Από το προσωπικό μας αρχείο
Μάρτιος 2010
-------------------------------------------------------------
ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΕΣ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ
Γράφει
ο Δημήτρης Τουτουντζής
Όπως γνωρίζουμε από την ιστορία της επανάστασης του 1821, ο Στάϊκος
Σταϊκόπουλος αναφέρεται ως ο εκπορθητής του Παλαμηδίου, που σαν συνέπεια είχε
την απελευθέρωση του Ναυπλίου.
Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική όπως φαίνεται από μία δημοσίευση της
εφημερίδας ΕΡΜΙΟΝΙΣ του 1904, που βρίσκεται
στο αρχείο της κας Αναστασίας Μπαϊρακτάρη-Παλυβού και την ανέφερε κατά τη
διάρκεια της προσκυνηματικής εκδρομής στον τάφο του Κρανιδιώτη ήρωα Παπά Αρσένη
Κρέστα που οργανώθηκε από το Λαογραφικό Κέντρο του Δήμου Κρανιδίου, του οποίου
υπεύθυνη είναι η Κα Παλυβού.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή τη δημοσίευση, τη νύκτα της 29ης Νοεμβρίου του 1822
ο Στάϊκος Σταϊκόπουλος βρισκόταν στην περιοχή της Άρειας. Όσοι γνωρίζουν την
περιοχή του Ναυπλίου, αντιλαμβάνονται ότι δεν ήταν κάτω από το Παλαμήδι όπου
ευρίσκονταν οι δυνάμεις του Κάτω Ναχαγιέ, όπως ονομαζόταν τότε η περιοχή της
Ερμιονίδας, υπό τις διαταγές του Κρανιδιώτη Κώστα Γκιώνη υπαρχηγού του Παπά Αρσένη, ο οποίος με άλλες δυνάμεις φρουρούσε τα Δερβενάκια για να μην
περάσουν εφόδια προς το πολιορκούμενο Ναύπλιο και όπου σκοτώθηκε το ίδιο βράδυ.
Μεταξύ των άλλων από την επαρχία μας αναφέρονται οι Κρανιδιώτες Μανώλης
Σκρεπετός, Μερεμεταίοι, ο Νικόλαος Γκίκας-Λάμπρου, ο Λεμπέσης, οι Ερμιονίτες αδελφοί Γιάννης και Σταμάτης Μήτσας και ο Θεόδωρος Μάλλωσης.
Τη νύκτα λοιπόν αυτή κατά την οποία έβρεχε ραγδαία, οι Κάτω Ναχαγίτες με οδηγό
το Μανώλη Σκρεπετό, ο οποίος παλαιότερα είχε εργαστεί σαν ξυλουργός στο
Παλαμήδι, άρχισαν να σκαρφαλώνουν την απότομη πλαγιά του Παλαμηδίου. Μαζί τους
ήταν και ο Μοσχονησιώτης γνωστός ήρωας του 21.
Να πως περιγράφει την πτώση του
Παλαμηδίου ο δάσκαλος Μιχάλης Παπαβασιλείου στο βιβλίο που έχει εκδώσει για την
οικογένεια Μήτσα. «Ο Μοσχονησιώτης ρίχνει τη σκάλα την
οποία είχαν μαζί τους για να ανεβούν στα τείχη, μα δεν έφτανε στο ύψος τους.
Τότε ο Σταμάτης Μήτσας, παλληκαράκι 15 χρόνων, ανεβαίνει στο τελευταίο
σκαλοπάτι, ρίχνει το ζουνάρι του σ ένα κανόνι και σκαρφαλώνει πάνω στο τοίχος.
Ύστερα βοηθάει το Μοσχονησιώτη ν ανέβει και τρίτο το Γκιώνη και το Σκρεπετό.
Προχωράνε και διακρίνουνε μέσα στο σκοτάδι λίγο φως. Ήτανε το τούρκικο φυλάκιο.
Μέσα ο Τούρκος φρουρός έτρωγε φύλλα φραγκοσυκιάς. Ο Μοσχονησιώτης ορμάει και
τον αφοπλίζει, τον φιμώνει και στη συνέχεια ανεβαίνουνε οι υπόλοιποι γενναίοι
που είχαν μείνει κάτω από τα τείχη. Αμέσως κυριεύουνε τέσσερεις προμαχώνες.
Ύστερα ανέβηκαν κι άλλοι. Σε δύο ώρες το Παλαμήδι ήταν στα χέρια των Ελλήνων.»
Στη δημοσίευση της εφημερίδας ΕΡΜΙΟΝΙΣ αναφέρεται ακόμη ότι μετά την εξόντωση της
Τούρκικης φρουράς κάποιος από τους Ναχαγίτες φώναξε στα Αρβανίτικα ΓΙΟΝΑ ΚΑΣΤΡΑ ( δικό μας το κάστρο
) και άρχισε να τραγουδάει με ενθουσιασμό το τραγούδι, «Το ψηλό το
Παλαμήδι που το πήρε το Κρανίδι.» Αναφέρεται επίσης ότι ύψωσαν τη σημαία του
Κάτω Ναχαγιέ που ήταν λευκή με κόκκινο σταυρό.
Οι Κρανιδιώτες μετά το ξημέρωμα πληροφορούνται από τον Κολοκοτρώνη ότι ο
Παπά Αρσένης σκοτώθηκε στα Δερβενάκια και αμέσως φεύγουν για να παραβρεθούν
στην ταφή του.
Ο Κολοκοτρώνης δίνει
συγχαρητήρια στον ανηψιό του Σταϊκόπουλο, για την κατάληψη του Παλαμηδίου και
αναγράφεται στην ιστορία ως εκπορθητής του Παλαμηδίου παρά τις διαμαρτυρίες του
Κώστα Γκιώνη προς τον Βασιλιά Όθωνα ο οποίος αδιαφόρησε για την αλήθεια που είναι
ότι η στρατιωτική δύναμη που εκπόρθησε το Παλαμήδι αποτελείτο από Κάτω
Ναχαγίτες με επικεφαλής το Μοσχονησιώτη και Κώστα Γκιώνη.
Αυτές οι λίγες πληροφορίες προς ενημέρωση των συμπατριωτών μας και ως
ελάχιστο φόρο τιμής στους γενναίους προγόνους μας.
.
