Σημαντικά άρθρα του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη και Τζένης Δ. Ντεστάκου στο blog -> μετά Χάκερ εποχή -> 13 Ιανουαρίου 2019....

Κάντε κλικ στους συνδέσμους και στις παλαιότερες αναρτήσεις... 

>>>για να φρεσκάρετε στη μνήμη σας πολύτιμες πτυχές της ιστορίας μας, των παραδόσεων των ηθών και των εθίμων της προηγούμενης κοινωνικής μας ζωής 

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης (20)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιωτης (3)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης (118)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης - Καρκαβίτσας (1)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης - Τζένη Ντεστάσκου (45)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης -> κλήδονας (1)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης –Τζένη Ντεστάκου (10)

>.>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης ο Προφήτης Ηλίας της Κουβέρτας.... (1)

>>> ·         Γιάννης Σπετσιώτης προς εμένα ... (1)

·       >>> Γιάννης Σπετσιώτης- Πρόεδρος Ερμιονικού Συνδέσμου (1)

• 
  

Σημαντικό άρθρο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη & Τζένης Δ. Ντεστάκου -> από το βιβλίο τους - Συμβολή στη Νεότερη Ιστορία της Ερμιονίδας (1828 – 1899).

Στις 30 Αυγούστου με εισήγηση της Εκκλησίας της Ελλάδος η Πατριαρχική Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ανακήρυξε τον Χριστόφορο Παναγιωτόπουλο - Παπουλάκο Άγιο της Εκκλησίας!

Σήμερα παρουσιάζουμε άρθρο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη & Τζένης Δ. Ντεστάκου, από το βιβλίο τους ->

«Συμβολή στη Νεότερη Ιστορία της Ερμιονιδας 1828 – 1899».

Θεωρούμε, πως το άρθρο είναι πολύ σημαντικό, αφού εκτός των άλλων αναφέρεται (όπως κάνουν πάντοτε οι συγγραφείς στα έργα τους) και σε ιστορικά γεγονότα της Ερμιονίδας και των  γειτονικών νησιών  Ύδρας και Σπετσών. 

- > Κι’ αυτό είναι που λέμε, - Ιστορία και Πολιτισμός…

======================================================================================================================================================

Τα Χριστοφορικά και η διέλευση του Παπουλάκου από την Αργολίδα

Την τελευταία 10/ετία της διακυβέρνησης της χώρας από τον Όθωνα  είχε γίνει από όλους πλέον αντιληπτό ότι η δυσαρέσκεια του λαού κατά της αυταρχικής εξουσίας πολλαπλασιαζόταν μέρα με τη μέρα.

Αιτία οι ανίκανες κυβερνήσεις με υπουργούς που, αν και είχαν την αποδοχή του βασιλιά, ήσαν αδιάφοροι και άτολμοι να αντιμετωπίσουν τα καταιγιστικά γεγονότα και το σημαντικότερο να αποτρέψουν τις ταπεινωτικές επεμβάσεις των ξένων Δυνάμεων στα πολιτικά και οικονομικά θέματα της Ελλάδας.

Σ’ αυτά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την άρνηση ορισμένων εκκλησιαστικών κυρίως κύκλων, να ανταποκριθούν θετικά στην αναγνώριση του αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ελλάδος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τον Ιούνιο του 1850.

Με την πάροδο του χρόνου οι ανωτέρω κληρικοί και μοναχοί απέκτησαν σοβαρά ερείσματα στον λαό που τους ακολουθούσε φανατικά. Εμπνεόμενοι και καθοδηγούμενοι από διάφορες αντιλήψεις και προσωπικές φιλοδοξίες επιχείρησαν να ανατρέψουν «εκ βάθρων» την Ελληνική Πολιτεία και να ταλαιπωρήσουν την Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία, εκμεταλλευόμενοι την «εθνικήν ραθυμίαν».

Ο πιο γνωστός απ’ αυτούς ήταν ο καλόγερος Χριστόφορος Παναγιωτόπουλος, ο περιώνυμος Παπουλάκος, γεννημένος στο χωριό Άρμπουνα των Καλαβρύτων το 1786 ή 1790, ενώ σε κάποια άλλα κείμενα ως έτος γέννησης αναφέρεται το 1770. Ήταν τελείως αγράμματος και εργαζόταν ως κρεοπώλης, όταν πήρε την απόφαση να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο. Στην αρχή μόνασε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και μετά για είκοσι χρόνια ασκήτεψε σ’ ένα καλύβι κοντά στο χωριό του.

Στη συνέχεια αποφάσισε να κηρύξει. Η φήμη του διαδόθηκε αστραπιαία, γιατί είχε το «χάρισμα» με τα λόγια του να συνεπαίρνει τον κόσμο, ο οποίος διαχωρίστηκε σε «δύο, καθαρώς διακεκριμένα συστήματα, εξ ων το μεν δέχεται την ανεξαρτησίαν της εκκλησίας και το σκήπτρον του Όθωνος, το δε προτιμά την ευλογίαν της αιχμαλώτου Κωνσταντινουπόλεως και το δυσώδες ράσον του Χριστοφόρου».

Έξι μήνες αργότερα, μετά την επίπληξη που δέχθηκε από τον Επίσκοπο Καλαβρύτων, ο Παπουλάκος ξεκίνησε περιοδεία στη Νοτιοανατολική Πελοπόννησο. Τότε επισκέφθηκε την Αργολίδα και τη Λακωνία. Την Ερμιόνη επισκέφθηκε μάλλον το έτος 1851 και έμενε στο ερειπωμένο σπιτάκι πάνω από το Καλογερικό. Ήταν ήδη αρκετά μεγάλος στην ηλικία και σ’ αυτό οφείλεται, πιθανότατα, «το χαϊδευτικό» προσωνύμιό του «Παπουλάκος».

Παλαιότεροι Ερμιονίτες είχαν ακούσει από τους γονείς τους, που τους τα είχαν μεταφέρει οι δικοί τους γονείς, για «έναν γέρο με κουρελιασμένο ράσο να κάθεται στα σκαλοπάτια του σπιτιού της μαμής της Λαμπάταινας», ενώ ζούσε τότε η γιαγιά της Κατερίνα. Εκεί τον πλησίαζαν οι Ερμιονίτες και αυτός τους έλεγε ακατανόητα για την εποχή τους πράγματα. Τα λόγια του προκαλούσαν έκπληξη, ενώ πολλοί τα θεωρούσαν προφητικά.

