« SOS κόψτε τη σύνδεση με το BBC” του καθηγητή Γ. Πιπερόπουλου – θα βγάλει και άλλα πολύ σοβαρά στη φόρα» που δεν τα βγάζουν τα ελληνικά Μ.Μ.Ε. …

Μας έστειλε την σοβαρή είδηση με τον χαρακτηρισμό του επείγοντος!

========================================================================================================================

Ανέστη προφανώς ο καύσωνας «έκαψε» και την «περίεργη» είδηση…

Ψυχο-Γεωπολιτικό πιπεράτο του Καθηγητή Πιπερόπουλου

 

     Ψηνόταν χθες βράδυ όπως και σήμερα η γενέτειρα όπως και όλη η Ελλάδα και η Νότια Ευρώπη αλλά καταφέραμε να βρεθούμε στη μέσα αίθουσα με το κλιματιστικό στο φουλ της γνωστής καφετέριας με τον Ανέστη. Σημειώνω εδώ εμφαντικά  ότι δεν θα αποκαλύψω την ταυτότητα του παλιού συμμαθητή και παιδιόθεν φίλου Ανέστη όσο και αν επιμένουν και τρώγονται από περιέργεια μερικοί άλλοι παλιοί συμμαθητές και φίλοι…

     Ο τίτλος του σημερινού μου πιπεράτου που φιλοξενείται όπως όλες οι απόψεις μου εδώ στον γνωστό και αγαπημένο διαδικτυακό τόπο περιγράφει περιληπτικά το περιεχόμενο της συζήτησής μας με τον Ανέστη.

    «Άκουσα Γιώργο στο BBC” (ξέρει Αγγλικά ο Ανέστης) «ότι προχθές ο Πρόεδρος Ζελένσκι απέπεμψε τον κ. Βαντίμ Πριστάικο επί σχεδόν 3 χρόνια Πρεσβευτή της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο επειδή «τσατίστηκε» μαζί του για μια τηλεοπτική συνέντευξή του όπου με κομψό διπλωματικό τρόπο συμφώνησε με τη Βρετανική άποψη για την ‘άκομψη’ συμπεριφορά του κ Ζελένσκι…»

     «Κάλυψαν την πολύ σοβαρή, σε γεωπολιτικά μεγέθη, αυτή την είδηση τα Ελληνικά ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα μέσα φίλε Ανέστη» τον ρώτησα και ενώ εκείνος έγνεψε αρνητικά προσπάθησα να του εξηγήσω την «αιτία» αυτής της διπλωματικά σοβαρής πράξης που απεκάλυψε τον έντονο και ανεξέλεγκτο προφανώς θυμό του Ουκρανού Προέδρου.

     Όπως έγινε διεθνώς γνωστή η είδηση που «κάηκε» μάλλον εξαιτίας του καύσωνα στα συστημικά Ελληνικά ΜΜΕ (Μέσα Μαζικού Εκμαυλισμού τα αποκαλώ χαριτολογώντας με Αριστοφανικό χιούμορ) υπήρξε μια αρκετά έντονη κόντρα ανάμεσα στον Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών Ben Wallace και τον Ουκρανό Πρόεδρο κ Ζελένσκι στα πλαίσια της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους. >>>>>>

Καιρός να μιλήσουμε για Ταυτότητα και Οραματιστές!…

 

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος* 

     Ο καθένας και η καθεμιά μας, από την εφηβική ηλικία της αναζήτησης και μετά, κάποια στιγμή αναρωτηθήκαμε «ποιος είμαι;» ή «γιατί υπάρχω;» και «ποιο είναι το νόημα της ζωής». Το Σαιξπηρικό «Να ζει κανείς ή να μη ζει» διατηρήθηκε στο πέρασμα των αιώνων ακριβώς επειδή εκφράζει μία συγκεκριμένη πανανθρώπινη κατάσταση συναισθηματικής φόρτισης εξαιτίας εμπειρικών δεδομένων που αργά ή γρήγορα οι περισσότεροι κάποια στιγμή βιώνουμε. 

     Στην πορεία της ψυχοκοινωνικής μας εξέλιξης η μεταλλαγή μας από βιολογικά όντα σε κοινωνικά όντα γίνεται μέσα από τις δυναμικές διαδικασίες της κοινωνικοποίησης, η οποία ξεκινά με τη γέννησή μας και σταματά με τον θάνατό μας. Βιώνουμε την καθημερινή μας πραγματικότητα, αντλούμε τα πλαίσια αναφοράς για σκέψεις, ιδέες, αξίες και πράξεις, αποκτάμε εμπειρίες και χαράζουμε την πορεία μας προς το μέλλον.

     Αποκτάμε, ο καθένας και η καθεμιά μας την προσωπική μας «ταυτότητα» που είναι, από μία άποψη, μια προέκταση του υπαρξιακού μας πυρήνα, της «φύτρας» με την οποία γεννηθήκαμε και έχει πλέον εξελιχθεί στην παρούσα οντότητά μας.

     Στην ψυχοδυναμική θεωρία η έννοια της «ταυτότητας» ανφορά, συνήθως, στην ψυχική οργάνωση που προκύπτει καθώς το άτομο περνά εξελικτικά από διάφορες φάσεις προβληματισμού στη ζωή του. Κάθε άτομο αντλεί την υποκειμενική αίσθηση «ταυτότητας» καθώς έρχεται σε μια μετωπική αντιπαράθεση με εμπόδια, με προβλήματα, με δυσχέρειες και με την πρόκληση της πετυχημένης επίλυσης ή υπέρβασής τους. Στην καθημερινή μας πραγματικότητα, πάλι, όταν μιλάμε για «ταυτότητα» δεν μιλάμε, συνήθως, για τίποτε παραπάνω από μία έννοια συναφή για μερικούς, ίσως και ταυτόσημη, με την υποκειμενική αίσθηση του «εαυτού» μας. 

     Όπως και αν το δούμε, πάντως, η «ταυτότητα» είναι και συνάρτηση της υποκειμενικής μας αντίληψης ότι οι προσπάθειές μας έχουν νόημα και ότι η ζωή μας χωράει λειτουργικά, εναρμονίζεται με τον ψυχοκοινωνικό και πολιτικοοικονομικό χώρο μέσα στον οποίο βιώνουμε και υπάρχουμε…>>>>

Γιατί αρνούμεθα να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα;

Του Καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου*

     Είναι μεγάλου μεγέθους το σημερινό μου κείμενο αλλά φρονώ ότι είναι χρήσιμο στην Ελλάδα του συνεχιζόμενου δυσβάστακτου χρέους, μετά από τεράστιες αποπληρωμές σε Τράπεζες και οφειλέτες του Εξωτερικού στην Ελλάδα ολόφρεσκων «κοκορομαχιών» στην Βουλή με αφορμή τις υποκλοπές για να απαντηθούν όσοι και όσες εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων αναρωτιούνται:

     «…12 χρόνια πέρασαν και οι Έλληνες ακόμη δεν συνειδητοποίησαν τι τους συμβαίνει, ποιοί το προκάλεσαν και προς τα πού πηγαίνουν όχι μόνο η οικονομία τους αλλά και οι υπόλοιποι θεσμοί και οι δομές της κοινωνίας τους;»

