
καλλιεργητών και ποιμένων από τον 9ο μ.Χ. αιώνα. Ο ερχομός Αρβανιτών από τα
μέσα του 14ου αιώνα ενισχύει τον πληθυσμό της κορυφής και το Κρανίδιον οι
Αρβανίτες στη γλώσσα τους το εννοούν και το αποκαλούν Μ(ι)λίντρ(ι) το δε πηγάδι
στους πρόποδες, απαραίτητο για τις ανάγκες της κορυφής το λένε «πούσι
Μ(ι)λίντρ(ι)». Τα επόμενα χρόνια κάτω από τη τούρκικη πίεση έρχονται και άλλοι
Έλληνες και περισσότεροι Αρβανίτες που συγκατοικούν γύρω από το πηγάδι. Κατά τα
σχετικώς ήρεμα χρόνια 1500-1537 ο χώρος αποκτά δύο μικρούς ναούς και αρχίζει να
ξεχωρίζει από το Κρανίδιον της κορυφής το οποίο συγκεντρώνει κυρίως
παλαιότερους κατοίκους αλλά και Αρβανίτες, που από παλιά έχουν ενσωματωθεί στη
μικρή αυτή κοινωνία. Τα ταραγμένα αυτά χρόνια με τίποτα δε δικαιολογείται η
εγκατάλειψη αυτής της οχυρής κορυφής και η αυτόβουλη συγκέντρωση του πληθυσμού
στον Άγιο Γιάννη, που δεν προσφέρει ασφάλεια ούτε και εύκολη διαφυγή προς τα
ψιλά βουνά της Ερμιονίδας.
....................................
Δημοσιεύθηκε απο τον γράφοντα στην καθημερινή εφημερίδα «ΑΡΓΟΛΙΔΑ» την Παρασκευή 22 Ιουλίου 2005
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΔΑΜΑΛΙΤΗΣ
Στο blog αναρτήθηκε -Τετάρτη, 15 Ιουλίου 2009
ΥΓ. Ο συμπατριώτης μας Β.
Γκάτσος εκ των υστέρων με παρατήρησε γιατί δεν ζήτησα την άδεια του γι' αυτή
την αντιγραφή από το βιβλίο του.
Με ενημέρωσε και
για τον Νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας....
Άβυσσος η ψυχή
του ανθρώπου σκεπτόμαστε...