Θα έρθει εποχή (τους έλεγε) που όλος ο κόσμος θα δεθεί με σύρματα (ηλεκτρισμός -τηλέφωνα) και οι άνθρωποι θα μπορούν να πετούν με σιδερένια πουλιά (αεροπλάνο) στον ουρανό!

Μέχρι και τις ημέρες μας πάντως στην Ερμιόνη ακούγεται η φράση: -> 

Α, βρε Παπουλάκο!, γι’ αυτούς που λένε τερατολογίες και ισχυρίζονται ότι όλα τα προβλέπουν και τα γνωρίζουν.

Στη συνέχεια ο αγύρτης καλόγερος επισκέφθηκε το Κρανίδι όπου έμεινε πέντε; ημέρες. Κήρυττε κάτω από δέντρα και καυτηρίαζε τις κλοπές, τη μοιχεία, την ανικανότητα των αρχόντων κ.λπ. μιλώντας για τη δύναμη της προσευχής, Στα μέρη που μιλούσε χτίζονταν προσκυνητάρια, ενώ οι ιερείς του Κρανιδίου δεν μνημόνευαν τους βασιλείς στις ακολουθίες αλλά τον Παπουλάκο!

Κάποια μέρα ο Παπουλάκος μιλούσε στον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί στην Αγία Άννα για να τον δει και να τον ακούσει για τέσσερις ώρες! Κάποιες γυναίκες ζήτησαν να γυρίσουν στα σπίτια τους, γιατί τα ψωμιά που είχαν από νωρίς ζυμώσει θα είχαν ήδη …σκάσει. Τότε ο Παπουλάκος τούς είπε:

– Θ’ ακούσετε πολλά, αλλά δεν θα συμβεί τίποτα απ’ αυτά!

Πράγματι, «ω του θαύματος!», όταν, μετά από αρκετές ώρες, οι Κρανιδιώτισσες επέστρεψαν στα σπίτια τους, διαπίστωσαν πως τα ψωμιά δεν είχαν σκάσει!

Ο παλαιός Κρανιδιώτης Γιάννης Π. Κυριάκης στη μελέτη του «Το χωριό μου» αναφέρει πως ο γερο-Κουρτέσης τού είχε διηγηθεί, ότι είχε ακούσει από τον παππού του να λέει πως ο Παπουλάκος ισχυριζόταν στις προφητείες του ότι μέσα στην «πέτρα» (Γκιούρι – Βιτόρεσε) υπάρχει ένα άσβεστο φως και γι’ αυτό ονομάστηκε «Πέτρα της ζωής».

Ακόμη έλεγε ότι στη στροφή του δρόμου προς το Πορτοχέλι υπάρχει μια ελιά που δεν αναπτύσσεται, γιατί ο Παπουλάκος κάθισε κάτω απ’ αυτή, ενώ είχε πείσει τις Κρανιδιώτισσες πως μ’ ένα κομματάκι ύφασμα από το ράσο του μπορούν να πιάσουν προζύμι χωρίς μαγιά, αρκεί να το βουτήξουν μέσα στη ζύμη!

Ο ρέκτης πρόεδρος της Ένωσης Σπετσιωτών και αγαπητός φίλος Κώστας Κουλαλόγλου σε διάλεξη που έδωσε το καλοκαίρι του 2008 στην Ερμιόνη προσκεκλημένος από τον Ερμιονικό Σύνδεσμο με θέμα «Ο Παπουλάκος στις Σπέτσες και την Ερμιονίδα», αναφέρθηκε σ’ ένα περίεργο όσο και ευτράπελο επεισόδιο που συνέβη στο Κρανίδι. >>>>>

Σαν σήμερα πριν απο 179 χρόνια - το 1841 - έγινε η πρώτη παράσταση του Καραγκιόζη!

 

 Παραθέτουμε το σχετικό κείμενο από το βιβλίο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη & Τζένης Δ. Ντεστάκου -> 31 και 1 Παραδοσιακά Παιχνίδια της Ερμιόνης.

 Μια φοβερή περιγραφή και αφήγηση  με εικόνες και παραστάσεις  του  Θεάτρου Σκιών στην Ερμιόνη από επαγγελματίες καραγκιοζοπαίχτες, αλλά εξίσου σημαντικούς ταλαντούχους ντόπιους ερασιτέχνες…  

Μορφές του Θεάτρου Σκιών -> Έργο από ψηφιδωτό του αείμνηστου καλλιτέχνη Κώστα Γκάτσου.  

– > Βρίσκεται σε συλλογή ιδιώτη…

Θύμισες νοσταλγικές εκείνων των ανέμελων χρόνων, που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί…  

Σ.Δ.

==========================================================================================================================================================================

Καραγκιόζια (τα)

«…και καλησπέρα πέρα ως πέρα, ωσότου σηκωθήκαν τα μελτέμια της μελένιας εφηβείας». Χρήστος Μπουλώτης

==========================================

«Απόψε το βράδυ στις 8 η ώρα θα παίξουμε Καραγκιόζια στου Μπούλη του παπά το σπίτι! Δυο δεκάρες το εισιτήριο! Ο Μεγα-Αλέξανδρος και το καταραμένο φίδι!» Λακωνικά, με σαφήνεια, πειστικότητα και ζωντάνια διαφήμιζε το παιδί/ντελάλης στη γειτονιά την παράσταση που αφορούσε μικρούς αλλά και μεγάλους. Η αμοιβή του δελεαστική, δωρεάν η είσοδος για την παρακολούθησή της! Πολλές φορές, μάλιστα, για να μαζευτεί περισσότερος κόσμος, έλεγε και το όνομα του καραγκιοζοπαίχτη! − Απόψε θα παίξει «καραγκιόζια» ο Ανάργυρος Φοίβας! Ήταν, πράγματι, ο Ανάργυρος, «δεινός επαγγελματίας» της εποχής μας, με φοβερές ατάκες που προκαλούσαν άφθονο γέλιο στα παιδιά.

Γι’ αυτό, όπως και κάποιοι άλλοι, πληρώνονταν «έξτρα» για «τις υπηρεσίες τους». Έπαιρναν 1 ή 2 δραχμές και έτσι, για να καλυφθούν τα επιπλέον έξοδα της παράστασης, το εισιτήριο ήταν πιο ακριβό.

