Ο Γιάννης Μ. Σπετσιώτης για τα μνημεία του τόπου μας -> [...] Ας σταθούμε, λοιπόν, έστω και την ύστατη στιγμή, με αίσθηση χρέους απέναντι στη γενέτειρά μας....

 «ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ ΣΕ …ΑΜΥΝΑ»

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Τρισχιλιετής η ιστορία του τόπου μας όση και του Ελληνικού έθνους. Πολλά τα μνημεία της, φανερά και αφανέρωτα, από την αρχαία, τη βυζαντινή και τη νεότερη εποχή. Τα περισσότερα αφημένα στη φθορά του χρόνου και την «τύχη» τους αμύνονται σθεναρά με όση δύναμη τους έχει απομείνει. Περιμένουν «χείρα βοηθείας» για να μπορέσουν προτού καταρρεύσουν και εξαφανιστούν να παραμείνουν ζωντανά και να συνεχίσουν το αιώνιο ταξίδι τους στην Ιστορία.

Παραφωνία εμείς οι «Νεοερμιονίτες» εξοργιστικά αδιάφοροι και αδικαιολόγητα απρόσεχτοι, φαφλατάδες και κομπορρήμονες. Έτσι, η Παλαιοχριστιανική Βασιλική, δίπλα στο Κοινοτικό Κατάστημα (παλαιό Δημοτικό Σχολείο), παραμένει αναξιοποίητη και χορταριασμένη.

Το Καποδιστριακό σε πλήρη εγκατάλειψη και οι διπλανοί Στρατώνες εδώ και δεκαετίες με έντονες φθορές «έχουν βαρέσει διάλυση». Η Ρωμαϊκή Σαρκοφάγος «κείται εν τω Λιμεναρχείω» αναμένοντας την τοποθέτηση των «οστών της» στο …οστεοφυλάκιο!

Ο Μητροπολιτικός μας Ιερός Ναός των Ταξιαρχών βαδίζει, ήδη, τη δεύτερη 10/ετία της καταφρόνιας από την αξιοθρήνητη συμπεριφορά μας, ημιέρημος και ημιθανής. Ακολουθεί του «Συγγρού» που η εξωτερική φθορά του είναι πλέον εμφανής. Τέλος οι προτομές των Γιάννη και Σταμάτη Μήτσα «καρτερούν» τον έλεγχο του ειδικού που εκτιμώντας τη σημερινή τους κατάσταση θα πράξει τα δέοντα...

Ας σταθούμε, λοιπόν, έστω και την ύστατη στιγμή, με αίσθηση χρέους απέναντι στη γενέτειρά μας, γιατί δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε πως ό,τι είμαστε σ’ αυτή το οφείλουμε! 

Συνεχίζει ο Γιάννης Σπετσιώτης με αμείωτο ρυθμό και αγάπη για την ιδιαιτέρα μας πατρίδα την Ερμιόνη την καταγραφή των παραδόσεών μας στο νέο του βιβλίο ….

 

ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ

Κυκλοφόρησε το τέταρτο βιβλίο της σειράς «ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ» το οποίο περιλαμβάνει τις θρησκευτικές συνήθειες, θέματα μαγείας, προλήψεων, δεισιδαιμονιών καθώς και τρία κεφάλαια που αναφέρονται στα τοπωνύμια, τα πηγάδια και τα πηλοτεχνήματα του τόπου μας. Θεωρώ πως και στο βιβλίο αυτό οι αναγνώστες θα βρουν ενδιαφέροντα στοιχεία για μια ζωή που πέρασε αλλά πάντοτε είναι παρούσα.

Έτσι, για μια ακόμη φορά, επιβεβαιώνεται ότι ο μεγάλος δαμαστής του χρόνου παραμένει ο γραπτός λόγος για χάρη της ιδιαίτερης πατρίδας και των παιδιών μας.

Καλή ανάγνωση!

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης

Το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε στις δημοτικές βιβλιοθήκες Κρανιδίου και Ερμιόνης καθώς και στην Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη. 

 

Ο Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης - > μας ρίχνει στα βαθιά, χωρίς σωσίβιο… - > με ψυχοπαιδαγωγικά θέματα...

ΣΥΓΚΛΙΝΟΥΣΑ - ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Η σκέψη του ανθρώπου είναι το αποτέλεσμα της νοητικής διεργασίας, όταν ο νους καλείται να αντιληφθεί δεδομένα, να παράγει ιδέες, να λύσει προβλήματα, να προσεγγίσει καταστάσεις, να αναγνωρίσει σχέσεις, να καταλάβει συνέπειες κ.ο.κ. Υπάρχουν «δύο είδη» σκέψεων. Η συγκλίνουσα - κριτική σκέψη και η αποκλίνουσα -δημιουργική σκέψη.

Η πρώτη έχει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, όπου «στις αρμοδιότητές του» είναι η λογική, η γλώσσα, οι αριθμοί, η αλληλουχία, η γραμμικότητα (αφήγηση γεγονότων και περιστατικών με τη σειρά που έγιναν), η ανάλυση, η προσοχή, η ερμηνεία των συμβόλων κ.α.

Η δεύτερη έχει τα γνωρίσματα του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου που εκτελεί διαφορετικές λειτουργίες και είναι η έδρα της φαντασίας και της ονειροπόλησης, του ρυθμού και των χρωμάτων, της διάστασης, της σύνθεσης και των αυτοσχεδιασμών.

Με βάση, λοιπόν, τα παραπάνω με τη συγκλίνουσα - κριτική σκέψη το άτομο αναλύει, συγκρίνει, ταξινομεί, σειροθετεί, κατηγοριοποιεί σύμφωνα με αυστηρούς λογικούς κανόνες με σκοπό να βρει τη μία, κοινή, λογική και αποδεκτή λύση.  Ποικιλία εναλλακτικών λύσεων εδώ δεν υπάρχει. Ισχύει το σχήμα «σωστό – λάθος».

Με την αποκλίνουσα - δημιουργική σκέψη το άτομο οδηγείται σε πρωτότυπες και ποικίλες ιδέες, σε ασυνήθιστες χρήσεις, σε τροποποιήσεις, διάφορες επινοήσεις κ.ο.κ. Εδώ επιτρέπεται η ποικιλία των εναλλακτικών λύσεων με σκοπό να βρεθεί ο μεγαλύτερος και ο εντυπωσιακότερος αριθμός των ιδεών και των επινοήσεων. Αυτά που αναφέραμε στη θεωρία, ας τα δούμε και στην πράξη με παραδείγματα.

1.   Συγκλίνουσα  - κριτική σκέψη.

παρ.: Υπογράμμισε τη διαφορετική λέξη: Αγγλία, Ρώμη, Ισπανία, Βουλγαρία, Δανία κ.ο.κ.

2.   Αποκλίνουσα - δημιουργική σκέψη.

παρ.: Να γράψεις όλες τις πιθανές χρήσεις που μπορείς να σκεφθείς για ένα «παπούτσι» κ.ο.κ.