     Εάν ρωτήσουμε τον μέσο Έλληνα με τη σύζυγο που ήδη απολύθηκε, τον πτυχιούχο γιο ή την κόρη που ΔΕΝ έβρισκε θέση απασχόλησης και ξενιτεύτηκε ενώ αμέτρητοι εργαζόμενοι  αντιμετωπίζουν την απειλή δραματικής μείωσης του μισθού τους με κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων και εφαρμογή των προγραμμάτων της «4ωρης» απασχόλησης πόσο «χάλια» είναι τα πράγματα, θα μας πει αυθόρμητα και άμεσα:

     «Μαύρα Χάλια!…»

     Εάν ρωτήσετε εμένα και τους άλλους συνταξιούχους πώς αισθανόμαστε μετά τις μειώσεις των συντάξεών μας από την 1η Ιανουαρίου του 2013 αφού προ πολλού μας στέρησαν τη 13η και 14η δόση των αποδοχών μας, την κύρια σύνταξη αλλά και με το «κούρεμα του κ. Βενιζέλου» που ρήμαξε τα αποθεματικά των Ταμείων μας και τις καταβολές από αυτά, και το γενναίο «κούρεμα» του κ Κατρούγκαλου της «πρώτη φορά Αριστερά» Κυβέρνησης του κ Τσίπρα και θα σας το πω απερίφραστα και άκομψα, και υποθέτω το ίδιο θα σας πούνε και όλοι οι υπόλοιποι:

     «Σκ@τ@… πατημένα!» >>>>>

Η πανδημία αύξησε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών

                Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*     

     Όπως μαρτυρούν εμπειρικές διαπιστώσεις στην Ελλάδα και αρκετές κοινωνιολογικές έρευνες σε διεθνή κλίμακα, η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών σημείωσε θεαματική άνοδο εξαιτίας της πανδημίας, των απαγορεύσεων και των λοκντάουν.

     Όπως όλοι γνωρίζουμε, όμως, τα προβλήματα που συνδέονται με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ δεν είναι μια πρωτόγνωρη πραγματικότητα. Παγκόσμια ιστορικά δεδομένα πιστοποιούν ότι από την στιγμή που κάποιος προϊστορικός μας πρόγονος ανακάλυψε το αλκοόλ και τις ευεργετικές του επιδράσεις στο κεντρικό μας νευρικό σύστημα ξεκίνησε και η ιστορία αυτής της ουσίας που προέρχεται από τη φύση και η επίδραση του στην ανθρώπινη συμπεριφορά σχετίζεται άμεσα με τις αναισθητικές και κατασταλτικές του ιδιότητες. >>>>>

Καρκινοπαθείς: τα πράγματα χειροτέρεψαν εξαιτίας της πανδημίας…

           Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

 

     Έχασε τη μάχη με τον καρκίνο ακόμη ένας φίλος και μετά μία φίλη! Δεν φαίνεται να  έχει σταματημό το «θέρισμα» από την «επάρατο» που πολύ φοβάμαι ότι θα σημειώσει έξαρση εξαιτίας της πανδημίας με θεραπείες που ΔΕΝ έγιναν και διαγνωστικά τεστ και επεμβάσεις που αναβλήθηκαν …

     Επειδή πολλοί συμπατριώτες μας διανύουν το ‘τελικό στάδιο’ καρκίνου και οι συγγενείς  τους βρίσκονται σε απόγνωση καταθέτω σήμερα στα φιλικά blogs ένα κείμενο ελπίζοντας να φανεί χρήσιμο σε οικογένειες που βιώνουν το πρόβλημα.

     Ξεκινώ με την πικρή διαπίστωση ότι καμιά κοινωνία δεν προετοιμάζει τα άτομα για τις ψυχοκοινωνικές διαστάσεις του τραγικού ρόλου του καρκινοπαθούς τελικού σταδίου μολονότι μέσα στις επόμενες δεκαετίες 20-25% Ελλήνων και άλλων Ευρωπαίων θα χάσουμε τη ζωή μας από κάποια ανίατη μορφή καρκίνου.

     Σε μια σχηματική παράσταση καρκινοπαθών τελικού σταδίου, συγγενών τους και μελών του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού βλέπουμε ότι:

– στο κέντρο ομόκεντρων κύκλων βρίσκεται το άτομο, στην περιφέρεια βρίσκονται, ανάλογα με το βαθμό συγγένειας και το βαθμό «ταύτισης» οι συγγενείς και,

– στην ίδια βιωματική θέση με τον καρκινοπαθή, σε μια άλλη σειρά ομόκεντρων κύκλων, βρίσκονται  μέλη του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού  που φροντίζουν το άτομο.

     Συγγενείς και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό καθημερινά επιστρατεύουν ψυχολογικούς  μηχανισμούς «άμυνας του εγώ»  για τη δική τους ομαλή επιβίωση και διατήρηση ψυχικής ισορροπίας όπως κάνουν και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας στήριξης των ασθενών.

     Ερευνητικές προσπάθειες έχουν αναδείξει το γεγονός ότι το ίδιο το άτομο από την στιγμή που θα πληροφορηθεί ή θα διαισθανθεί ότι βρίσκεται στο τελικό στάδιο ενός καρκίνου βιώνει τρία επίπεδα συναισθηματικών αντιδράσεων:

     Το πρώτο, είναι σύντομο, χαρακτηρίζεται από σοκ, φόβο και κατάθλιψη. Στη μετωπική αντιπαράθεση με την σκληρή πραγματικότητα ότι «εδώ τελειώνει το ταξίδι» της ζωης, η δημιουργία τέτοιων συναισθηματικών αντιδράσεων είναι εύλογη για κάθε άνθρωπο .>>>>

Στην αναβολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λέτε ο covid-19 να λειτούργησε ως… «από μηχανής θεός;» ....

 Covid-19 - Ελπίζω όχι ΚΑΙ…«από Μηχανής Θεός…»

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

     Προηγήθηκε μία τριμερής τηλεδιάσκεψη του Προέδρου Σαρλ Μισέλ, της Καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο επίκεντρο της οποίας λέγεται ότι ήταν η επανέναρξη των «διερευνητικών συνομιλιών» Ελλάδας Τουρκίας.

     Κανείς δεν μας είπε πώς εξελίχθηκε και πού κατάληξε αυτή η τριμερής τηλεδιάσκεψη.

     Στη συνέχεια, όμως, και δεν επιτρέπω στον εαυτό μου το ολίσθημα ούτε θέλω σκοπίμως να οδηγήσω τους φίλους αναγνώστες σε συνειρμούς, ανακοινώθηκε ότι πήρε Αναβολή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς αναγκάσθηκε να μπει σε καραντίνα ο Πρόεδρος Σαρλ Μισέλ καθώς ένας εκ των μελών της φρουράς του βρέθηκε θετικός με κορωνοϊό.