Με τα χρήματα που «έπιανε» από τις παραστάσεις η ομάδα των παιδιών που είχε την ευθύνη, αγόραζε «κόλλες καραγκιοζιού» από το μαγαζί του Αλ. Γκόγκου, για να εμπλουτίζει τη συλλογή και το υλικό της. Όσα τους έμεναν, τα μοιράζονταν μεταξύ τους. Χρήματα για τις κόλλες έβρισκαν και από σίδερα, αλουμίνια και χάλκινα αντικείμενα, μαζεμένα από τις γκουλούμες των σκουπιδιών, που τα πουλούσαν στον Μιμίκο Προβελεγγάτο! Σας θυμίζει κάτι σημερινό αυτό; Κάποια παιδιά πουλούσαν, στα κρυφά, τα χαλκωματένια ταψιά και τα καζάνια των σπιτιών τους! Βέβαια, όταν οι μανάδες το παίρνανε χαμπάρι, τρέχανε, πανικόβλητες, στον Μιμίκο, να τα πάρουν πίσω! Οι κόλλες του Καραγκιόζη, καμιά εκατοστή, αν θυμάμαι καλά, ήσαν προϊόντα των εκδοτικών καταστημάτων «ΑΓΚΥΡΑ» και «ΑΣΤΗΡ». 18 Ήταν ένα δίφυλλο από λεπτό χαρτί, με τον αριθμό του, ευδιάκριτο, σε κόκκινο κύκλο, που έμοιαζε με λαδόκολλα. Είχε ζωγραφισμένες, συνήθως, τέσσερις φιγούρες «καραγκιοζιών», δύο στην πρώτη σελίδα και δύο στην τέταρτη. Στις ίδιες κόλλες βρίσκαμε και τα άλλα «εξαρτήματα» της παράστασης, την καλύβα του Καραγκιόζη, το σαράι του πασά, φίδια, σπαθιά κ.λπ. Την επομένη της παράστασης με πολλή χαρά και αγωνία και τα χρήματα καλά σφιγμένα στη φούχτα, τρέχαμε να αγοράσουμε τις κόλλες. Τις διαλέγαμε με προσοχή, γιατί αν παίρναμε κάποια από αυτές που ήδη είχαμε, ο κυρ-Αλέκος δεν μας την άλλαζε. Βλέπετε, είχε το μονοπώλιο! − Με σας θα ασχολιόμαστε κάθε λίγο και λιγάκι; έλεγε. Θυμάμαι, την απογοήτευση που νιώθαμε, αν χρειαζόμαστε, άμεσα, κάποια συγκεκριμένη φιγούρα και δεν τη βρίσκαμε. − Θα τη φέρω αύριο! απαντούσε κοφτά. Έτσι μας ξεφορτωνόταν και μας καθησύχαζε. Γιατί πιθανώς να μην την έφερνε και ποτέ! Μήπως είχε εμάς, μόνο, στο μυαλό του! Στην επόμενη παραγγελία ένα πακέτο κόλλες καραγκιοζιών θα ζητούσε ο άνθρωπος! Έτσι κι αλλιώς κάποια άλλα παιδιά θα τις αγόραζαν! Εμείς, ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, είχαμε μάθει το κόλπο! Επιστρατεύαμε κάποιον μικρό ή μεγάλο που ζωγράφιζε καλά, κυρίως πρόσωπα, και του ζητούσαμε να σχεδιάσει τη σχετική φιγούρα. Του λέγαμε πώς την φανταζόμαστε και όταν την τελείωνε, βάζαμε το όνομά της και όλα ήσαν υπό έλεγχο. Φτιάχνοντας Καραγκιόζια! Με τις κόλλες στα χέρια μας, άρχιζε η πολύ ενδιαφέρουσα εργασία της κατασκευής των καραγκιοζιών. Κόβαμε, πρώτα, με προσοχή, το περίγραμμα κάθε φιγούρας που απαρτιζόταν, αν ήταν άνδρας, από τέσσερα μέρη (κεφάλι και σώμα μαζί, μέση και δύο πόδια) και, αν ήταν γυναίκα, από δύο (κεφάλι και σώμα μαζί, μέση και πόδια το ίδιο). Προσέχαμε πολύ μη μας ξεφύγει το ψαλίδι και κόψουμε «του ανθρώπου» καμιά μύτη, κανένα χέρι, κάτι τέλος πάντων που εξείχε και αχρηστέψουμε τη φιγούρα. Γι’ αυτό οι βιαστικοί και ανεπιτήδειοι αποκλείονταν απ’ αυτή την εργασία ή έκοβαν τα πιο εύκολα μέρη. Στη συνέχεια κολλούσαμε τα κομμάτια της φιγούρας που κόψαμε πάνω σε χαρτόνια, με κόλλα, φτιαγμένη από αλεύρι και νερό, τη γνωστή μας αλευρόκολλα. Ύστερα ξανακόβαμε το περίγραμμα της ολοκληρωμένης πια φιγούρας με το χαρτόνι μαζί. Τα καλύτερα χαρτόνια γι’ αυτή τη δουλειά, ήταν τα χαρτόνια των μπαχαρικών. Στο σωστό πάχος και μέγεθος είχαν κολλημένες τις μικρές σακουλίτσες με τα αρωματικά καρυκεύματα και τα πουλούσαν σε όλα τα μπακάλικα της Ερμιόνης. − Καλέ, μήπως έχετε κανένα χαρτόνι, για να φτιάξουμε τα καραγκιόζια; − Ου βρε Γιάννη μου, μόλις τα ’δωσα! Πέρασε ο Γιώργος ο Πασχάλης και τα πήρε! Όταν τελειώσουν ετούτα, και μας έδειχνε τα «γεμάτα» χαρτόνια, θα σου τα φυλάξω! Άλλες φορές, πάλι, είμαστε τυχεροί και τα βρίσκαμε αμέσως. Ο Γιώργος, καλός «συνάδελφος» - καραγκιοζοπαίχτης, έβγαζε τις φιγούρες του με την αυτοσχέδια ρυθμική φράση: «Είναι ζαχτ/είναι ζουχτ/είναι ζά-χαρη/μπουζούχτ!», που μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και συχνά τη χρησιμοποιούσαμε σαν «λάχνισμα».  Μια φορά πήγαμε με τον Τάκη στον κυρ-Παναγιώτη Σπετσιώτη (Σκουλιούφα), να ζητήσουμε χαρτόνια. >>>>>

Το κείμενο είναι λαχταριστή ιστορία! -> Διαβάστε το μέχρι το τέλος...