Πώς, όμως, η οικογένεια αλλά και το σχολείο μπορούν να αναπτύξουν σε παιδιά και εφήβους τα δύο αυτά είδη της σκέψης στο πλαίσιο του παιχνιδιού και της ψυχαγωγίας, βελτιώνοντας έτσι τη μαθησιακή τους ικανότητα και την εφευρετικότητά τους, ενώ παράλληλα, καλλιεργούν και αναδεικνύουν τις ιδιαίτερες κλίσεις και τα ταλέντα τους;

Ασκήσεις για την ανάπτυξη της συγκλίνουσας - κριτικής σκέψης μπορεί να είναι:

Λύσεις λαβυρίνθων, παζλ, ερμηνεία παροιμιών, συμπλήρωση σχημάτων (όπως στο test Raven), αναγνώριση προφορικών παραλογισμών, εύρεση ομοιοτήτων και διαφορών και πολλές άλλες, προσέχοντας πάντα να είναι ανάλογες με την ηλικία και τις νοητικές δυνατότητες του παιδιού.

Ασκήσεις για την εξέλιξη της αποκλίνουσας - δημιουργικής σκέψης μπορεί να είναι οι όσο το δυνατόν περισσότερες απαντήσεις σε ερωτήσεις, όπως οι παρακάτω:

-      Τι μπορεί να σκεφθείς για τη χρήση π.χ. ενός μαντηλιού.

-      Πόσους ήχους μπορείς να βγάλεις από ένα χαρτί.

-      Πόσα σχήματα μπορείς να βγάλεις με τη μία ή τις δύο παλάμες σου.

-      Βάλε έναν τίτλο σε μια ιστορία και όλα όσα σχετίζονται με τη δημιουργική ή αναδυόμενη γραφή.

Συμβουλή στο διηνεκές με ένα τρανταχτό παράδειγμα …

  -> Αν δεν μπορείς να πετάς ψηλά μην επιδιώκεις να ενοχλείς … αυτούς που μπορούν, γιατί το τέλος σου θα είναι οδυνηρό και τραγικό ! …

S.D.D.

==========================================================================================================================

 

Ο ΑΕΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΑΚΙ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Άλλο να είσαι αετός και άλλο να τον κάνεις,

άλλο να θωρείς κορφές και άλλο να τις φτάνεις!

(Κρητική μαντινάδα)

Το μόνο πουλί που τολμά να τα βάλει με τον αετό είναι το κοράκι. Κάθεται στην πλάτη του και αρχίζει του τσιμπάει δυνατά τον λαιμό. Αρχικά ο αετός το αγνοεί, δεν αντιδρά. Δεν αναλώνει χρόνο και ενέργεια για να …ασχοληθεί μαζί του. Στη συνέχεια, όμως, χτυπώντας τα τεράστια φτερά του παίρνει σιγά σιγά ύψος, ώσπου γίνεται …δυσθεώρητος! Ύστερα από λίγο το κοράκι σωριάζεται μισολιπόθυμο στη γη, καθώς σε πολύ μεγάλα ύψη, λόγω έλλειψης οξυγόνου, δυσκολεύεται να αναπνεύσει.

Μάθε, λοιπόν, από τον αετό και μην πολεμάς τα «κοράκια», που στις μέρες μας είναι πολλά: Πρόσωπα που συναντάς, γεγονότα και καταστάσεις που βιώνεις στην καθημερινότητά σου. Δεν υπάρχει ανάγκη να ασχοληθείς μαζί τους! Διατήρησε την ψυχραιμία σου, εστίασε στον στόχο σου και συνέχισε απρόσκοπτα το πέταγμά σου! Το άπειρο του ουρανού είναι δικό σου και όσο οι δυνάμεις σου σε κρατούν «πάντα ψηλότερα να ανεβαίνεις, πάντα μακρύτερα να κοιτάζεις…», ακολουθώντας την προτροπή του μεγάλου Γκαίτε.

 

Θέσεις – απόψεις – διδακτικές προσεγγίσεις του Γιάννη Μιχ. Σπετσιώτη, επιτίμου σχολικού συμβούλου ειδικής αγωγής!

 […]  Προσπαθούμε, να διδάξουμε κυρίως με το παράδειγμά μας αλλά και με άλλα παιδαγωγικά εργαλεία, ότι δεν είμαστε μόνο «εγώ» αλλά κι «εμείς». Ότι το καλό είναι καλλίτερο, όταν το μοιράζεσαι και ότι μπορείς να χαίρεσαι με τη χαρά του άλλου...

=======================================================================================================================

ΟΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Τελευταία πολύς λόγος γίνεται για τις δεξιότητες στις οποίες πρέπει να ασκούνται οι μαθητές στο σχολείο, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν τις σωματικές, πνευματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές επιδόσεις τους.

Οι σωματικές δεξιότητες, όπως γνωρίζουμε, διακρίνονται σ’ αυτές της αδρής και της λεπτής κινητικότητας. Είναι, για παράδειγμα, πολύ σημαντικό ένα παιδί να καταλαβαίνει και να μπορεί να φέρνει μια γεμάτη, κοφτή, λίγη ή στη μύτη του κουταλιού ζάχαρη, όταν του ζητηθεί.

Είναι δε εντυπωσιακό το γεγονός ότι η άσκηση αυτών των δεξιοτήτων βελτιώνει ταυτόχρονα και την πνευματική, συναισθηματική, κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και ας μην γίνεται αυτό άμεσα αντιληπτό.

Το ίδιο συμβαίνει και με τις δεξιότητες του τομέα της πνευματικής ανάπτυξης. Η λύση, για παράδειγμα, των γνωστών λαβυρίνθων προάγει τη μαθησιακή ικανότητα και ειδικότερα την αναγνωστική ετοιμότητα των μαθητών, όσο κι αν αυτό δεν είναι φανερό. Μέσω των παιχνιδιών, επίσης, μπορούμε να εξελίξουμε τις εκτελεστικές και τις οργανωτικές δεξιότητες των μαθητών.

Εξάλλου με πρωτότυπες ασκήσεις βελτιώνουμε τις γνωστές γενικές πνευματικές λειτουργίες, όπως είναι η μνήμη, η προσοχή, η παρατηρητικότητα, η φαντασία κ.λπ. Στο πεδίο ανάπτυξης των κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων στο οποίο, θεωρώ, ότι ιδιαίτερα υστερεί η εκπαίδευσή μας, προτεραιότητα πρέπει να δίνεται από τους διδάσκοντες στην ανάπτυξη της έννοιας της ισότητας των μαθητών. Στο πώς η ισότητα μεταφέρεται στην τάξη και γενικότερα στην εκπαίδευση με βάση τον καθολικό νόμο ότι όλοι είμαστε ίσοι αλλά και ταυτόχρονα διαφορετικοί, γι’ αυτό και δεν έχουμε όλοι τις ίδιες δυνατότητες.

Προσπαθούμε, λοιπόν, να διδάξουμε κυρίως με το παράδειγμά μας αλλά και με άλλα παιδαγωγικά εργαλεία, ότι δεν είμαστε μόνο «εγώ» αλλά κι «εμείς». Ότι το καλό είναι καλλίτερο, όταν το μοιράζεσαι και ότι μπορείς να χαίρεσαι με τη χαρά του άλλου.

Στους σημερινούς μάλιστα καιρούς, που η βία των ανηλίκων στα σχολικά περιβάλλοντα έχει χτυπήσει κόκκινο, η ανάπτυξη των κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων είναι απολύτως απαραίτητη, «εκ των ουκ άνευ» για την ομαλοποίηση της κατάστασης. Είναι καιρός μετά την κρίση να μεταβούμε στην κανονικότητα.

