Το άρθρο
μάς το θύμισε ο κ. Πρωθυπουργός αλλά και οι επικεφαλής της αντιπολίτευσης
με τις προγραμματικές τους δηλώσεις στη Βουλή.
Συνεχίζουν
να προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας, λες και απευθύνονται σε κάφρους....
του Νόαμ Τσόμσκι
Διαβάζοντας αυτό το κείμενο αντιλαμβάνεται
εύκολα ο καθένας ότι τίποτα από όσα συμβαίνουν σήμερα δεν έγινε τυχαία. Και
στις δέκα τεχνικές θα αναγνωρίσει κανείς τη δική του καθημερινότητα, τη δική
του πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια της ευημερίας μας. Δικαίως συμπεραίνει
κανείς ότι όλα εξελίχθηκαν όπως ακριβώς τα είχαν σχεδιάσει. Όλες οι τεχνικές
εφαρμόστηκαν πάνω μας και σήμερα πια μπορούμε να πούμε ότι αποδειχθήκαμε τα ιδανικά
πειραματόζωα!
1. Η τεχνική της διασκέδασης
Πρωταρχικό στοιχείο του κοινωνικού
ελέγχου, η τεχνική της διασκέδασης συνίσταται στη στροφή της προσοχής του
κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και από τις μεταλλαγές που αποφασίστηκαν από
τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, με ένα αδιάκοπο καταιγισμό διασκεδαστικών
και ασήμαντων λεπτομερειών. Η τεχνική της διασκέδασης είναι επίσης απαραίτητη
για να αποτραπεί το κοινό από το να ενδιαφερθεί για ουσιαστικές πληροφορίες
στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της Ψυχολογίας, της Νευροβιολογίας
και της Κυβερνητικής. «Κρατήστε αποπροσανατολισμένη την προσοχή του κοινού,
μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμαλωτισμένη σε θέματα χωρίς
καμιά πραγματική σημασία. Κρατήστε το κοινό απασχολημένο, απασχολημένο,
απασχολημένο, χωρίς χρόνο για να σκέφτεται· να επιστρέφει κανονικά στη φάρμα με
τα άλλα ζώα». Απόσπασμα από το Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους.
2. Η τεχνική της δημιουργίας προβλημάτων,
και στη συνέχεια παροχής των λύσεων
Αυτή η τεχνική ονομάζεται επίσης
«πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Πρώτα δημιουργείτε ένα πρόβλημα, μια «έκτακτη
κατάσταση» για την οποία μπορείτε να προβλέψετε ότι θα προκαλέσει μια
συγκεκριμένη αντίδραση του κοινού, ώστε το ίδιο να ζητήσει εκείνα τα μέτρα που
εύχεστε να το κάνετε να αποδεχτεί. Για παράδειγμα: αφήστε να κλιμακωθεί η
αστική βία, ή οργανώστε αιματηρές συμπλοκές, ώστε το κοινό να ζητήσει τη λήψη
μέτρων ασφαλείας που θα περιορίζουν τις ελευθερίες του. Ή, ακόμη: δημιουργήστε
μια οικονομική κρίση για να κάνετε το κοινό να δεχτεί ως αναγκαίο κακό τον
περιορισμό των κοινωνικών δικαιωμάτων και την αποδόμηση των δημοσίων υπηρεσιών.
3. Η τεχνική της υποβάθμισης
Για να κάνει κάποιος αποδεκτό ένα
απαράδεκτο μέτρο, αρκεί να το εφαρμόσει σταδιακά κατά «φθίνουσα κλίμακα» για μια
διάρκεια 10 ετών. Μ’ αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν ριζικά νέες
κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός) στις δεκαετίες του 1980 και
1990. Μαζική ανεργία, αβεβαιότητα, «ευελιξία», μετακινήσεις, μισθοί που δεν
διασφαλίζουν πια ένα αξιοπρεπές εισόδημα· τόσες αλλαγές, που θα είχαν
προκαλέσει επανάσταση, αν είχαν εφαρμοστεί αιφνιδίως και βίαια.
4. Η στρατηγική της αναβολής
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή
μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσετε ως «οδυνηρή αλλά αναγκαία»,
αποσπώντας την συναίνεση του κοινού στο παρόν, για την εφαρμογή της στο μέλλον.
Είναι πάντοτε πιο εύκολο να αποδεχτεί κάποιος αντί μιας άμεσης θυσίας μια
μελλοντική. Πρώτ’απ’όλα, επειδή η προσπάθεια δεν πρέπει να καταβληθεί άμεσα.
Στη συνέχεια, επειδή το κοινό έχει πάντα την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «όλα θα
πάνε καλύτερα αύριο» και ότι μπορεί, εντέλει, να αποφύγει τη θυσία που του
ζήτησαν. Τέλος, μια τέτοια τεχνική αφήνει στο κοινό ένα κάποιο χρονικό
διάστημα, ώστε να συνηθίσει στην ιδέα της αλλαγής, και να την αποδεχτεί
μοιρολατρικά, όταν κριθεί ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για την τέλεσή της.
5. Η στρατηγική του να απευθύνεσαι στο
κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που
απευθύντονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο, επιχειρήματα,
πρόσωπα και έναν τόνο ιδιαιτέρως παιδικό, εξουθενωτικά παιδιάστικο, σαν να ήταν
ο θεατής ένα πολύ μικρ ό παιδί ή σαν να ήταν διανοητικώς ανάπηρος. Όσο
μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλεται να εξαπατηθεί ο θεατής, τόσο πιο
παιδιάστικος τόνος υιοθετείται από τον διαφημιστή. Γιατί; «Αν [ο διαφημιστής]
απευθυνθεί σε κάποιον σαν να ήταν παιδί δώδεκα ετών, τότε είναι πολύ πιθανόν να
εισπράξει, εξαιτίας του έμμεσου και υπαινικτικού τόνου, μιαν απάντηση ή μιαν
αντίδραση τόσο απογυμνωμένη από κριτική σκέψη, όσο η απάντηση ενός δωδεκάχρονου
παιδιού». Απόσπασμα από το «Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους»
6. Η τεχνική του να απευθύνεστε στο
συναίσθημα μάλλον παρά στη λογική
>>>>>>>>