Σημαντικά κείμενα, γραμμένα από σημαντικούς ανθρώπους!! …

Από το βιβλίο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη & Τζένης Δ. Ντεστάκου…

Από το blog -> Ως προοίμιο, στον επετειακό εορτασμό των 11 χρόνων του «Μουσείου Παιχνιδιών Ερμιόνης» 

Επιμέλεια - παρουσίαση 

ΣΤΑΜ. ΔΑΜΑΛΙΤΗΣ 

====================================================================================================

Ιστορία αιώνων… «Έλληνες αεί παίδες εστέ…»

Για το παιχνίδι ως αντικείμενο και ως δραστηριότητα των παιδιών στα διάφορα στάδια της ηλικίας του, έχουν ειπωθεί και γραφεί πολλά, πάρα πολλά. Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων, ενώ ειδικοί και μη έχουν αναφερθεί στην ιστορική και λαογραφική του αξία, στην κοινωνική και ψυχοπαιδαγωγική του σημασία, στην ευεργετική επίδραση που ασκεί στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Ένας άριστος συνδυασμός εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας! Πολλές είναι οι εκδόσεις σχετικών βιβλίων με θαυμάσια εικονογράφηση. Αξιόλογες και οι καταγραφές που έχουν γίνει από ανθρώπους που αγάπησαν τα παιδικά παιχνίδια και αναγνώρισαν τη σπουδαιότητά τους. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι σε κάθε τόπο έχει κυκλοφορήσει και από μια συλλογή, στην οποία περιγράφονται τα παιχνίδια που παίζονταν εκεί. Υπάρχουν, ωστόσο, και κάποιοι που συγκέντρωσαν με περισσό μεράκι τα παλαιά παιχνίδια των παιδικών τους 15 χρόνων δημιουργώντας μοναδικές συλλογές. Μερικές απ’ αυτές κοσμούν τα λιγοστά Μουσεία Παιχνιδιών που έχουμε στην Ελλάδα.

Το παιχνίδι αποτελεί ένα ζωντανό και γόνιμο τομέα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ισάξιο και ισότιμο με τα έργα της τέχνης και του λόγου, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά μας. Είναι ένας ανεξάντλητος, διαχρονικός, ανεκτίμητος θησαυρός που μας κληροδοτήθηκε αιώνες τώρα φανερώνοντας συνάμα τη συνέχεια της φυλής, την έμπνευση και την ευρηματικότητα του λαού μας.

Το παιχνίδι σώζει ζωές

Παιχνίδι και παιδί! Δύο λέξεις ομόρριζες, αλληλένδετες, ταυτισμένες με τη ζωντάνια, την ψυχαγωγία, την εργασία, τη δύναμη. Παιδί χωρίς παιχνίδι δεν μπορεί να μεγαλώσει φυσιολογικά, καθώς στερείται «τη γλώσσα του», τον τρόπο έκφρασής του. Με το παιχνίδι επιτυγχάνεται ασφαλέστερα η καθολική ανάπτυξη του παιδιού, μια σειρά, δηλαδή, μεταβολών αποτέλεσμα της δυναμικής αλληλεπίδρασης εσωτερικών (κληρονομικών) καταβολών και εξωτερικών (περιβαλλοντικών) επιδράσεων, δηλαδή της ωρίμανσης και της μάθησης. Θεωρείται άριστο μέσο «ενεργοποίησης» των σωματικών, πνευματικών, ψυχικών και κοινωνικών δυνάμεών του, καθώς το παιδί που παίζει «μοιάζει με ήρωα και όταν νικάει μοιάζει με Θεό». Ο διανοούμενος Ιταλός παιδαγωγός και ποιητής Loris Malaguzzi (1920 – 1994) γράφει χαρακτηριστικά: Το παιδί αποτελείται από εκατό. Το παιδί έχει εκατό γλώσσες, εκατό χέρια, εκατό σκέψεις, εκατό τρόπους σκέψης, παιχνιδιού, ομιλίας. Το παιδί έχει εκατό τρόπους να ακούει, να θαυμάζει, να αγαπά. Εκατό χαρές για να τραγουδά και να καταλαβαίνει. Εκατό κόσμους να ανακαλύπτει. Εκατό κόσμους να εφευρίσκει. Εκατό κόσμους να ονειρεύεται… Η εργασία και το παιχνίδι, η πραγματικότητα και η φαντασίωση, η επιστήμη και η φαντασία, ο ουρανός και η γη, η λογική και το όνειρο είναι πράγματα που πάνε μαζί! 16

Εστιάζοντας, λοιπόν, εκτός από την πολιτιστική του αξία και στην παιδαγωγική του σημασία, στις περιγραφές των παιχνιδιών που ακολουθούν, αναφέρουμε, συνοπτικά, τις ευεργετικές επιδράσεις που ασκούν στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. 

Στο «παιχνίδι» και οι γονείς 

Όπως για το σχολείο το παιχνίδι αποτελεί μια πολύτιμη εκπαιδευτική διαδικασία, το ίδιο ισχύει για το σπίτι και τους γονείς. Όσο περισσότερο χρόνο διαθέτει ο γονιός, τόσο τα αποτελέσματα στην ανάπτυξη του παιδιού είναι θεαματικά. Παίζοντας ο ενήλικας με το παιδί, ως γονιός και ως παιδαγωγός, συντελεί στην υιοθέτηση μηχανισμών σκέψης και τρόπων επιβίωσης, μαθημάτων ζωής. Παράλληλα γίνεται ιδιαίτερα αγαπητός στα μάτια του μικρού που έχει την τάση να αγαπά κάθε μεγάλο που τον υπολογίζει, αφουγκράζεται τις ανάγκες του και του προσφέρει φροντίδα και ασφάλεια. Τα στοιχεία αυτά μαζί με την υγεία αποτελούν απαραίτητα «υλικά» για την οικοδόμηση μιας ευτυχισμένης ζωής. Μέσα από το παιχνίδι οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το στρες και το άγχος και οι εκπαιδευτικοί να προωθήσουν τη συγκέντρωση και τον αυτοέλεγχο.

Το παιχνίδι στην οικογένεια και το σχολείο είναι ένα ισχυρό όπλο για την ανάπτυξη ισορροπημένων και αρμονικών προσωπικοτήτων. 

Γι’ αυτό και κρίνεται απαραίτητο να έχει την πρώτη θέση στα προγράμματα ανατροφής, διαπαιδαγώγησης και μάθησης.

 Τέλος ιδιαίτερο μέλημα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων πρέπει να είναι η κατασκευή παιχνιδιών με ανακυκλώσιμα υλικά καθώς και η παρουσίαση παραδοσιακών ελληνικών παιχνιδιών και του τρόπου κατασκευής τους.