Τέλος να αναφέρουμε πως το 2023 έχει επίσημα ανακηρυχθεί ως  ευρωπαϊκό έτος  δεξιοτήτων. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να αναπτυχθούν, να αναδειχθούν και να μεγιστοποιηθούν οι δεξιότητες και τα ταλέντα μικρών και μεγάλων.

«Δικαστική απόφαση, με μεγάλη δόση φιλοσοφίας» ...

 

Διάλεξε και πάρε: Πράσινο ή Κίτρινο;

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Σε διάλεξη που παρακολούθησα πρόσφατα και αφορούσε την ψυχική υγεία άκουσα την παρακάτω ενδιαφέρουσα ιστορία και σας την μεταφέρω.

Κάποτε συναντήθηκαν δύο άνθρωποι γνωστοί και πάνω στη συζήτηση που άνοιξαν άρχισαν να φιλονικούν για το χρώμα που έχει το γρασίδι!

Πράσινο, έλεγε ο ένας, κίτρινο έλεγε ο άλλος και άκρη δεν έβγαζαν. Αποφάσισαν, λοιπόν, να πάνε στον δικαστή για να βρουν το …δίκιο τους! Συμφώνησαν εκ των προτέρων ότι όποιος είχε άδικο θα πλήρωνε στον άλλο ένα συμβολικό χρηματικό ποσό. Έτσι κι έγινε.

Ο δικαστής άκουσε με προσοχή τους αντίδικους και «δικαίωσε» αυτόν που υποστήριζε ότι το γρασίδι είναι κίτρινο. Έτσι κέρδισε και το χρηματικό ποσό, όπως είχαν συμφωνήσει. Μετά από λίγες ώρες «ο χαμένος» επέστρεψε και ρώτησε τον δικαστή.

-   Αλήθεια κύριε, πιστεύετε πως το γρασίδι είναι κίτρινο;

-   Όχι, πράσινο είναι, απαντάει εκείνος.

-   Τότε γιατί δικαιώσατε τον άλλον κι όχι εμένα;

Ο δικαστής σκέφτηκε για λίγο και του απάντησε.

-   Γιατί έπρεπε να καταλάβεις ότι ο άνθρωπος αυτός είναι ισχυρογνώμων, ξεροκέφαλος, πεισματάρης και …ξερόλας. Βγήκες χαμένος, γιατί θέλησες να συναναστραφείς, να κουβεντιάσεις και να αναμετρηθείς με το πείσμα και τη βλακεία του. Πιστεύω, λοιπόν, πως πήρες το μάθημά σου και θα κατάλαβες ότι με τέτοιες «συναναστροφές» χαμένος θα βγαίνεις πάντα εσύ. Το μόνο σου κέρδος είναι ότι αυτές οι μικρές «αποτυχίες» σε βοηθούν να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά, για να αποκτάς χρήσιμες εμπειρίες στη ζωή σου.

«ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ»

 

του Γιάννη. Μ. Σπετσιώτη

Επικεντρωμένοι στους στόχους μας, με αυξημένη έμπνευση, δημιουργική διάθεση, όραμα και νέες συνεργασίες ευελπιστούμε να απολαμβάνετε το νέο 33^ο τεύχος του περιοδικού μας!

Η ύλη του, με θέματα του χθες και του σήμερα από τα περισσότερες περιοχές του Δήμου μας, ελπίζουμε να σας εξέπληξε ευχάριστα. Αφήστε, λοιπόν, πίσω σας κάθε δισταγμό και γίνετε ένας κρίκος της αλυσίδας των αρθρογράφων του!  Προωθήστε με θάρρος τις εμπειρίες, τις γνώσεις και τα βιώματά σας! Βρείτε νέες διεξόδους στη ζωή σας! Απολαύστε δημιουργικά εγχειρήματα! Αξιοποιείστε το ταλέντο σας! Διεκδικείστε κι σεις το μερίδιό σας ώστε να προχωρήσει ο πολιτισμός στον τόπο μας ένα βήμα μπροστά! Και μην ξεχνάτε ότι η Εταιρεία Μελετών Ερμιονίδας είναι ο μοναδικός σύλλογος και από τους ελάχιστους στην Ελλάδα που έχει το δικό του, δυναμικό έντυπο. Αυτό κάτι λέει!

Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλη την ομάδα των αρθρογράφων που εξακολουθούν να φέρνουν στην καρδιά της Ερμιόνης και της Ερμιονίδας τον παλμό των κατοίκων της!

Τα δικά μας στεφάνια…

Αυτές τις μέρες μας που γιορτάζουμε την Επανάσταση του 21, το blog με τους συνεργάτες του  καταθέτει τα δικά του στεφάνια, στους ήρωες και τους ευεργέτες της Ερμιόνης και της Ερμιονιδας, που ο καθένας τους έδωσε το δικό τους όρκο,  για την απελευθέρωση του ελληνικού γένους και την ιστορία του από την πολύχρονη σκλαβιά!!

Ο Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης με πάθος και αφοσίωση, συνεχίζει την κοπιαστική έρευνά του στις ιστορικές πηγές και αυτή τη φορά βγάζει στην επιφάνεια μια άγνωστη πτυχή της τοπικής μας ιστορίας…

Τον ευχαριστούμε για μια ακόμα φορά ...

ΣΤΑΜ. ΔΑΜΑΛΙΤΗΣ

===========================================================================================================================

Η παλαιά ερμιονίτικη οικογένεια του Αναγνώστη Χατζησταύρου

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Ένας από τους πλέον δραστήριους αγωνιστές της Ερμιόνης κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του ’21 ήταν και ο Αναγνώστης Χατζησταύρου.

Γεννήθηκε στην Ερμιόνη περί το 1779 και με την έναρξη του αγώνα οργάνωσε και συντηρούσε σώμα 100 οπλιτών (ατάκτων), του οποίου ήταν επικεφαλής. Το 1819 μυήθηκε από τον Γκίκα Μπόταση και τον Παπαρσένη στη Φιλική Εταιρεία, έγινε μέλος της και έλαβε μέρος με το στρατιωτικό του σώμα στην πολιορκία του Ναυπλίου. Ο Αναγνώστης Χατζησταύρου ήταν ένας μεγαλοκτηματίας της Ερμιόνης και διέθεσε για τον αγώνα μεγάλο μέρος της περιουσίας του. Χρηματοδοτούσε τα επαναστατικά σώματα της Ερμιόνης όπως φαίνεται σε διάφορα έγγραφα και εφοδίαζε τους κατοίκους της μέχρι το τέλος του αγώνα με λάδι, σιτάρι και κρασί. Επίσης πρωτοστάτησε στη σύσταση του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου του τόπου προσφέροντας 150 γρόσια, τα περισσότερα από κάθε άλλον και ήταν υπεύθυνος για τη συγκέντρωση των χρημάτων. Διετέλεσε δημογέροντας του τόπου υπογράφοντας το έγγραφο προς το Υπουργείο των Πολεμικών (6 Ιουλίου 1825), με το οποίο ενημέρωναν για την πληρωμή δύο μηνών των στρατιωτών του Γιάννη Αδρ. Μήτσα. Τα στοιχεία του αναγράφονται στους πίνακες ενόρκων της Ερμιόνης των ετών 1842,1847, 1850 και 1851.