     Όπως γνωρίζουμε όλοι εδώ και πολλές εβδομάδες (και μήνες) η Ευρωπαϊκή Ένωση ΔΕΝ βγήκε ανοιχτά, σθεναρά, ντόμπρα και καθαρά να ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΘΕΙ την Πατρίδα μας και έστω αν όχι να τραβήξει ή «χαϊδέψει» λίγο τουλάχιστον να «συνετίσει» την Τουρκία για τις προκλήσεις ενάντια στην Ελλάδα και τον συνεχή κίνδυνο ενός θερμού επεισοδίου.

     Ο «θετικός» στον covid-19 φρουρός του Προέδρου Σαρλ Μισέλ έδωσε μιας ακόμη εβδομάδας παράταση στην αγωνία ως προς τις αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την Άγκυρα και την απροκάλυπτη εχθρική της συμπεριφορά απέναντι σε Ελλάδα ΚΑΙ Κύπρο, δηλαδή απέναντι σε 2 μέλη της Ε.Ε.

     Ανήκω σε εκείνους και εκείνες που θεωρούν ότι η πανδημία του covid-19 αναδεικνύει σχεδόν καθημερινά την τραγική έλλειψη συντονισμού προσπαθειών ανάμεσα όχι μόνο στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε ολόκληρο τον Δυτικό Κόσμο.

     Τελικά από μέρα σε μέρα, από εβδομάδα, σε εβδομάδα, από μήνα σε μήνα, ο covid-19 αναδεικνύει διαχρονικές ανισότητες, αδυναμίες, ανεπάρκειες, ελλείψεις προφανώς και ανικανότητες που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν σε Διεθνή πολιτικά παλκοσένικα και στα κοινωνικό-οικονομικά συστήματα της Υφηλίου.

    Στην αναβολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λέτε ο covid-19 να λειτούργησε ως… «από μηχανής θεός;»      

 

Γιώργος Πιπερόπουλος καθηγητής κοινωνιολογίας - ένα άρθρο βασισμένο στην επιστήμη του ...

Ξεχνάμε για λίγο τον Covid-19 για να θυμηθούμε τον Έρωτα!…

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

     Καθώς αποχαιρετάμε το καλοκαίρι του 2020, ένα καλοκαίρι που όμοιό του ΔΕΝ έζησε καμία από τις 3 γενιές Ελλήνων που αθροίζουμε τα 10,5 περίπου εκατομμύρια κατοίκων σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο, στην απίστευτης καλλονής απόληξη της χερσονήσου του Αίμου, ελπίζω να μην παρεξηγηθεί το σημερινό μου άρθρο προτρέποντας να θυμηθούμε παλιοί και νέοι εκείνα που ξεπερνώντας τον covid-19, ομορφαίνουν τη ζωή...

     Οι αρχαίοι διατείνονταν «όμοιος ομοίω αεί πελάζει...» και η αρχαϊκή Μούσα σε μία κλασικά ρομαντική θεώρηση περιέγραψε τον έρωτα ως έναν «ανίκητο μαχητή...» και εμείς οι Νεοέλληνες πιστεύουμε πως «τα ετερώνυμα έλκονται».

     Δεν είναι θέμα ‘καλοκαιρινού προβληματισμού’ αλλά πάντα επίκαιρο το ερώτημα ποιόν ή ποια να επιλέξουμε ως ταίρι, ως σύντροφο, όσοι και όσες δεν διαθέτουνε ταίρι, και πώς να ξαναβρούνε εκείνη την εντυπωσιακά συγκινητική απογείωση του έρωτα, εκείνη την ανεπανάληπτα γλυκιά ζεστασιά του να ξέρει κανείς ότι και αγαπά και τον αγαπούν όταν συμβαίνει να είμαστε κιόλας δεσμευμένοι είτε με γάμο είτε με «ρητή συμφωνία»;

     Η επιλογή του προσώπου που θα καταλήξει να γίνει σύντροφος ή συντρόφισσά μας μοιάζει σε πολλές πτυχές της με τη διαδικασία της οικονομικής συνεργασίας ή συναλλαγής – χωρίς, βέβαια, να χαρακτηρίζεται από την ψυχρότητα ή και την πεζότητα των οικονομικών παραμέτρων.

     Επιλέγουμε για σύντροφο το άτομο που μας προσφέρει περισσότερα από όσα μας κοστίζει. Η θεωρία αυτή ταυτίζει τη διαδικασία της επιλογής με τρεις αξίες που ενσαρκώνει το άτομο που επιλέγουμε σαν σύντροφο ερωτικό ή και σαν σύζυγο και συγκεκριμένα:

     Πρώτον, διαλέγοντας ένα άτομο που είναι «ενδιαφέρων τύπος», διαθέτει πλούσια φαντασία και έχει καλές κοινωνικοοικονομικές διασυνδέσεις που μας είναι χρήσιμες ενεργούμε με βάση την «ερεθιστική» αξία.

     Δεύτερον, όταν το πρόσωπο είναι συνεργάσιμο και μας βοηθά, διαθέτει μπόλικο ενθουσιασμό και θυσιάζει για μας ώρες και ενέργεια βοηθώντας μας να επιτύχουμε τους στόχους μας, τότε ενεργούμε με βάση τη «χρησιμότητά» του.

     Τρίτον, το άτομο που μας συμπαραστέκεται, μας ενθαρρύνει στις δύσκολες στιγμές μας και μας επιβραβεύει αναγνωρίζοντας τις επιτυχίες μας το επιλέγουμε γιατί δρα «ενισχυτικά» στην οντότητα του ΕΓΩ μας.

     Υπάρχει η άποψη στην ψυχοδυναμική θεωρία, σύμφωνα με την οποία καθοριστικό στοιχείο της επιλογής μας αποτελεί και το βιωματικό (ατομικό και συλλογικό) υποσυνείδητο υλικό που ο καθένας μας διαθέτει.

     Ο Carl Jung (όπως και ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας) θεώρησε ότι σε κάθε άτομο προϋπάρχει ένα συγκεκριμένο «αρχέτυπο» ή ένα «ιδεώδες» αναφορικά με τη γυναίκα ή τον άνδρα που μας ταιριάζει.

     Όταν το άτομο συναντήσει, έστω τυχαία και αναπάντεχα, το πρόσωπο, εκείνον ή εκείνη, που ανταποκρίνεται στο δεδομένο «αρχέτυπό» του η αναγνώριση είναι άμεση και το αποτέλεσμα είναι αρχικά η σύναψη φιλίας (όταν έχουμε άτομα του ίδιου φύλου), ενώ σε περίπτωση που έχουμε άτομα αντίθετου φύλου τότε έχουμε εκείνο το ανεξήγητο «ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΗΜΑ» του έρωτα...Σύμφωνα με τα δεδομένα της σύγχρονης ψυχοδυναμικής θεωρίας που ανταποκρίνεται στο λαϊκό μας απόφθεγμα (και τον σχετικό νόμο της Φυσικής), υπάρχει η άποψη ότι «τα ετερώνυμα έλκονται».

     Στη διαδικασία επιλογής της ή του συντρόφου ισχύει για τον καθένα και την καθεμιά μας «η Αρχή της συμπλήρωσης» ή, με άλλα λόγια, το άτομο που διακρίνεται από την ανάγκη του να κυριαρχεί και να εξουσιάζει τους άλλους έλκεται από άτομα που διακρίνονται ως προσωπικότητες ενός «παθητικού - εξαρτημένου» τύπου, όπως και για την επιθυμία τους να παραδοθούν στην κυριαρχία κάποιου άλλου και να υποταχθούν στην εξουσία αυτού ή αυτής  της συντρόφου.

     Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι και μία σειρά ψυχοκοινωνικών, οικονομικών, φυσιογνωμικών αλλά και οικολογικών παραγόντων (όπως το θέμα γειτόνεψης της κατοικίας) υπεισέρχονται στη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής φίλων και εραστών ή μελλοντικών συντρόφων γάμου.

     Οι ρομαντικές σχέσεις, και όχι βέβαια οι σχέσεις ενός εφήμερου έρωτα, απαιτούν πρόσθετα θεμελιακά στοιχεία, τα οποία θα ταξινομήσω σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες:

«Ανέχεια» τότε, «Φτώχεια» τώρα!...

                   

                                                 Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

     Τα τελευταία 3 χρόνια αρχίσαμε να χαμογελάμε, αυξήθηκε ο τουρισμός και οι ελπίδες για ανάκαμψη, φάνηκε λίγο φως στο τέλος του τούνελ και ΞΑΦΝΙΚΑ μας προέκυψε η πανδημία covid-19 και το lockdown και αρχίζω να φοβάμαι ότι από τον ερχόμενο χειμώνα θα αυξηθούν και πάλι τα συσσίτια σε Ενορίες και Δήμους της Πατρίδας και οι ουρές αυτών που θα προσέρχονται για να φάνε ένα πιάτο φαγητό θα μακραίνουν ολοένα και περισσότερο από εβδομάδα σε εβδομάδα, από μήνα σε μήνα…

     Εύχομαι ολόκαρδα και ειλικρινά η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή τη φορά να αποδείξει έμπρακτα και χωρίς κερδοσκοπικού χαρακτήρα πολιτικές και οικονομικές στρατηγικές ότι ΕΙΝΑΙ πράγματι Ένωση Λαών και όχι απλά μια Οικονομική-χωρίς σύνορα Κοινότητα!

     Η δική μου γενιά έζησε και είδε πολλά αλλά η απροσδόκητη πανδημία με την αυστηρή εφαρμογή lockdown είναι μια ψυχό-κοινωνικό-πολιτικό-οικονομική πραγματικότητα που ξεπερνά τα όρια εφιαλτικών ονείρων.

     Γυρνάμε ξανά στην…φτώχεια;

     Λέει, κατηγορηματικά, το σχετικό Ινδικό δίστιχο Tiruvalluvar’s Tirukural, 

     «Ρωτήστε τι είναι πιο άθλιο από το να είσαι φτωχός, και η απάντηση είναι ότι μόνο η φτώχεια πονάει όπως η φτώχεια…»

     Δεν το είπε ο Αρχιεπίσκοπος Ελλάδος, ούτε κανένας άλλος Έλληνας Μητροπολίτης, αλλά το κατέθεσε επιγραμματικά ο Αρχιεπίσκοπος της Βραζιλίας Dom Helder Camara, συνθέτοντας ένα σύγχρονο «σλόγκαν»:

     «Όταν δίνω τροφή στους φτωχούς, με λένε άγιο. Όταν ρωτάω 

γιατί οι φτωχοί δεν έχουν τροφή, με λένε κομμουνιστή…».

     Αναφέρθηκε πρόσφατα το περιστατικό του 9-χρονου κοριτσιού που λιποθύμησε από πείνα στη Ρόδο.

     Την τελευταία δεκαετία «τρόικας και θεσμών» είδαμε να λιποθυμούν από την πείνα πολλά Ελληνόπουλα μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας, ενώ πολλά εγκατέλειψαν τα σχολεία.

     Εμείς που γεννηθήκαμε στη δεκαετία του 1940 ζήσαμε την εποχή της γενικευμένης «ανέχειας» και ως παιδιά του Δημοτικού κρατούσαμε το κύπελλο για να το γεμίσουν οι μαγείρισσες στη δεκαετία του 1950 με το βρασμένο γάλα (από σκόνη) που μας έδινε η UNRA μαζί  με ένα κομμάτι σταφιδόψωμο πριν μπούμε για μάθημα στο σχολείο…

     Ήμασταν τότε «φτωχοί» με την ευρύτερη έννοια της «ανέχειας», όχι ΟΛΟΙ βέβαια, αλλά σίγουρα οι περισσότεροι.

     Τότε τα εκατομμύρια Ελλήνων που ζούσαμε στην «ανέχεια» διαθέταμε μπόλικη αξιοπρέπεια (και, μεταξύ μας, οι βολεμένοι πάντα υπήρχαν, όπως υπάρχουν και τώρα).

     Τη δική μου γενιά την περιγράφει επιτυχημένα εκείνο που είχε πει ο Πρόεδρος της Αμερικής Lyndon Johnson, εγκαινιάζοντας την εφαρμογή των Ομοσπονδιακών Δράσεων «Προγράμματα Κατά της Φτώχειας»:

«Όταν ήμουν νέος, η φτώχεια ήταν κάτι τόσο κοινό 

που δεν ξέραμε ότι είχε και όνομα».

     «Η φτώχεια», έγραψε 25 αιώνες πριν ο Σταγειρίτης Αριστοτέλης, «είναι ο γονιός της επανάστασης και του εγκλήματος» και, όπως είδαμε στη δραματικά δοκιμαζόμενη Πατρίδα μας, το κοινό έγκλημα που αποφέρει μερικά ευρώ «φούντωσε» ΑΛΛΑ παραμένουν στο απυρόβλητο πολλοί που «εγκλημάτησαν και δυστυχώς κάποιοι συνεχίζουν να εγκληματούν» εναντίον της Ελληνικής Οικονομίας και των Ελλήνων με αποφάσεις και πράξεις που μας οδήγησαν εδώ που είμαστε.

     Αναρωτιόνται πολλοί  συμπολίτες μας πού θα είμαστε τον ερχόμενο χειμώνα μετά την καταστροφική πανδημία covid-19…

     Σε έναν λαό, στον Ελληνικό λαό, που έχυσε αίμα μπόλικο σε αγώνες για λευτεριά και αξιοπρέπεια, ειλικρινά αναρωτιέμαι μήπως τα Ηγετικά μας στελέχη στις πολιτικές και οικονομικές δομές εξουσίας ποτέ τους δεν υποχρεώθηκαν να βιώσουν αυτό που βιώνουν εκατομμύρια συμπολιτών μας και ως «σλόγκαν» αποδίδεται στον Βίκτωρα Ουγκώ:

     «Για να είσαι λεύτερος, πρέπει να μάθεις να είσαι φτωχός!».

     Η δική μου γενιά, σε μικρότερο σίγουρα βαθμό και λιγότερη ένταση από τη γενιά των προσφύγων και ντόπιων γονιών μας, βίωσε για αρκετό χρονικό διάστημα τη «φτώχεια» διατηρώντας ακέραιο το αίσθημα της αξιοπρέπειας, που δεν το μείωσε αυτό που ως «ανέχεια» χαρακτήριζε την αγαπημένη μας… Ψωροκώσταινα!