Δεμένοι με τις ρίζες μας

Στην καθημερινότητα της Ερμιόνης τα παιχνίδια είχαν πρωτεύοντα ρόλο! Η πόλη μας με το ψαράδικο αλλά και αγροτικό τοπίο, τις όμορφες και διαφορετικές γειτονιές ήταν πηγή έμπνευσης για μας. Μέσα από τις αντιθέσεις της διαλέγαμε το …βασίλειο που μας ταίριαζε για να στήσουμε το παιχνίδι μας. Άλλοτε το νοτισμένο 17 χώμα της θάλασσας, τις παραλίες της, τα πεύκα, το βουνό κι άλλοτε ό,τι κρυφό και απόμερο ή φανερό υπήρχε. Επιδιώκαμε με τα παιχνίδια μας, αυτή την αστείρευτη πηγή δύναμης, δεξιοτήτων, δημιουργίας και μάθησης, να κατακτήσουμε τη γη, τη θάλασσα και τον αέρα, να τιμήσουμε την υπέροχη παιδική - εφηβική ηλικία, που τη χορτάσαμε, την απολαύσαμε και τη ζήσαμε παρ’ όλες τις απαγορεύσεις που μας επιβάλλονταν. Μαθητές του Δημοτικού απαγορευόταν να παίζουμε μπάλα. Εμείς, όμως, πηγαίναμε κρυφά στο «Κουρκουβίκι», στον πέτρινο σωρό ψηλά πάνω στο «Κρόθι». Εκεί, παρότι δρόμος δεν υπήρχε, είχαμε φτιάξει ένα μικρό γήπεδο. Όταν έφευγε η μπάλα, την κυνηγούσαμε μέχρι τη θάλασσα… Κι όταν τη χάναμε, πίσω δεν κάναμε! Χρησιμοποιούσαμε δύο και τρεις άλλες που κρατούσαμε ρεζέρβα! Κι ο πετροπόλεμος απαγορευόταν! Μα εμείς χωνόμαστε στο Μπίστι και «κάναμε το δικό μας», αδιαφορώντας για τις …επιπτώσεις της επόμενης μέρας μετά την προσευχή μπροστά σε όλα τα παιδιά του σχολείου… Στο Γυμνάσιο τα πράγματα χειροτέρευσαν. Ποδοσφαιράκια, σινεμά, «Μικρός Ήρωας», «Ταρζάν» και «ρόλος» απαγορεύονταν αυστηρά. Μα εμείς ήταν αδύνατο να υποκύψουμε και να υποταχθούμε! Να φυλακίσουμε την παιδική/εφηβική ψυχή μας και να της στερήσουμε το οξυγόνο της, που είναι το παιχνίδι. Αποτέλεσμα; Διήμερες και τετραήμερες αποβολές, ακόμα και μείωση της διαγωγής!1 Δεν θα ήταν υπερβολικό αν λέγαμε ότι κάποια από τα παιχνίδια μας, όπως π.χ. το τζίτζι, έχουν τόσες παραλλαγές και ονόματα όσα και τα μέρη που παίζεται. Οι πολλές παραλλαγές του ίδιου παιχνιδιού έχουν μεγάλη παιδαγωγική αξία, γιατί δείχνουν τα απεριόριστα όρια της φαντασίας και της δημιουργικής σκέψης του παιδιού, όταν βρεθεί σε πρόσφορο έδαφος, όπως είναι ο χώρος τους παιχνιδιού. Είχαμε όμως και «καθαρά» ερμιονίτικα παιχνίδια, όπως π.χ. το ουρέλι, που δεν τα βρήκαμε σε κάποια συλλογή.

1 Προσωπικά, γρήγορα κατάλαβα και γνωρίζω καλά ως γονιός και παιδαγωγός, πως με τις απαγορεύσεις δεν προασπίζεσαι την ποιότητα σε κανένα τομέα. Οι απαγορεύσεις «εμπνέονται και δεν επιβάλλονται», ακριβώς όπως ο σεβασμός. 18 Εκτός από τα παιχνίδια που περιγράφονται στο παιχνιδοβιβλίο, την καθημερινότητά μας γέμιζαν και πολλά άλλα. Κάποια έχουμε δημοσιεύσει στους τοπικούς ιστότοπους ενώ άλλα συμπεριλαμβάνονται σε λαογραφικές μελέτες μας. Θα αναφέρουμε ονομαστικά μερικά από αυτά τα παιχνίδια, αν και ελλοχεύει πάντα «ο κίνδυνος» κάποια να λησμονήσουμε… Αγάλματα, αερόστατα, αμπάριζα ανέβα μήλο, ανθρωποδιελκυστίνδα, γαμπρός και νύφη, γιο-γιο, γκέο-βαγκέο, ήλιος και βροχή, καρύδια, κολοκυθιά, κόκκαλο[1]ξεκόκκαλο, κούκλες, κουτί ασετιλίνης, κυνηγητό, κυρά Μαρία, λάστιχο, μαντηλάκι, μήλα, μύλος, παγίδες, πάει μία, πεντόβολα, πετροπόλεμος, πινακωτή, ποδόσφαιρο, πούντο το δαχτυλίδι, ροκάνα, τρίλιζα, αλογάκια με το καπίστρι, αυτοκινητάκια, στρατιωτάκια, σακακιές, στάκα-μαν, σπιτάκια, σχοινάκι, Τούρκος ή Έλληνας, τρενάκια, τσίμπι-τσίμπι, τρίλια, τυφλόμυγα, φιδάκι καθώς και διάφορα «θρησκευτικά» παιχνίδια μίμησης (επιτάφιοι, βαφτίσια, γάμοι) και τόσα άλλα…!

Κάθε εποχή ίσως και κάθε μήνας είχε τα δικά του παιχνίδια. Άλλα για τα αγόρια, άλλα για τα κορίτσια και κάποια «αγορίστικα», που τα έπαιζαν και τα «αγοροκόριτσα», όπως τα λέγαμε κοροϊδευτικά. Συμπληρωματικά, όμως, κατασκευάζαμε και τα πιο απίθανα και εντυπωσιακά παιχνίδια, αξιοποιώντας τα «ταπεινά» υλικά που υπήρχαν γύρω μας, στη φύση και τις γκουλούμες.2

Μας δικαιώνουν κάθε φορά, - ο Γιάννης Σπετσιώτης και η Τζένη Ντεστάκου - για τον τρόπο που προβάλλουμε τα σημαντικά άρθρα τους -> προϊόν της πολύμοχθης έρευνάς τους …

 ==================================================================================================================================

Λόρδος Βύρωνας

(9/22 Ιανουαρίου 1788 - 6/19 Απριλίου 1824)

 