Κατά τη διάρκεια της επιδημίας της πανώλης στην Ερμιόνη το 1824, κατέφυγε στις γύρω περιοχές και απώλεσε τα αποδεικτικά έγγραφα της μύησής του στη Φιλική Εταιρεία. Την πολεμική του δράση και την προσφορά του στον αγώνα πιστοποίησε ο καπετάνιος Ερμιονίδας και ταγματάρχης της Βασιλικής Φάλαγγας Σταμάτης Μήτσας και η Δημογεροντία της Ερμιόνης. Οι διάφορες επιτροπές εκδουλεύσεων τον ενέταξαν στους αξιωματικούς του αγώνα με βαθμό Ζ΄(ανθυπολοχαγός). Το 1834 ο Αναγνώστης Χατζησταύρου παρουσιάστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα, ενώ το όνομά του είναι γραμμένο στο Μνημείο Ηρώων του Κρανιδίου.

Η σύζυγος του Αναγνώστη Χατζησταύρου, Θεοφαία, με αίτησή της (19-5-1865) προς το Υπουργείο Οικονομικών αξίωσε την προβλεπόμενη από τον νόμο περί προικοδότησης αμοιβή για την προσφορά του συζύγου της στον εθνικό αγώνα. Απεβίωσε στα μέσα της 10/ετίας του 1850. (Εθνική Βιβλιοθήκη, Μητρώον – Φάκελος Αγωνιστών).

Ο Αναγνώστης Χατζησταύρου φαίνεται να είχε τρεις γιους. Δεν υπάρχουν ενδείξεις αν είχε κόρες. Ο πρώτος γιος του ήταν ο Σπύρος γεννημένος περί το 1818. Στους εκλογικούς καταλόγους του 1867 δηλώνεται με α/α 437, ετών 51 και γεωργός ενώ στους εκλογικούς καταλόγους του έτους 1876 έχει α/α 485, ετών 58 και επάγγελμα γεωργός. Άλλα στοιχεία δεν βρήκαμε.

Ο δεύτερος γιος ήταν ο Σταύρος. Στην κατάσταση του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου Ερμιόνης του 1842 φαίνεται να φοιτά στην Α΄ κλάση. Στους βουλευτικούς καταλόγους του έτους 1867 ο Σταύρος Χατζησταύρου είναι γραμμένος με α/α 438, ετών 35 και επάγγελμα καφεπώλης. Είναι πιθανόν να γεννήθηκε γύρω στα 1832. Στους εκλογικούς καταλόγους του έτους 1876 είναι γραμμένος με α/α 490, ετών 42 και επάγγελμα κτηματίας. Επίσης στην κατάσταση του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου Ερμιόνης του 1842 είναι γραμμένος και ο τρίτος γιος του Αναγνώστη Χατζησταύρου, Ιωάννης, για τον οποίο δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία.

Οι πληροφορίες που δημοσιεύουμε στη συνέχεια αφορούν τον Σταύρο Χατζησταύρου. Το σπίτι του μαζί με την ονομαστή ταβέρνα βρισκόταν στο ανατολικό μέρος της βορινής εισόδου του Ιστορικού - Λαογραφικού Μουσείου.

Ο Σταύρος Χατζησταύρου παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία τη Βενετία (Βενετσάνα), κόρη του παπα - Βασίλη Παπαβασιλείου, γυναίκα έξυπνη, φιλότιμη και κατά πολλά χρόνια νεότερή του. Την αγαπούσε πολύ και αυτή πολλές φορές εκμεταλλευόταν την αγάπη του.

Η Βενετία Χατζησταύρου απεβίωσε τον Ιούνιο του 1935 σε ηλικία 90 ετών ενώ το σπίτι της, ενόσω ζούσε, ήταν πάντοτε «ανοικτό» για όσους είχαν ανάγκη. Υπάρχουν στοιχεία για πέντε παιδιά που είχαν αποκτήσει: Τον Αντώνη, την Αναστασία, τη Φανή, τη Θεοδότα και τη Μαρία, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε αν υπήρχαν και άλλα.

Ο Αντώνης είναι γραμμένος στο Α’ Συνδιδακτικό Τμήμα του καταλόγου του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Ερμιόνης του έτους 1866, με α/α 27, ετών 8 (έτος γέννησης 1888) και επάγγελμα πατέρα γεωργός. Ο Αντώνης ήταν ιδιαίτερος τύπος για την Ερμιόνη. Τον περιγράφουν ψηλό, ξερακιανό, πολύπειρο, πολυδιαβασμένο, καλό συζητητή, με μετρημένες κουβέντες και μια μαγκούρα στα χέρια όχι για να στηρίζεται αλλά για να του δίνει …αρχοντιά και «τύπο»! Ο Αντώνης Χατζησταύρου ή Φουφούλας ήταν ο τελευταίος Ερμιονίτης που φορούσε «βράκα», τη φορεσιά των ενδόξων θαλασσινών του αγώνα, γι’ αυτό και είχε το παρατσούκλι ο …Φουφούλας. Δεν παντρεύτηκε και έζησε μποέμικα χωρίς φροντίδες, σκοτούρες και βάσανα. Πέθανε στις αρχές Ιουνίου του 1935, σε ηλικία 77 ετών, λίγες μέρες νωρίτερα από την μητέρα του.

Η Αναστασία είναι γραμμένη στον κατάλογο του Σχολείου που προαναφέραμε στο προκαταρκτικό τμήμα με α/α 48 και ηλικία 6 ετών. Αν και το σχολείο ήταν αρρένων, μπορούσαν να εγγραφούν και κορίτσια, αν οι γονείς τους το επιθυμούσαν, ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν λειτουργούσε σχολείο θηλέων,  σύμφωνα με σχετική διαταγή του Υπουργείου.

Η Φανή είναι γραμμένη στον κατάλογο του Δημοτικού Σχολείου Θηλέων Ερμιόνης του έτους 1885 -1886, με α/α 50, ετών 7 και επάγγελμα πατέρα κτηματίας.

Η Θεοδότα παντρεύτηκε με επεισοδιακό τρόπο τον Πάνο Βόντα, ενώ οι γονείς της την είχαν αρραβωνιάσει με τον άρχοντα και δήμαρχο Γιάννη Οικονόμου. Τελικά, η μικρότερη κόρη, η Μαρία, παντρεύτηκε τον Γιάννη Οικονόμου και ας ήταν μόλις έντεκα χρόνων, όπως περιγράφει στο βιβλίο του «Θρύλοι και παραδόσεις της Ερμιόνης» ο δάσκαλος Μιχαήλ Παπαβασιλείου. Σήμερα απόγονος της οικογένειας πιθανόν να είναι η Αντωνία Χατζησταύρου του Δημητρίου και της Θωμαής γεννημένη το 1960 και γραμμένη στους εκλογικούς καταλόγους της Κοινότητας Ερμιόνης.

Βιβλιογραφία

§  Βουτσίνος Μ. Γεώργιος, «Μητρώον Ερμιονέων Αγωνιστών», Αθήνα 2005.

§  Σπετσιώτης Μ. Γιάννης – Ντεστάκου Δ. Τζένη, «Η Εκπαίδευση στην Ερμιόνη κατά την Καποδιστριακή και Οθωνική Περίοδο», Αθήνα 2016.

Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης ο πολυγραφότατος Ερμιονίτης συγγραφέας…

...Γεφυρώνει την ιστορική, λαογραφική και κοινωνική μας

 παράδοση, με το σήμερα…

Και εμείς, τιμάμαι όπως αξίζει την προσφορά του 

και την αγάπη για τον τόπο που μας γέννησε!!!

…και ύστερα, μα δεν υπάρχει ύστερα..

S.D.D.

=========================================================================================================================

ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ

Περί Δημοτικών Τραγουδιών

Κυκλοφόρησε το τρίτο βιβλίο της σειράς «Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης». 

Περιέχει τα δημοτικά τραγούδια του τόπου μας κατά κατηγορία, ακολουθώντας την γνωστή κατάταξη των δημοτικών τραγουδιών. Είναι μια καταγραφή χρόνων που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1960 και αποτελεί μνημόσυνο στις ψυχές όλων εκείνων των συμπολιτών που με καλοδέχτηκαν και βοήθησαν την προσπάθειά μου. Σήμερα έχουν όλοι φύγει από τη ζωή. Πάντα θα τους ευγνωμονώ και θα ανάβω ψυχοκέρι στη μνήμη τους. Το βιβλίο περιλαμβάνει μουσικό παράρτημα αντιπροσωπευτικών τραγουδιών της Ερμιόνης με βυζαντινή και ευρωπαϊκή σημειογραφία. Θεωρώ πως μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ερμιόνης. Αποτυπώνει τον πρώτο μεγάλο σταθμό της νεοελληνικής λογοτεχνίας εικονίζοντας συνάμα και την τοπική μας ιστορία και παράδοση. Στη συνέχεια δημοσιεύω ένα μικρό μέρος από την εισαγωγή του βιβλίου.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να το αναζητήσουν στις Δημοτικές βιβλιοθήκες Κρανιδίου και Ερμιόνης καθώς και στην Αργολική  Βιβλιοθήκη.

Καλή ανάγνωση!

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης

===============================================================================================================================

Λίγα λόγια για τα Δημοτικά Τραγούδια

Ανέκαθεν όλοι οι λαοί με το λαϊκό τους τραγούδι εκδήλωναν και «ζωγράφιζαν» σκέψεις και εικόνες, προσδοκίες, λαχτάρες και ελπίδες, χαρές και όνειρα, πόνους και συμφορές. Τραγουδούσαν τις ευτυχισμένες και κακότυχες στιγμές της ατομικής, οικογενειακής, κοινωνικής και εθνικής ζωής. Άλλωστε πάντα το τραγούδι είναι ο αμεσότερος και πληρέστερος τρόπος έκφρασης του ανθρώπου και αντανακλά τον πολιτισμό του τόπου που το γέννησε.

Εμείς οι Έλληνες, που έχουμε μια αδιάσπαστη μουσική παράδοση πλέον των τριών χιλιάδων χρόνων, πάντα αναζητούσαμε τον ιδανικότερο και τελειότερο τρόπο να εκφραστούμε μέσα από τον στίχο και τη μελωδία. Αυτή η αναζήτηση γινόταν ακόμη πιο έντονη σε περιόδους εθνικών επιτυχιών, εχθρικών επιδρομών και δουλείας.

Το Δημοτικό Τραγούδι ως ο πρώτος μεγάλος σταθμός της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας αποτυπώνει και εικονίζει τις μεγάλες και κορυφαίες στιγμές του έθνους μας, εκφράζει τα μυστικά και τους κρυφούς πόθους του λαού και αποτελεί τον ακατάλυτο συνδετικό κρίκο με την αρχαία ζωή και τα …μακρινά περασμένα. Είναι η ακτινογραφία του, απαύγασμα των συναισθημάτων και ταυτόχρονα κειμήλιο της ψυχής του.

Τα Δημοτικά Τραγούδια της Ερμιόνης

Στη μεγάλη αυτή, πολιτιστική κληρονομιά, που φτάνει τα 25.000 τραγούδια με τις 1.000 περίπου μελωδίες, θα ήταν αδύνατο οι μακρινοί συμπολίτες να μην είχαν τη δική τους συμβολή. Ο τόπος μας, φιλειρηνικός και φιλέορτος από τα πανάρχαια μυθικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας, είχε τη δική του συνεισφορά στον πολιτισμό της Πατρίδας μας, της Ελλάδας.

Δημιούργησαν, λοιπόν, και οι Ερμιονίτες τα δικά τους Δημοτικά Τραγούδια τραγουδώντας κάθε πτυχή (θρησκευτική και κοινωνική) της ζωής. Την τοπική ιστορία, την εργασία, την ξενιτειά, την αγάπη και τον έρωτα που γεννιέται στις καρδιές των νέων και γίνεται ταίριασμα, αρραβώνας, γάμος, νέα ζωή, οικογένεια.

Κοντά σ’ αυτά τα νανουρίσματα, ταχταρίσματα, πειραχτικά δίστιχα και λόγια θανάτου. Όλα εκφράστηκαν μέσα από τους στίχους και όλα συνοδεύτηκαν με την κατάλληλη μουσική των Δημοτικών τραγουδιών.

Όπως δε συμβαίνει με όλα τα γεγονότα στη ζωή μας οι παλαιοί Ερμιονίτες ασφαλώς δέχθηκαν και τραγούδησαν Δημοτικά Τραγούδια, δημιουργήματα άλλων τόπων, που τους ταίριαζαν και έτσι εύκολα τα έκαναν «δικά τους».

Τα περισσότερα Δημοτικά Τραγούδια που τραγουδήθηκαν στον τόπο μας, κράμα κυρίως Πελοποννησιακών, Αιγιοπελαγίτικων και Μικρασιατικών στοιχείων (στίχοι και μουσική), χαρακτηρίζονται από μια μελαγχολική γοητεία, νοσταλγία, περιπάθεια αλλά και ειρωνική και χαρούμενη διάθεση. Ντυμένα στους χορευτικούς ρυθμούς των συρτών, των μπάλων και των καρσιλαμάδων. Μέσα από τα πολυποίκιλα ποιητικά, μουσικά, ρυθμικά και χορευτικά σχήματα προβάλλεται ο ενιαίος και αδιάσπαστος χαρακτήρας της πατρίδας μας.

Δυστυχώς πολλά από τα Δημοτικά Τραγούδια του τόπου μας έχουν χαθεί οριστικά, όπως έγινε και με άλλα στοιχεία του λαϊκού μας πολιτισμού. Η απερισκεψία και η αδιαφορία μας, οι παραλείψεις και η ανυπαρξία σχεδίου με τη βοήθεια του χρόνου και της λήθης τα εξαφάνισαν.

Γιάννης Μιχ. Σπετσιώτης -> Είναι καλό να θυμόμαστε και να αναδεικνύουμε τα ιστορικά γεγονότα, γιατί ό,τι δεν εορτάζεται ξεχνιέται…

Θέμα που αφορά τη δημοτική αρχή και τους προέδρους των Κοινοτήτων και οι δημότες θα το αξιολογήσουν με το πως θα προβληθεί…

Διότι, χωρίς γνώση της ιστορίας και των ιστορικών προσώπων που τη δημιουργούν, δεν υπάρχει μέλλον σε ένα λαό, σε μια κοινωνία...

S.D.D.