     Πέρασαν οδυνηρά, μέρες, εβδομάδες, μήνες και χρόνια και συμπληρώθηκε μια ΔΕΚΑΕΤΙΑ της υποταγής μας ως Οικονομίας, ως Έθνους και ως Λαού στην περιβόητη τρόικα η οποία για λόγους που υπαγορεύουν οι στρατηγικές και τεχνικές «πλύσης εγκεφάλων» απέκτησε το νέο όνομα «Θεσμοί»…

     Στην περασμένη δεκαετία Κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αυξήθηκαν σε δραματικά και πρωτόγνωρα επίπεδα οι άνεργοι όλων των ηλικιών, εκατοντάδες χιλιάδες επιστήμονες ξενιτεύτηκαν, αυξήθηκαν αυτοκτονίες και διαζύγια, βουλιάξαμε στην Εθνική κατάθλιψη…

     Μετά ζήσαμε το θαύμα αύξησης του τουρισμού και αρχίσαμε να χαμογελάμε…

     Ξαφνικά η πανδημία «σακάτεψε» τουρισμό και οικονομία και έσβησε τα χαμόγελα…

     ΕΛΠΙΔΑ υπάρχει παρά τα εκατομμύρια Ελλήνων που κατέληξαν κάτω από τα όρια της «φτώχειας» σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΈ ενώ ταυτόχρονα κάποιοι συσσώρευσαν αμύθητο πλούτο.

     Περιμένω ΔΥΣΚΟΛΟ χειμώνα…

Ανιχνεύοντας 4 αξιοσημείωτα κίνητρα της συμπεριφοράς μας

                             Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

                                      

     Σε μια σύνθεση θεωρίας και εμπειριών τέσσερις έννοιες, αναγνώριση, ανταπόκριση, ασφάλεια και νέες εμπειρίες, παρέχουν ένα χρήσιμο ερμηνευτικό πλαίσιο της ατομικής συμπεριφοράς μας στο οποίο χρειάζεται να προστεθεί η ειδοποιός διαπίστωση ότι, μολονότι διαφέρουμε ως άτομα, παραμένει κοινός ο παρονομαστής της ανθρώπινης φύσης μας…

   Η υποκειμενική ανθρώπινη ανάγκη να πετύχουμε ένα επιθυμητό επίπεδο αναγνώρισης ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας μέσα στην οικογένεια, ιδίως όταν συνυπάρχουν ένα ή περισσότερα αδέλφια ή αδελφές, συνεχίζει με περισσότερη ένταση στα παιδικά και εφηβικά χρόνια, και γίνεται σημαντικό κίνητρο συμπεριφοράς και σε πιο ώριμες ηλικίες.

     Ο Νεοζηλανδός Edmund Hillary ήταν επαγγελματίας μελισσοκόμος με χόμπι την ορειβασία και αφού σκαρφάλωσε στις ψηλότερες κορυφές βουνών της γενέτειράς του και στις Άλπεις το πρωί της 29ης Μαΐου 1953 ήταν ο πρώτος στην ιστορία της ανθρωπότητας ορειβάτης που μαζί με τον καταγόμενο από το Νεπάλ Tenzing Norgay έφτασαν στην αποκαλούμενη «κορυφή του κόσμου».

     Η επιτυχία του Edmund Hillary ανακοινώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις χώρες - μέλη της Βρετανικής Κοινοπολιτείας παραμονές της στέψης και ενθρόνισης της Βασίλισσας Elizabeth II, η οποία τον έχρισε ιππότη του Στέμματος απονέμοντάς του τον τίτλο του «Sir».

     Όταν οι δημοσιογράφοι ζήτησαν από τον Sir Edmund Hillary να τους εξηγήσει τι τον ώθησε να σκαρφαλώσει στη «στέγη του κόσμου», εκείνος απάντησε με αφοπλιστική ειλικρίνεια και δελφικό συμβολισμό: «Επειδή ήταν εκεί!…»

     Η ανάγκη της αναγνώρισης ωθεί το άτομο σε θυσίες, κόπους, στερήσεις, αψηφώντας κάθε λογής εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν. Γνωρίζουμε ότι η συμπεριφορά μας δεν υποκινείται μόνο από συνειδητές επιλογές για δράση ή αντίδραση σε συγκεκριμένα ερεθίσματα αλλά και από υποσυνείδητα κίνητρα.

     Συχνά δεν εκπλήσσουμε μόνο τους άλλους αλλά και τους εαυτούς μας όταν στη δική τους απορία «γιατί φέρεσαι έτσι» ή «γιατί το έκανες αυτό» προσθέτουμε τη δική μας υποκειμενική σιωπηρή ερώτηση «αλήθεια, γιατί συμπεριφέρομαι έτσι ή γιατί το έκανα αυτό;».

     «Κανείς άνθρωπος δεν είναι μια νησίδα που υπάρχει ολομόναχη» έγραψε στο σχετικό ποίημά του με τίτλο «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» (που έγινε και τίτλος στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Hemingway και αργότερα ένα επιτυχημένο κινηματογραφικό έργο) ο μεγάλος Άγγλος ποιητής John Donne, επισημαίνοντας, όπως και ο δικός μας φιλόσοφος Αριστοτέλης, ότι οι άνθρωποι «είμαστε κοινωνικά – αγελαία – όντα» και χρειαζόμαστε τους συνανθρώπους μας.

     Σε προσωπικό επίπεδο όλοι μας μπορούμε να επιβεβαιώσουμε την θεωρητική εκτίμηση ότι θεμελιακά αισθήματα όπως η χαρά, η λύπη, η πικρή γεύση της αποτυχίας και η αντίστοιχη γλυκιά της επιτυχίας μπορούν να μειωθούν ή να αυξηθούν εφόσον τα μοιραστούμε.

     Η αναγνώριση βοηθά να δημιουργηθεί στο άτομο η εκτίμηση ότι έτσι θα πετύχει και την ποθητή ανταπόκριση, με πιο απλά λόγια ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης θα έρθει και η αποδοχή, και το χειροκρότημα και σε πιο βαθύ διαπροσωπικό επίπεδο ακόμη και η αγάπη και ο έρωτας και θα μπορούσαμε να πούμε ότι «η ανταπόκριση» είναι ΄κάτι που περιμένει εκείνος ή εκείνη που εργάστηκε σκληρά για την αναγνώριση.

     Οι επιστήμονες της συμπεριφοράς και η «λαϊκή γνώση» διαπιστώνουν ότι το συναίσθημα της ανασφάλειας συχνά μετουσιώνεται σε ισχυρό κίνητρο για επιτυχία και καθιέρωση!... Εφόσον λειτουργήσει θετικά, το αίσθημα ανασφάλειας που γεννά η διαπίστωση ότι τίποτε δεν μένει ασάλευτα μόνιμο, μπορεί να μας ωθήσει σε έντονες προσπάθειες για καλύτερα αποτελέσματα.

     Εάν, όμως, συμβεί παλιά βιώματα ή τρέχουσες και ίσως και ανυπέρβλητες ψυχοκοινωνικές πραγματικότητες να μετουσιώσουν την ανασφάλεια σε «νευρωσικό σύμπτωμα», τότε το άτομο θα χάσει την αυτοπεποίθησή, την αισιοδοξία και τις αντοχές του.