Γιάννης Μ. Σπετσιώτης – Τζένη Δ. Ντεστάκου

Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από τον θάνατο του διαπρεπούς Άγγλου ποιητή και μεγάλου φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα. Για την προσωπικότητά του και την προσφορά του στην επαναστατημένη Ελλάδα έχουν αποφανθεί άλλοι αρμοδιότεροι. Η επετειακή αυτή επισήμανση γίνεται με αφορμή δύο γεγονότα που κατά τη γνώμη μας παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Το πρώτο έχει να κάνει με την τοπική μας Ιστορία, καθώς το 1824 το Ανώτατο Δικαστήριο με έδρα το Κρανίδι¹ απένειμε στον Λόρδο Βύρωνα την υπηκοότητα του Έλληνα πολίτη

² Το δεύτερο σχετίζεται με μονόφυλλο υπογεγραμμένο από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, που εντοπίσαμε σε δημοπρασία σπανίων βιβλίων του περασμένου Φεβρουαρίου. Με το ως άνω έγγραφο, του οποίου η  αξία εκτιμήθηκε γύρω στις 4000 €, γίνεται «η επίσημη αναγγελία, του θανάτου του Βύρωνα και οι επικήδειες τιμές που θα ακολουθήσουν». 

Σημ.

1.   Είναι, γνωστό πως από τα τέλη του 1823 μέχρι και τους πρώτους μήνες του 1824 η προσωρινή διοίκηση της Ελλάδας (εκτελεστικό και βουλευτικό) είχε εγκατασταθεί στο Κρανίδι (3 Δεκεμβρίου 1823 - 6 Μαρτίου 1824).

2.   Δημ. Αντωνόπουλος, «Τα κείμενα», Αθήνα, 2021. 

Φωτο 1)

Θεόδωρος Βρυζάκης: Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι.

2) Μονόφυλλο αναγγελίας θανάτου Λόρδου Βύρωνα.

Βαρυσήμαντο άρθρο του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη & Τζένης Δ. Ντεστάκου στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Στην Ερμιόνη άλλοτε και τώρα» που κυκλοφορεί….

 

Με δύο λόγια το περιεχόμενό του άρθρου -> τα κοινά πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία των αρχαίων πόλεων – Ελευσίνας και Ερμιόνης .

Η Ελευσίνα για το έτος 2023 επιλέχθηκε να είναι πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης!

====================================================================================================================

[…] «Δυστυχώς, όμως, εμείς αυτό το αγνοήσαμε!

Συνέβη, δηλαδή, ότι και με τους εορτασμούς των 2.500 χρόνων από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας και τη μάχη των Θερμοπύλων... 

-> Μείναμε «στην απέξω» μετά πολλών …επαίνων!»...

 -> Αναφέρουν χαρακτηριστικά στο άρθρο τους ο Γ. Μ.Σπ. & η Τζ. Δ.Ντ. !! ...

Και εμείς λέμε, εισπράττουμε τις συνέπειες των  δημοτικών αρχόντων, των συνεργατών  τους και των  υπευθύνων  των πολιτιστικών φορέων, που επιλέγουμε  κάθε φορά και χωρίς κανένα φραγμό, για ιδιοτελείς σκοπούς ευτελή κριτήρια κ.α....

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΔΑΜΑΛΙΤΗΣ

======================================================================================================================================================

ΓΙΑΝΝΗΣ Μ. ΣΠΕΤΣΙΩΤΗΣ – ΤΖΕΝΗ Δ. ΝΤΕΣΤΑΚΟΥ

Από την Ελευσίνα στην Ερμιόνη

Τη φετινή χρονιά η πόλη της Ελευσίνας επιλέχθηκε να είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Είναι η τέταρτη ελληνική πόλη μετά την Αθήνα (1985), τη Θεσσαλονίκη (1997) και την Πάτρα (2006) που υποδέχεται τον σημαντικό αυτό θεσμό. Μια πόλη με πλούσια μυθολογία, σπουδαία ιστορία, πανάρχαιους ιερούς τόπους, σωζόμενα μνημεία και πολλούςάλλους θησαυρούς.

Από τις αρχές, όμως, του 20 ου αιώνα η Ελευσίνα παρουσίασε και μια πρωτοφανή βιομηχανική ανάπτυξη με αξιόλογα εργοστάσια σαπωνοποιίας, οινοπνευματοποιίας, εργοστάσια χαλυβουργίας και τσιμέντων να καλύπτουν την πόλη. Με τα χρόνια υπέστη και αυτή τον βιομηχανικό βανδαλισμό της μεταβιομηχανικής της «αμηχανίας» και αναζήτησετην επικοινωνία και την επάνοδό της στις «ανθρωπιστικές και πολιτιστικές αξίες».

Όλα αυτά προσέλκυσαν το ενδιαφέρον και την προσοχή των αρμοδίων, αξιολογήθηκαν τα στοιχεία και οι συμβολισμοί τους, γιατί η διαχείριση των συμβόλων είναι πολιτισμός, και έτσι επέλεξαν την Ελευσίνα, «που ζει μια ζωή αιώνια», ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το έτος 2023.

Να ξεκινήσουμε τη σύντομη περιήγησή μας στους μύθους και τα ιστορικά γεγονότα που είναι γνωστά σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Η Ελευσίνα ήταν και μια από τις πόλεις εκείνες που σύμφωνα με τον μύθο έγινε η βίαιη αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, ακριβώς όπως χιλιάδες χρόνια αργότερα έγινε ο «βιασμός» του φυσικού της τοπίου.

Σύμφωνα με τον ομηρικό «Ύμνον εις Δήμητραν» στην Ελευσίνα έφτασε η θεά για να αναζητήσει την όμορφη Περσεφόνη, όταν ο Πλούτωνας, ο Θεός του Κάτω Κόσμου, την άρπαξε βίαια και την κατέβασε στα κρύα και θεοσκότεινα παλάτια του Άδη. Ο Απολλόδωρος, Αθηναίος το γένος, γραμματικός (180 - 109 π.Χ.) αναφέρει τη μεταμφίεση της Θεάς σε ηλικιωμένη γυναίκα προκειμένου να αναζητήσει κάθε πληροφορία για την αρπαγή της κόρης. Οι Ελευσίνιοι και κυρίως οι γυναίκες ήσαν εκείνοι που βοήθησαν τη Δήμητρα στην ανεύρεσή της.

Προς τιμή των δύο θεοτήτων, της Δήμητρας και της Περσεφόνης, γίνονταν τα Ελευσίνια μυστήρια, η κορυφαία και «τελειοτάτη» μυστική θρησκευτική τελετουργία και μυστηριακή εκδήλωση.