====================================================================================================================

Επετειακό ιστορικό πανόραμα Ερμιονίδας

(έτος 2024)

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Είναι φορές που το «παιχνίδι» των συμπτώσεων στο πέρασμα των χρόνων εκπλήσσει και τους πιο ευφάνταστους ανθρώπους. Είναι φορές που μια σειρά από σημαντικά γεγονότα, θρησκευτικά, ιστορικά, κοινωνικά συμβαίνουν ταυτόχρονα την ίδια μέρα ή τον ίδιο μήνα ή τον ίδιο χρόνο. Τότε αυτές οι συμπτώσεις αποτελούν ορόσημα στη ζωή των ανθρώπων καθώς συμπληρώνονται 10ετίες ή 100ετίες ή 1000ετίες από το γεγονός.

Είναι καλό να τα θυμόμαστε και να τα αναδεικνύουμε, γιατί ό,τι δεν εορτάζεται ξεχνιέται. Ένας τέτοιος χρόνος για την Ερμιονίδα είναι το 2024 που ήδη διανύουμε. Φέτος λοιπόν συμπληρώνονται:

1.   Διακόσια (200) χρόνια από τη γέννηση (1824) του Γεωργίου Ιωαν. Μίληση από το Κρανίδι, του σπουδαιότερου πολιτικού της Ερμιονίδας του 19^ου αιώνα. Ο Γ. Ι. Μίλησης εκλέχθηκε οκτώ φορές βουλευτής Ερμιονίδας και μία Αργολιδο-Κορινθίας. Διετέλεσε δυο φορές Υπουργός Παιδείας από 15-10-1875 έως 26-11-1876 και από 1-12-1876 έως 26-2-1877 στις κυβερνήσεις του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου και υπήρξε ένας προοδευτικός πολιτικός με όραμα για την εκπαίδευση και την Παιδεία της Χώρας. Επί της υπουργικής του θητείας ιδρύθηκε το Δημοτικό Σχολείο Θηλέων Διδύμων (1876) ενώ το ίδιο έτος προήχθη το Ελληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο) Κρανιδίου από μονοτάξιο σε πλήρες (3/τάξιο).

2.   Διακόσια (200) χρόνια από την εγκατάσταση στο Κρανίδι, στις 3 Ιανουαρίου 1924, του Προέδρου του Εκτελεστικού Γεωργίου Κουντουριώτη και των άλλων μελών του Εκτελεστικού. Έτσι το Κρανίδι γίνεται η έδρα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδας, όπως είχε συμβεί πριν από δύο χρόνια όταν η Διοίκηση είχε εγκατασταθεί στην Ερμιόνη. Ήδη από τις 3 Δεκεμβρίου 1823 είχε γίνει η μεταφορά του Βουλευτικού (Βουλής και Γερουσίας) από το Άργος στο Κρανίδι. Πρόεδρος του Βουλευτικού ανέλαβε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ενώ Αντιπρόεδρος ήταν ο Μητροπολίτης Βρεσθένης Θεοδώρητος, ο οποίος διηύθυνε όλες τις εργασίες. Όπως με πληροφόρησε ο σεβαστός ιερέας Γκίκας Παπαδημητρίου, το σπίτι όπου στεγάστηκε η Προσωρινή Διοίκηση στο Κρανίδι κατεδαφίστηκε και σήμερα είναι οικόπεδο στην Κάτω Πλατεία του Κρανιδίου. Το σπίτι αυτό το είχε εντοπίσει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κομίνης, όταν υπηρετούσε στο Γυμνάσιο Κρανιδίου.

3.   Εκατόν πενήντα (150) χρόνια από τον θάνατο (27 Φεβρουαρίου 1874) του καπεταν- Σταμάτη Αδριανού Μήτσα, ξεχωριστού ήρωα της Ερμιόνης στην Επανάσταση του 1821 και αργότερα Συνταγματάρχη και Βουλευτή του Ελληνικού Κοινοβουλίου επί πέντε περιόδους. 

4.   Εκατό (100) χρόνια από τον θάνατο του μέγιστου πολιτικού της Ερμιονίδας Εμμανουήλ Παντ. Ρέπουλη στενού συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου, Υπουργού των Εσωτερικών και Οικονομικών αλλά και Αντιπροέδρου στις Κυβερνήσεις του. Ο Εμμ. Ρέπουλης εκλέχθηκε επτά φορές βουλευτής, δύο Ερμιονίδας και πέντε Αργολιδοκορινθίας, ενώ την τελευταία φορά δεν προσήλθε στη Βουλή για λόγους υγείας. Απεβίωσε στις 14 Μαΐου 1924.

Είναι ασφαλώς σημαντικό και χρήσιμο τα γεγονότα αυτά της τοπικής μας ιστορίας να αναδειχθούν από αρμόδιους φορείς Δήμο, Κοινότητες, Σχολεία, Πολιτιστικούς Συλλόγους. Ας μην μένουμε όμως μόνο εκεί. Είναι πιο σημαντικό να εισπράττουμε  μηνύματα και διδάγματα από τα γεγονότα, ώστε η ζωή μας να γίνεται πιο ανθρώπινη και ουσιαστική.

Άρθρο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη, οδηγός και μπούσουλας για κάθε ανθρώπινη κοινωνία, κυρίως για εκπαιδευτικούς, όπως είναι ο ίδιος! …

Η υπέρβαση των διαιρέσεων

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

«Την τύχη του κάθε λαός/την κάνει μοναχός του,

κι όσα του κάνει η τρέλα του/δεν κάνει ο εχθρός του».

Μια τέτοια «τρέλα» είναι και η διάσπαση της ενότητας των Ελλήνων σε πολλές κρίσιμες στιγμές της ιστορίας με αποτέλεσμα, τα δεινά που η Πατρίδα μας έχει υποστεί από τις εμφύλιες διαμάχες, να είναι ολέθρια.

Οι διαιρετικές δυνάμεις του εγωισμού και της υπεροψίας, της φιλαυτίας και της έπαρσης, των συμφερόντων, της ζήλιας και της εμπάθειας αναγνωρίζεται από όλους ότι έχουν εισχωρήσει βαθύτατα, στον «πυρήνα της ψυχής του Έλληνα και μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά. Πρόκειται, ίσως, για το μέγιστο ελάττωμα της φυλής μας που το εκμεταλλεύονται την κατάλληλη στιγμή «φίλοι και εχθροί». Αυτό είναι μια πραγματικότητα που κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Η ψυχολογία, ωστόσο, αναγνωρίζει πως το περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται ο άνθρωπος είναι ο πρώτος παράγοντας που διαμορφώνει την αυριανή κληρονομικότητα. Αυτό σημαίνει πως όσο βελτιώνονται οι περιβαλλοντικές συνθήκες, τόσο αυξάνονται οι προσδοκίες για μια μελλοντική «καλύτερη» κληρονομικότητα.