     Είναι σίγουρο ότι όλοι μας αναζητούμε το συναίσθημα της ασφάλειας στην καθημερινή μας ζωή, στο σπίτι, την οικογένεια, το χώρο εργασίας και επαγγελματικής μας απασχόλησης. Τι είναι αυτή η τόσο ποθητή και ταυτόχρονα τόσο δύσκολα πραγματοποιήσιμη αίσθηση της «ασφάλειας»; Να τη θεωρήσουμε συνώνυμη όπως τη θέλει και το λαϊκό μας ρητό με το παροιμιακό «δέσιμο του… γαϊδάρου» ή με τη χαρακτηριζόμενη ως «δημοσιοϋπαλληλική» νοοτροπία της εξαρτημένης καριέρας όπου «…βρέξει χιονίσει η καραβάνα θα γεμίσει»;

     Ή, μεταφέροντας το σημείο αναφοράς στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, στις σχέσεις φιλίας, αγάπης και έρωτα, μπορούμε ποτέ να αισθανθούμε απόλυτα ασφαλείς όταν είναι δεδομένο ότι οι παλινωδίες, οι ανταγωνισμοί, οι εγωισμοί και τα πάθη κάνουν πολύ δύσκολη πραγματικότητα την εδραίωση μόνιμου αισθήματος ασφάλειας;

     Ίσως δεν είναι εντυπωσιακά πρωτότυπη, αλλά δεν παύει να είναι πολύ εύστοχη, σε τελική ανάλυση, η παρατήρηση ότι κάποια στιγμή «τα πάντα καταλήγουν να γίνουν… ρουτίνα», οπότε και το αίσθημα ασφάλειας που ίσως με τεράστιο κόπο πετύχαμε αρχίζει να… κουράζει!...

     Και τότε, εάν όχι όλοι, πάντως πάρα πολλοί, αρχίζουμε να αναζητούμε το κάτι άλλο, το κατιτί το μεγάλο, το μεστό από νοήματα, το συνταρακτικό, που τελικά θα είναι η νέα εμπειρία που, όμως, θα απειλήσει να τινάξει στον αέρα το αίσθημα της ασφάλειάς μας που με τόσους κόπους πετύχαμε.

     Η ανάγκη για νέες εμπειρίες γίνεται σχεδόν αδήριτη καθώς βρίσκεται στην αντίπερα όχθη της καθιέρωσης που έρχεται ως αποτέλεσμα της προοδευτικής εξέλιξης της αναγνώρισης σε ανταπόκριση και εδραίωση αισθήματος ασφάλειας.

     Κάθε νέα εμπειρία, πέρα από τα θετικά της στοιχεία, περιλαμβάνει και πολλές πιθανά αρνητικές επιπτώσεις και μαζί ψυχική ετοιμότητα για κινητοποίηση των συναισθηματικών μας δυνάμεων, ώστε να ανταποκριθούμε με επιτυχία στις νέες προκλήσεις που δημιουργεί.

     Αναμφίβολα είναι συναρπαστική αυτή η συμβολική αναταραχή της ηρεμίας που προσφέρει η ασφάλεια και εάν δεν προσέξουμε μπορεί να εκφυλιστεί σε ρουτίνα, εντείνοντας την επιθυμία για αναζήτηση και πραγμάτωση κάποιας «νέας εμπειρίας».

     Εδώ χρειάζεται να διαφοροποιηθούν οι ζητούμενες εμπειρίες και οφείλω να υπενθυμίσω ότι για πολλούς άνδρες, (σημειώστε ότι δεν είναι μικρός και ο αριθμός των γυναικών), η αναζήτηση και η βίωση μιας νέας «ερωτικής εμπειρίας» μπορεί να λειτουργήσει ως εντυπωσιακό «βεγγαλικό», αλλά τελικά να τους/τις οδηγήσει και πάλι στη γλυκιά και μεστή νοημάτων «δοκιμασμένη ερωτική ρουτίνα».

     «Γλυκό και πολλά υποσχόμενο», στον τομέα του έρωτα και των διαπροσωπικών μας σχέσεων, «το ποτό της… (αμαρτίας) - απιστίας», όπως το λέει και το γνωστό λαϊκό μας άσμα, αλλά σε ελάχιστες περιπτώσεις γίνεται μόνιμη κατάσταση.

     Μερικοί προτείνουν να μην είμαστε ΑΠΟΛΥΤΟΙ καταδικάζοντας τον άπιστο ή την άπιστη (αλλά όχι, όμως, και να τους δώσουμε συγχωροχάρτι) επειδή σε κάποιες στιγμές ειλικρίνειας αποκαλύπτουν ότι «η νέα εμπειρία, η συγκεκριμένη «αμαρτία» είχε ως αποτέλεσμα να σώσει τον «κλυδωνιζόμενο» δεσμό ή τον γάμο τους…

«Χάρισμα» και «Χαρισματικοί Ηγέτες»

                                    

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

    

     Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπήρξε και θα συνεχίσει να είναι εμφανής ο ρόλος των ηγετικών προσωπικοτήτων, τόσο στη δημιουργία θρησκευτικών, φιλοσοφικών δομών:  Χριστιανισμός, Μωαμεθανισμός, Βουδισμός, Κομφουκιανισμός, όσο και σε θέματα πολιτικής και στρατιωτικής δύναμης και επιβολής: Μέγας Αλέξανδρος, Ιούλιος Καίσαρ, Ναπολέων.

     Φέρνω σήμερα στην προσοχή σας πρόσφατες ερευνητικές προσπάθειες οι οποίες επαναφέρουν στο προσκήνιο του 21ου αιώνα την αρχαϊκή έννοια του τύπου ηγέτη που είχαν περιγράψει οι αρχαίοι Έλληνες με τον όρο «χαρισματικός ηγέτης».

     Την έννοια του «χαρίσματος» και τον τύπο του «χαρισματικού ηγέτη» έφερε στο επιστημονικό προσκήνιο τον περασμένο αιώνα ο μεγάλος Γερμανός κοινωνιολόγος Max Weber ο οποίος παρουσιάζοντας την συγκεκριμένη κλασική ελληνική έννοια «Εξουσίας» έγραψε:

     «Το χάρισμα είναι μια συγκεκριμένη ποιότητα μιας ατομικής προσωπικότητας βάσει της οποίας ξεχωρίζει από τους άλλους και αντιμετωπίζεται ως προικισμένος με υπερφυσικά, υπεράνθρωπα ή τουλάχιστον ειδικά εξαιρετικές δυνάμεις, ικανότητες και ιδιότητες. Αυτά τα χαρακτηριστικά του χαρισματικού ηγέτη δεν είναι προσβάσιμα από το συνηθισμένο άτομο, αλλά θεωρούνται ως θεϊκής προέλευσης ή ως υποδειγματικά, και βάσει αυτών το άτομο αντιμετωπίζεται ως ηγέτης, και συγκεκριμένα ως χαρισματικός ηγέτης».