Είναι, επίσης, γνωστό πως και στην αρχαία Ερμιόνη, που είχε ως προστάτιδά της τη θεά Δήμητρα και οι συμπολίτες μας σέβονταν απεριόριστα και τιμούσαν ποικιλοτρόπως, υπήρχαν παρόμοια γεγονότα με τελετές, θυσίες και εορτές ενώ διασώθηκαν παραπλήσιες μυθολογικές διηγήσεις.

Τα «Χθόνια» ήταν η σπουδαιότερη εορτή, ιδιαίτερα εντυπωσιακή, που γίνονταν προς τιμή της Χθονίας Δήμητρας ενώ επάνω στον λόφο του «Πρωνός» λαμπρός ναός ήταν αφιερωμένος στο όνομά της.

Ο Παυσανίας με πολλές λεπτομέρειες περιγράφει τη γιορτή «των Χθονίων». Γινόταν το καλοκαίρι και η πολύχρωμη, «στεφανηφόρος» και συμβολική πομπή ξεκινούσε από την πόλη με κατεύθυνση τον ναό της θεάς. Εκεί, στα ενδότερα του ναού με αδιαφανείς τελετουργίες και μυστήρια θυσίαζαν αγελάδες στη θεά.

Τη γιορτή των Χθονίων αναφέρει και ο Αιλιανός Κλαύδιος, με καταγωγή από την Ιταλία που έζησε γύρω στα 170 - 235 μ.Χ. στο βιβλίο του Ποικίλη Ιστορία (ΙΙ και ΙV) γράφοντας: «Την Δήμητραν Ερμιονείς σέβουσι και θύουσι αυτή μεγαλοπρεπώς τε και σοβαρώς και την εορτήν Xθόνια καλούσι… Και οις λέγω μάρτυς ο Αριστοκλής, ος που φησί». (Τη θεά Δήμητρα οι Ερμιονείς σέβονται και θυσιάζουν σ’ αυτή με μεγαλοπρέπεια και σοβαρότητα και τη γιορτή την ονομάζουν Χθόνια… Και για όσα λέγω μάρτυρας είναι ο Αριστοκλής, ονομαστός ανδριαντοποιός, που τα βεβαιώνει). «Δάματερ πολύκαρπε συ κην Σικελοίσι εναργής και παρ Ερεχθείδος∙ εν δε τι (τούτο) μέγα κρίνετε εν Ερμιονεύσι τον εξ αγέλης γαρ αφειδή ταύρον, ον ουχ αιρούσ’ ανέρες ουδέ δέκα τούτον γραυς στείχουσα μόνα μόνον ούατος έλκει Τον δ’ επί βωμόν∙ οδ’ ως ματέρι παις έπεται.

Σον τόδε Δάματερ, σον το σθένος∙ ίλαος είης και πάντων θάλλοι κλάρος εν Ερμιόνη». (δηλ. Δήμητρα πλούσια σε καρπούς είσαι ολοφάνερη στους Σικελούς και στη γη της Αττικής και αυτό θεωρούσαν μεγάλο γεγονός οι Ερμιονείς γιατί τον σκληρό ταύρο από την αγέλη του που δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν ούτε δέκα άνδρες, αυτόν η ηλικιωμένη γυναίκα προχωρώντας μόνη, τον σύρει στον βωμό μόνο από το αυτί∙ αυτός ακολουθεί όπως το παιδί τη μητέρα. Δικό σου (είναι) αυτό εδώ Δήμητρα, δική σου η δύναμη να είσαι ευμενής και όλα τ’αγαθά η γη να τα παρέχει άφθονα στην Ερμιόνη.)

Είναι επίσης γνωστό το ποίημα «Ύμνος στη θεά Δήμητρα» του μεγάλου Λάσου του Ερμιονέα, ποιητή και μουσικού, προς τιμή της θεάς, της προστάτιδας της Ερμιόνης και της κόρης της Περσεφόνης. Το ποίημα αναφέρεται και ως «άσιγμος ωδή», επειδή ο Λάσος απέφυγε να χρησιμοποιήσει λέξεις που έχουν το «κακόφωνο» και «προβληματικό» στην ομιλία (σ), όπως αυτός υποστήριζε. «Δάματρα μέλπω Κόραν τε Κλυμένοι άλοχον μελιβό αν ύμνον αναγνέων Αιολίδ’ ανά βαρύβρομον αρμονίαν».

(Ψάλλω τη Δήμητρα και την κόρη της τη γυναίκα του Κλυμένου ανακράζοντας γλυκόφθογγο ύμνο στη βαρύτονη αιολική αρμονία.)

Στην Ερμιόνη, όμως, έχουμε και τον δικό μας μύθο για την αρπαγή της Περσεφόνης, ο οποίος μάλιστα αναφέρεται και από ορισμένους ερευνητές. Σύμφωνα με τη διήγηση η αρπαγή έγινε στο φοβερό Καταφύκι, (αλλιώς Μυγγυριστέα σύμφωνα με πρόσφατη ανακάλυψή μας) και η κόρη οδηγήθηκε με το άρμα του Πλούτωνα στα βασίλεια του Άδη μέσα από τη μεγάλη τρύπα που υπάρχει στον απόκρημνο βράχο. Λέγεται μάλιστα πως οι Ερμιονίτες ήσαν εκείνοι που αποκάλυψαν στη θεά μητέρα το γεγονός, όταν εκείνη περιπλανιόταν μεταμορφωμένη σε ηλικιωμένη γυναίκα για να μάθει ποιος ήταν αυτός πουτόλμησε να απαγάγει βίαια την κόρη της.

Είναι λοιπόν προφανές ότι μεταξύ των δύο πόλεων, Ελευσίνας και Ερμιόνης, υπάρχουν,τηρουμένων των αναλογιών, εξαιρετικές συμπτώσεις ομοιότητες και παραπλήσιοι συμβολισμοί, ενώ και οι δύο πόλεις διατηρούν ένα πλούσιο πολιτιστικό υπέδαφος.

Συγκεκριμένα:

 Ο ίδιος αρχαιοελληνικός μύθος της αρπαγής της Περσεφόνης συνδέει τις δύο πόλεις και φυσικά κάθε μια διεκδικεί για λογαριασμό της τον τόπο όπου έγινε η «κάθοδός» της στον

Άδη. 1

 Μυστηριακές τελετές γίνονταν σε Ελευσίνα και Ερμιόνη, τα Ελευσίνια και Χθόνια, αντίστοιχα, προς τιμή της θεάς Δήμητρας.