Η Παιδεία, ο Πολιτισμός, οι Τέχνες και η Οικονομία είναι βασικοί παράγοντες για να πραγματοποιηθεί η αλλαγή, αν το επιθυμούμε. Ειδικότερα, το σχολείο έχει τη δύναμη μέσα από ποικίλες ευκαιρίες να ξεκλειδώσει τις ψυχές των παιδιών, ώστε «να ακούνε και να βλέπουν». Βέβαια, οι μαθητές έχουν ανάγκη από γνώση. Έχουν, όμως, ανάγκη και από «θεραπεία», η οποία επιτυγχάνεται με την παρουσίαση θετικών παραδειγμάτων και την καλλιέργεια συναισθηματικών δεξιοτήτων, όπως η ευγένεια και η ευπρέπεια. Θυμάμαι πως οι παλαιότεροι δάσκαλοι στο τέλος της διδασκαλίας του νέου μαθήματος, κυρίως της Ιστορίας και των Θρησκευτικών, έκαναν την ερώτηση στους μαθητές:

- Μπορείτε να μου πείτε τι σας έκανε εντύπωση απ’ αυτά που ακούσατε και γιατί;

Σχεδόν όλοι οι μαθητές επέλεγαν εικόνες με πράξεις, όπου κυριαρχούσαν συναισθήματα, έντονα θετικά ή αρνητικά. Αυτό φυσικά κάτι λέει. Νομίζω, πως ο θεόπνευστος συνδυασμός της ισορροπίας, της γνώσης και των συναισθημάτων σε κάθε διδασκαλία θα πρέπει να είναι το ζητούμενο του εκπαιδευτικού. Αυτό δεν είναι τόσο απλό αλλά δεν είναι και ακατόρθωτο.

Η αξιοπρέπεια και οι καλοί τρόποι, η υποχωρητικότητα και ο σεβασμός της υλικής και πνευματικής περιουσίας του άλλου είναι μερικά από τα ευγενή υλικά που το σχολείο μπορεί να χρησιμοποιήσει για να πλάσει τον νέο άνθρωπο. Όχι ανταγωνισμοί, συγκρίσεις, θράσος, επιθετικότητα, άκρατος ατομικισμός και αυθαίρετες διαπιστώσεις.

Το σχολείο ασφαλώς πρέπει να επενδύει στη γνώση, έχει όμως την ευθύνη και την υποχρέωση της διάπλασης της ψυχής, της καλλιέργειας αξιών και της εμφύτευσης συναισθημάτων. 

==========================================================================================================================================

Σημείωση: Ο συμπατριώτης μας Γιάννης Σπετσιώτης, είναι, 

- Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής.

Η βαθιά παρακαταθήκη των κειμένων του Γιάννη Σπετσιώτη στην Κοινωνία της Ερμιόνης και της Ερμιονιδας στις ημέρες μας …

Τα θέματα εκτός των πολλών άλλων... στις ιστορικές και θρησκευτικές παραδόσεις  μας, στα ήθη και τα έθιμά μας...

========================================================================================================================== 

Του Αγίου Μόδεστου

του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη

Σύμφωνα με το Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας υπάρχουν δύο άγιοι Μόδεστοι, Αρχιεπίσκοποι και οι δύο Ιεροσολύμων. Ο πρώτος, ο ιερομάρτυρας, γιορτάζει στις 18 Δεκεμβρίου και ο δεύτερος στις 16 Δεκεμβρίου. Εν τούτοις τα όσα αναφέρονται για τον Άγιο Μόδεστο στους περισσότερους Συναξαριστές είναι συγκεχυμένα, παρότι είναι δύο διαφορετικά ιστορικά πρόσωπα.

Στη συνέχεια παραθέτουμε στοιχεία της ζωής τους, όπως τα διασώζει η παράδοση. Ο Άγιος Μόδεστος ο Α΄ έζησε τον 4^ο μ.Χ. αιώνα (300 -374 ή 389 μ.Χ.). Γεννήθηκε στη Σεβάστεια του Πόντου. Οι γονείς του, Ευσέβειος και Θεοδούλη, ήσαν χριστιανοί. Όταν ο Μόδεστος ήταν πέντε μηνών ο πατέρας του κατηγορήθηκε ως εχθρός του αυτοκράτορα και συνελήφθη. Μόλις το έμαθε η Θεοδούλη πήρε το μωρό της και πήγε στη φυλακή, όπου βρισκόταν ο σύζυγός της. Εκεί και οι δύο, παρακάλεσαν τον Θεό να έχουν κοινό τέλος, όπως και έγινε περίπου το 305 μ.Χ. επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού.

Το βρέφος παραδόθηκε από τον δεσμοφύλακα σ’ έναν ειδωλολάτρη άρχοντα. Σε ηλικία δεκατριών ετών ο Μόδεστος έμαθε για τους πραγματικούς του γονείς και αποφάσισε να βαπτιστεί χριστιανός. Σ’ αυτό συνετέλεσε και κάποιος χριστιανός χρυσοχόος από την Αθήνα.

Μετά από πολλές περιπέτειες ο Μόδεστος πουλήθηκε ως δούλος στην Αίγυπτο. Εκεί, αφού έκανε χριστιανό τον αφέντη που τον αγόρασε, εκείνος του χάρισε την ελευθερία του. Φεύγοντας από την Αίγυπτο ο Μόδεστος έφτασε στα Ιεροσόλυμα όπου ο λαός τον εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο της εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Πέρα όμως από τα χαρίσματά του, ο Θεός του έδωσε και τη δύναμη της θεραπείας των κατοικίδιων ζώων, ιδιαίτερα των βοδιών και των ημίονων (μουλάρια) και της σωτήριας επίδρασής του σ’ αυτά. Γι’ αυτό ο Άγιος Μόδεστος θεωρείται προστάτης των ζώων αλλά και προστάτης των γεωργών.

Το τέλος της ζωής του ήταν μαρτυρικό, αφού εκτός από τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη, ο αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 18 Δεκεμβρίου.

Ο Άγιος Μόδεστος ο Β΄ έζησε τον 7^ο αιώνα (634 μ.Χ.). Ήταν μοναχός, ονομαστός για την αρετή του και τη βαθιά γνώση της αληθινής φιλοσοφίας που οδηγεί στον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Για τους λόγους αυτούς εξελέγη ηγούμενος της Μονής που είχε ιδρύσει ο Άγιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης τον 6^ο μ.Χ. αιώνα.

Όταν ο βασιλιάς των Περσών Χοσρόης Β΄ κυρίευσε τα Ιεροσόλυμα και εξόρισε τον Πατριάρχη Ζαχαρία, ο Μόδεστος ορίστηκε αντικαταστάτης του, ενώ η πόλη ήταν εντελώς κατεστραμμένη. Ο Άγιος Μόδεστος με μεγάλες θυσίες μερίμνησε να ταφούν τα δεκάδες χιλιάδες θύματα και να αναστηλωθούν οι ναοί. Θεωρείται και αυτός προστάτης των ζώων, ιδιαίτερα αυτών που σέρνουν άροτρο αλλά και των κτηνοτρόφων. Ακόμα και στην περίπτωση που χανόταν κάποιο ζώο στον Άγιο Μόδεστο έκαναν τάμα να τους το φέρει πίσω.

Πέθανε ειρηνικά και η μνήμη του τιμάται στις 16 Δεκεμβρίου. Εκείνη τη μέρα υπήρχε η παλιά συνήθεια να τελούν αγιασμό και να ραντίζουν τα ζώα.

Στους καιρούς μας η γιορτή του Αγίου Μόδεστου είναι σχεδόν ξεχασμένη. Τα ονόματα των ανθρώπων προς τιμή του Αγίου είναι λιγοστά όπως και τα οικόσιτα ζώα, από τα οποία σε χρόνους περασμένους εξαρτιόταν η επιβίωση των ανθρώπων.