     Σίγουρα με αφορμή τις δύσκολες εποχές που ζούμε με την πανδημία covid-19 πολλοί από εμάς αναζητούμε σε διεθνές επίπεδο τους «χαρισματικούς ηγέτες». Σχετικές, όμως, ψυχό-κοινωνικές έρευνες επισημαίνουν ότι το χάρισμα έχει και συναφείς... κακοτοπιές.

     Ο Αμερικανός Πρόεδρος John Kennedy το είχε και το χρησιμοποίησε, αλλά το ίδιο έκανε και ο Αδόλφος Χίτλερ με τα δεδομένα γνωστά και στις δύο περιπτώσεις αποτελέσματα. Όταν το χάρισμα χρησιμοποιηθεί σωστά και ηθικά αποτελεί ευλογία, αλλά ως όπλο στα χέρια ανθρώπων χωρίς ηθικές αναστολές, τσαρλατάνων, απατεώνων και μεγάλο-μανιακών απολήγει σε κατάρα, καθώς ο «χαρισματικός ηγέτης» μπορεί να καθοδηγήσει ολόκληρο λαό, καμιά φορά ακόμη και στον γκρεμό.

     Το «χάρισμα» δεν είναι κάτι που μπορεί κανείς να το μάθει, να το αποκτήσει, να το καλλιεργήσει. Δεν είναι κάτι που διδάσκεται σε Πανεπιστήμια και εξειδικευμένες σχολές παραγωγής ηγετικών στελεχών.

     Είναι πραγματικά δύσκολο να το ορίσει κανείς επακριβώς, αλλά είναι επίσης εντυπωσιακά εύκολο να το εντοπίσει κανείς ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας κάποιων ατόμων. 

     Μολονότι το χάρισμα δεν μαθαίνεται, είναι χρήσιμο να τονισθεί ότι, όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία, υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα χαρισματικών ατόμων και ηγετικών στελεχών που αξίζει να αναφερθούν έστω συνοπτικά:

     Απλοποιούν και υπερβάλλουν: Τα χαρισματικά άτομα διαθέτουν σε εντυπωσιακό βαθμό την ικανότητα να απλοποιούν σύνθετες έννοιες και να τις μεταβιβάζουν έτσι σε συνεργάτες και  υφισταμένους τους. Προφανώς το καταφέρνουν κάνοντας χρήση συμβόλων, αναλογιών, και μεταφορικών εννοιών με αποτέλεσμα να γίνονται κατανοητά και από τον συνεργάτη ή υφιστάμενο που δεν διαθέτει ιδιαίτερα υψηλή εκπαίδευση. Εδώ είναι χρήσιμο και το παράδειγμα του Προέδρου των ΗΠΑ Ronald Reagan, ο οποίος θεμελίωσε όλη του τη στρατηγική σε δύο απλές έννοιες «ισχυρή άμυνα και λιγότερο Κράτος...»

     Ρισκάρουν με ρομαντική διάθεση: Οι χαρισματικοί ηγέτες διακινδυνεύουν συχνά και πολλές φορές δηλώνουν ότι αισθάνονται κενοί, όταν τους λείπει το στοιχείο του κινδύνου, όταν δεν ρισκάρουν. Η τάση αυτή μπορεί να ερμηνευθεί μέσα από την υποκειμενική τους ανάγκη να διανοίξουν μονοπάτια εκεί που άλλοι δεν τόλμησαν, έστω και εάν τελικά η προσπάθειά τους αποτύχει. Η μελέτη χαρισματικών προσωπικοτήτων φέρνει στο φως μια ενδιαφέρουσα άποψη για την πιθανότητα της αποτυχίας και συγκεκριμένα ότι ο χαρισματικός ηγέτης και όταν ακόμη αποτύχει σε μια παρακινδυνευμένη προσπάθειά του, το θάρρος που επιδείχνει, ίσως και «το θράσος» ενισχύει ακόμη περισσότερο στα μάτια των ακολούθων ή των συνεργατών και υφισταμένων του το χάρισμά του!

     Περιφρονούν το Κατεστημένο: Τα χαρισματικά άτομα είναι συχνά επαναστάτες που αντιμάχονται το κατεστημένο και ενώ συμπεριφέρονται ιδιόρρυθμα, ουσιαστικά αυτή η εικόνα της ιδιορρυθμίας και της παραξενιάς τους αναδεικνύει εμφαντικά την χαρισματική τους προσωπικότητα.

     Παίρνουν τη θέση του αντιπάλου: Τα χαρισματικά άτομα διακρίνονται από την τάση και την ικανότητά τους να φορούν τα παπούτσια του αντιπάλου, να παίζουν το ρόλο που ο λαός μας αποκαλεί «συνήγορο του διαβόλου» να προσπαθούν να καταλάβουν πως αισθάνεται ο απέναντι, ο ανταγωνιστής ο αντίπαλος και τι θα ζητούσε από εμάς εάν του δινόταν η ευκαιρία.

     Σπρώχνουν και δαγκώνουν: Οι χαρισματικοί ηγέτες έχουν την τάση να πικάρουν καθώς  σπρώχνουν, κεντρίζουν και δαγκώνουν σε μια συστηματική τους προσπάθεια να βγάλουν τον καλύτερο δυνατό εαυτό των συνεργατών, υφισταμένων και ακολούθων τους και να τους πείσουν τελικά να αποδώσουν σε επίπεδα 110% του καλύτερου εαυτού τους!...

    Στον Παγκόσμιο ορίζοντα εσείς βλέπετε «χαρισματικούς» ηγέτες;

Γιώργος Πιπερόπουλος καθηγητής κοινωνιολογίας - αναλύοντας με σαφήνεια, γνωστές και άγνωστες πτυχές του ψυχισμού και της ζωής μας ! ...

Φιλία: Αγαθό σε ανεπάρκεια στην εποχή μας;

Γράφει ο Καθηγητής  Γιώργος Πιπερόπουλος

                                

     Μπροστά μας το τρίτο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου, κλειστά τα Σχολεία και υπερβαίνοντας τα μεγέθη των άρθρων που καταθέτω 2 φορές την εβδομάδα και με περισσή ευγένεια των διαχειριστών φιλοξενούνται εδώ στο αγαπητό σας blog καταθέτω ένα αρκετά μεγάλου μεγέθους άρθρο επειδή μεγάλου μεγέθους είναι και το αντικείμενο - Η Φιλία!....

      Οι αρχαίοι μας πρόγονοι διαπίστωναν ότι «όμοιος ομοίω αεί πελάζει...» ενώ εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες ανέκαθεν λέγαμε «πες μου τον φίλο σου, να σου πω ποιος είσαι...».

     Θα σας ξαφνιάσω σήμερα με την ευγενική προτροπή «κοίτα τον φίλο σου για να καταλάβεις ποιος…είσαι!»

     Στην εποχή μας, μετά την πανδημία covid-19 και μετά την υποταγή μας το 2010 στα καταστροφικά Μνημόνια, εγωπάθεια, κυνισμός και συναισθηματική ρηχότητα, συνεπικουρούμενα και από τη διάχυτη ανασφάλεια και το υπαρξιακό άγχος, αντί να δρουν θετικά και να μας καθοδηγούν στη σύναψη φιλικών σχέσεων (που θα βοηθήσουν να μειωθεί η οδυνηρή μοναξιά και η αλλοτρίωσή μας) δυστυχώς δρουν ανασταλτικά, εντείνοντας την απομόνωσή μας, διογκώνοντας επικίνδυνα την εσωστρέφειά μας και τις εξαρτήσεις μας από το κορυφαίο Μέσο Μαζικού Εκμαυλισμού: την τηλεόραση.

     Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα και η διαπίστωση του Αριστοτέλη για την “αγελαία φύση” μας έχει επιβεβαιωθεί με  σύγχρονες έρευνες από εμάς τους επιστήμονες της συμπεριφοράς, καθώς δεν μας αρκεί η διαπίστωση ούτε και η ανάλυση των απώτερων νοημάτων που περικλείονται στην παροιμιακή φράση «όμοιος ομοίω αεί πελάζει...»

     Τρία επίμαχα πρόσθετα ερωτήματα σχετίζονται με τη διαχρονική ισχύ και τις προϋποθέσεις αυτής της θέσης, το γιατί, το πότε και το κάτω από ποιες συγκεκριμένες συνθήκες «ο όμοιος αναζητεί τον όμοιο...». 

     Καλώ την προσοχή σας στα ψυχό-κοινωνικά εργαστηριακά πειράματα «απομόνωσης των αισθήσεων» στα οποία το άτομο στερείται όλα τα εξωτερικά οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα, καθώς και ερεθίσματα οσμής και γεύσης, ακόμη και αφής. Στα πειράματα αυτά οι συμμετέχοντες αναφέρουν όχι μόνο επιθέσεις άγχους, αλλά, και εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, παραισθήσεις όμοιες με εκείνες που κάνουν απομονωμένα άτομα, δηλαδή παραισθήσεις “παρουσίας” κάποιου προσώπου που τους κρατά “συντροφιά”.

    Αφηγήσεις από προσωπικές εμπειρίες ναυαγών, φυλακισμένων που έζησαν σε κελιά αυστηρής απομόνωσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως και μοναχών-ασκητών, πιστοποιούν ότι στο διάστημα της μοναξιάς τους τα άτομα αυτά είχαν επιθέσεις άγχους (ταχυπαλμίες, ναυτίες, σφιξίματα στο στήθος, τάση λυγμού, αστάθειες και ζαλάδες και μια έντονη διάχυτη αίσθηση φόβου και πανικού) χωρίς να υπάρχει στο αντικειμενικό περιβάλλον έστω και η παραμικρή υποψία κινδύνου.

     Ήδη γνωρίζουμε ότι «το άγχος του αποχωρισμού» δρα ανασταλτικά στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά πολλών μικρών παιδιών, που αρχίζουν να παρακολουθούν σχολείο, όπως και σε παιδιά ακόμη μικρότερης ηλικίας, που τα εμπιστεύονται οι εργαζόμενοι γονείς τους σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

     Να υποθέσουμε, λοιπόν, ότι ένας θεμελιακός παράγοντας για την κοινωνικότητα του ανθρώπου, την ανάγκη του για παρέες, φιλίες και ερωτικούς δεσμούς, συνίσταται στην προσπάθεια αποφυγής της μοναξιάς και του «άγχους του αποχωρισμού;»

     Η υπόθεση αυτή είναι σωστή και δεν αποτελεί μόνο λαϊκή εμπειρική γνώση, αλλά έχει επαληθευθεί με θεωρητικές θέσεις που υποβλήθηκαν σε αυστηρούς ελέγχους με μια σωρεία εμπειρικών μελετών, όπως διαγράφονται από τις απαιτήσεις των επιστημών κοινωνιολογίας και ψυχολογίας.

     Γιατί, όμως, κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο μέσα από το ευρύτερο περιβάλλον των γνωριμιών μας απολήγει να γίνει επιστήθιος φίλος, εραστής ή σε πολλές περιπτώσεις τελικά ακόμη και μόνιμος σύντροφος ή σύζυγός μας; 

     Σίγουρα, το γεγονός ότι το συγκεκριμένο άτομο μας ικανοποιεί συνιστά τη βάση σύναψης φιλίας. Μόνο άτομα με ψυχολογικά προβλήματα θα επέλεγαν για σύντροφό τους άτομα που τα «τιμωρούν» και, έστω αν όλοι μας γνωρίζουμε τέτοιες περιπτώσεις, ουσιαστικά αυτές επιβεβαιώνουν και δεν αναιρούν τον κανόνα.

     H επιλογή του φίλου – συντρόφου, σύμφωνα με τις σύγχρονες ψυχοκοινωνικές θεωρίες, μοιάζει σε πολλές της διαστάσεις με την οικονομική συνεργασία ή συναλλαγή –χωρίς βέβαια να χαρακτηρίζεται από την ψυχρότητα ή την πεζότητα των οικονομικών παραμέτρων.

     Ομολογώ ότι, κάποτε, σε κάποιο επιστημονικό συνέδριο του εξωτερικού, έφτασα σε σημείο να λογομαχήσω με Ελβετό συνάδελφο, όταν ανερυθρίαστα, κατά την αρχική εκτίμησή μου, υπεστήριξε ότι «η φιλία είναι σαν έναν τραπεζικό λογαριασμό». Σηκώθηκα να τον επιπλήξω, αλλά με καθησύχασε υπενθυμίζοντάς μου την κλασική φράση του Θεμιστοκλή στον Ευρυβιάδη: «πάταξον μεν, άκουσαν δε!».

     Επέμενε ο Χανς (έκτοτε αγαπητός και καλός φίλος μου) ότι «όπως και με τους τραπεζικούς λογαριασμούς, έτσι και με την φιλία δεν μπορεί κανείς να κάνει συνεχώς «αναλήψεις», εάν δεν κάνει που και που και κάποιες απαραίτητες «καταθέσεις!»

     Θα συμφωνήσετε ότι είναι…ΣΩΣΤΟ!...

     Διαλέγουμε, σαν Ελβετοί Τραπεζίτες οι σύγχρονοι Έλληνες, για φίλο το άτομο που μας προσφέρει περισσότερα από όσα μας κοστίζει!..

     Στη θεωρία, αυτή η επιλογή μας καθορίζεται από τις αξίες που ενσαρκώνονται στο πρόσωπο που επιλέγουμε. Διαλέγοντας ένα άτομο που είναι ενδιαφέρον, διαθέτει πλούσια φαντασία και έχει τις δυνατότητες να μας εισαγάγει σε νέους κύκλους γνωριμιών ή δραστηριότητες, ενεργούμε δηλαδή με βάση την «ερεθιστική του αξία».

     Όταν το πρόσωπο είναι συνεργάσιμο και μας βοηθά, διαθέτει μπόλικο ενθουσιασμό και θυσιάζει για εμάς ώρες και ενέργεια υποβοηθώντας μας να επιτύχουμε τους στόχους μας, τότε ενεργούμε με βάση «την χρησιμότητά του».

     Τελικά, το άτομο που μας συμπαραστέκεται με συμπάθεια, μας ενθαρρύνει στις δύσκολες στιγμές και μας επιβραβεύει αναγνωρίζοντας τις επιτυχίες μας, το διαλέγουμε επειδή ενισχύει «το ψυχολογικό μας εγώ».

>>>>>