Για τη ζωή και των δύο Αγίων, όπως προαναφέραμε, επικρατεί σύγχυση τόσο στα ιστορικά στοιχεία όσο και σ’ αυτά που διασώζει η παράδοση. Πέρα όμως απ’ αυτά, προσθέτω ότι ενώ η Υμνολογία των δύο Αγίων είναι ξεχωριστή, η αγιογραφική τους απεικόνιση είναι όμοια στη μορφή και στον περιβάλλοντα χώρο.

Στον ιερό ναό της Παναγίας στην Ερμιόνη υπάρχει μεγαλόπρεπη η εικόνα του Αγίου Μόδεστου, πρόσφατα συντηρημένη, τοποθετημένη σε εξαιρετικό σκαλιστό εικονοστάσι. Η εικόνα περιμετρικά έχει σκηνές από το μαρτύριο του Αγίου, ακριβώς όπως έχει και η εικόνα του Κωνσταντίνου του Υδραίου που βρίσκεται στον Ταξιάρχη.

Από αυτό και μόνο το γεγονός θα μπορούσαμε να αντιληφθούμε ότι πρόκειται για τον Άγιο Μόδεστο τον Α΄. Όμως αναζητώντας την εικόνα των δύο αγίων βρήκα να απεικονίζονται και οι δύο Μόδεστοι με την ίδια μορφή, όπως ήδη αναφέραμε. Την εικόνα έχει αγιογραφήσει ο ιερέας Λάζαρος Καρβελάς στις 10 Οκτωβρίου 1905, ο οποίος έχει αγιογραφήσει και άλλες εικόνες του ναού. Είναι δε «Δέησις των δούλων του Θεού» τριάντα τριών συνδρομητών από την Ερμιόνη.

Τα ονόματά τους παραπέμπουν σε οικογένειες του τόπου μας, που συνεχίζουν οι περισσότερες να υπάρχουν, ενώ κάποιους απ’ αυτούς τους πρόλαβα κι εγώ «εν ζωή». Παραθέτω τα ονόματά τους με την επισήμανση πως σ’ αυτή την ομαδική «δέηση» δεν υπάρχει καμιά γυναίκα.

Αντώνιος Α. Κοτταράς

Άγγελος Γ. Αρανίτης

Σπύρος Γ. Αρανίτης

Ιωάννης Γ. Σαρρής

Λουκάς Κυπραίος

Ιωάννης Μαρογιάννης

Δημήτριος Καλαμούτος

Ελευθέριος Μερτύρης

Αντώνιος Σπ. Χατζησταύρος

Κοσμάς Β. Οικονόμου

Άγγελος Δ. Σκούρτης

Ηλίας Ρούσης

Αναστάσιος Προκοπίου

Ιωάννης Παπαμιχαήλ

Σταμάτης Κομμάς

Γεώργιος Ν. Καρακατσάνης

Ιωάννης Ηλ. Μπουσουλόντας

Στυλιανός Σπ. Σουλιώτης

Πέτρας Γ. Σκούρτης

Αναστάσιος Γ.Κομμάς

Νικόλαος Κ. Μεϊντάνης

Ανδρέας Α. Μπαρδάκος

Αντώνιος Ιω. Οικονόμου

Παντελής Ν. Φοίβας

Ανάργυρος Γ. Κρητικός

Γεώργιος Α. Κρητικός

Βασίλειος Π. Οικονόμου

Σωτήριος Σκούρτης

Μιχαήλ Μαστράκης

Νικόλαος Φοίβας

Πάνος Δ. Οικονόμου

Νικόλαος Κομμάς

Ιωάννης Δ. Πάλλης

Τη γιορτή του Αγίου Μόδεστου πανηγύριζε με μεγαλοπρέπεια από την ίδρυσή του μέχρι τις αρχές της 10ετίας του 1930 ο Γεωργικός Συνεταιρισμός Ερμιόνης. Την παραμονή ψαλλόταν στην Παναγία μεγάλος Εσπερινός, παρουσία αρκετού κόσμου και ακολουθούσε γύρω στις 9:30 μ.μ. η περιφορά της εικόνας του Αγίου στους δρόμους της πόλης. Την επόμενη ημέρα γινόταν πανηγυρική Θεία Λειτουργία με αρτοκλασία ενώ στο τέλος ακολουθούσε ο αγιασμός, με τον οποίο οι πιστοί άγιαζαν τα ζωντανά και τα χωράφια τους. Τέλος, μετά τον αγιασμό προσφέρονταν κεράσματα στο γραφείο του Γεωργικού Συνεταιρισμού. Αυτά διαβάζουμε στην εφημερίδα «ΑΡΓΟΛΙΚΗ» του έτους 1932 γραμμένα από τον αείμνηστο Γιώργο Μαρμαρινό. Μετά από έρευνα των ονομάτων των ανδρών και των πατρωνύμων που περιέχονται στους εκλογικούς καταλόγους του 19^ου αιώνα (1800-1899) καθώς και σε άλλες πηγές που ανέτρεξα και πληροφορίες που συνέλεξα, θεωρώ πως ο πρώτος Ερμιονίτης με το όνομα Μόδεστος ήταν ο Μόδεστος Τράκης του Νικολάου που γεννήθηκε το 1892, αδελφός του Γιάννη Τράκη, πατέρα της αείμνηστης Κικής, της Ελένης και της Μαρίας.

Ήταν το έκτο παιδί πολύτεκνης οικογένειας (5 αγόρια και 1 κορίτσι). Πώς πήρε το όνομα Μόδεστος παραμένει άγνωστο. Ίσως η οικογένειά του ως γεωργική και κτηνοτροφική που ήταν να έδωσε το όνομα του Αγίου. Ίσως να γεννήθηκε και την ημέρα της γιορτής του. Ο Μόδεστος Τράκης απεβίωσε ως τραυματίας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στις 10 Μαρτίου 1919 στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Καρδίτσας. Είχε τον βαθμό του Δεκανέα και το όνομά του είναι γραμμένο στο «Ηρώον» της Ερμιόνης.

Ο δεύτερος Μόδεστος της Ερμιόνης που γνώρισα ήταν ο αείμνηστος Πρόεδρος της Κοινότητας Ερμιόνης Μόδεστος Καρακατσάνης (25/5/1960 έως 15/6/1964 και 15/6/1964 έως 20/8/1967). Ο Μόδεστος γεννήθηκε στις 9/3/1906, όπως με πληροφόρησε ο ανιψιός του Γιώργος Καρακατσάνης και πέθανε το 1996, δηλαδή έζησε 100 χρόνια!

Ο τρίτος Μόδεστος ήταν ο Μόδεστος Βασ. Ντούρος, γιος της Σταματίνας Τράκη, συζύγου Βασιλείου Ντούρου. Φαίνεται ότι πήρε το όνομα του Μόδεστου Τράκη, αδελφού της μητέρας του, στον οποίο ήδη αναφέρθηκα. Ο Μόδεστος Β. Ντούρος, φοιτητής της Νομικής, σε ηλικία 22 χρόνων με τον αδελφό του Νίκο εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στα Εξαμίλια Κορινθίας.

Σήμερα το όνομα Μόδεστος στην Ερμιόνη υπάρχει στην οικογένεια Τζιέρη, επειδή τον Μόδεστο Αντ. Τζιέρη τον είχε βαφτίσει ο Μόδεστος Καρακατσάνης. Κάποιον άλλο με το όνομα Μόδεστος στην Ερμιόνη δεν γνωρίζω.