 Ιερά, ναούς και βωμούς αφιερωμένους στις δύο θεότητες συναντάμε επίσης και στις δύο πόλεις.

 Βιομηχανική ανάπτυξη

Επισημάναμε τα παραπάνω προκειμένου να υπογραμμίσουμε κοινά στοιχεία που υπάρχουν στην Αρχαία Ιστορία και τη Μυθολογία, σε εορτές και θεότητες μεταξύ των δύο πόλεων, ενώ και οι δύο διατηρούν ένα «πλούσιο πολιτιστικό υπέδαφος».

Θεωρούμε πως ήταν η κατάλληλη ευκαιρία και για εμάς να αναδείξουμε «τα κοινά» με την εορτάζουσα πόλη και να συμμετέχουμε σ’ αυτό το σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός.

Δυστυχώς, όμως, το αγνοήσαμε! Συνέβη, δηλαδή, ότι και με τους εορτασμούς των 2.500 χρόνων από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας και τη μάχη των Θερμοπύλων. Μείναμε «στην απέξω» μετά πολλών …επαίνων!

Ειδικότερα:

Πιστεύουμε πως η αναβίωση της γιορτής των Χθονίων θα ήταν ένα θέαμα πρωτότυπο και  εντυπωσιακό και θα παρουσίαζε εξαιρετικό ενδιαφέρον.

2

Επίσης στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και το Καταφύκι για αθλοπαιδιές καθώς και συναντήσεις ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών σε θέματα Παιδείας και Πολιτισμού που αφορούν τον Δήμο μας.

Υπήρχε επίσης η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν δραστηριότητες για μαθητές όπως:

Προγράμματα κεραμικής και κοπής νομισμάτων με αποτυπωμένη την κεφαλή της Θεάς Δήμητρας καθώς και κοπής μεταλλικών νομισμάτων «με αποτυπωμένη τη θρησκευτική και οικονομική σημασία που είχε για την Ερμιόνη η λατρεία της Θεάς».

Θα μπορούσε επίσης να γίνει συζήτηση και για το νομισματοκοπείο που διέθετε η Ερμιόνη στα κλασικά χρόνια και βρισκόταν στο Μπίστι, όπως μαρτυρούν τα σχετικά ευρήματα.

Υπάρχουν και θεατρικά έργα με αντίστοιχο περιεχόμενο που θα μπορούσαν να αναζητηθούν και αξιοποιηθούν κατάλληλα από τους ασχολούμενους με τα θεατρικά στην επαρχία μας.

Για να γίνουν όμως πράξη νέες ιδέες, που πολλές φορές συνδέονται άμεσα και με την επικαιρότητα, χρειάζεται έμπνευση και γνώση, βιώματα, όραμα και υπευθυνότητα, παραγωγική αλληλεπίδραση και κυρίως αγάπη για τον τόπο μας. Όχι, αυθαιρεσίες, αυτοπροβολές, ανταγωνισμοί, καχυποψίες και μικροπρέπειες αλλά μετριοπάθεια και αυτοσυγκράτηση, ενότητα, εμπιστοσύνη και συνεργασία, γιατί αλλιώς τους εγωισμούς τους βρίσκουμε μπροστά μας και όπως λέει η παροιμία «άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, το θέμα είναι να πιάνει ποντίκια».

Σημ.

1. Βέβαια ο μύθος λέει πως το γεγονός συνέβη σ’ ένα πανέμορφο ολάνθιστο λιβάδι του Νύσιου πεδίου.

Τον κάμπο αυτό καταπράσινο και με πλούσια βλάστηση άλλοι τον θέλουν να βρίσκεται στις Συρακούσες της Σικελίας και άλλοι τον τοποθετούν κοντά στο ρέμα του Ωκεανού που βρισκόταν εκεί που ο κόσμος τελειώνει!

2. Ο Ερμιονικός Σύνδεσμος στην πρωτοχρονιάτική κάρτα του 2020 παρουσίασε τη γιορτή των Χθονίων καθώς και τις άλλες τρεις μεγάλες γιορτές του τόπου μας (Συντραέρες, γιάλα-γιάλα, ρόδι),φιλοτεχνημένες από την αείμνηστη Ανθούλα Λαζαρίδου - Δουρούκου.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Γκάτσος Αδρ. Βασίλειος: «Η πόλη των Ερμιονέων», Πειραιάς 1996.

Ησαΐας Αγγ. Ιωάννης: «Η νομισματοκοπία της Αρχαίας Ερμιόνης», Αθήνα 2010.

Ησαΐας Αγγ. Ιωάννης: «Ιστορικές Σελίδες του Δήμου Ερμιόνης», Αθήνα 2005.

Σπετσιώτης Μ. Γιάννης – Ντεστάκου Δ. Τζένη: «Ποιητές και Μουσικοί της Αρχαίας Ερμιόνης», Αθήνα 2022.

Τόκας Αλέξης: «Μύθος και Ιστορία», Άργος 2018.

«Κάθε σπίτι κρύβει λίγη αγάπη στη σιωπή…»1

 Με ιδιαίτερη συγκίνηση διαβάσαμε το δημοσίευμα της αγαπητής μας Βιβής για την αποκατάσταση του σπιτιού της οικογένειας Βελούδη. Η τζιτζιφιά της αυλής του, που για χρόνια πάλευε πεισματικά με τη λήθη και κάποιες εφηβικές αναμνήσεις, στάθηκαν η αφορμή για το άρθρο μας, που αναρτήθηκε χρόνια πριν στους τοπικούς ιστότοπους. Το αναδημοσιεύουμε σήμερα καθώς η τζιτζιφιά, μοναδική στην πόλη, τοπόσημο κι αυτή κατά τη γνώμη μας, από το περσινό καλοκαίρι έπαψε να χρωματίζει με τους βαθυκόκκινους καρπούς της το πλακόστρωτο και την ιστορία…

Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου

Το σπίτι με τη τζιτζιφιά

Κατηφορίζοντας την οδό Ταξιαρχών, τα κλαδιά της τζιτζιφιάς γέρνουν προκλητικά μπροστά μας. Συνομιλούν με τα άνθη της γειτόνισσας, της ολάνθιστης  βοκαμβίλιας...

Το σπίτι, στον αριθμό 49, είναι πέτρινο, δίπατο, με κεραμοσκεπή και ακροκέραμα, με αυλή και τσιμεντένια σκάλα κι ένα αδειανό πιθάρι στη γωνιά, στη σκιά του λιόδεντρου.

Η μάντρα ασβεστωμένη χρόνια πίσω και η σιδερένια πόρτα με σχέδια και στολίδια, και λουκέτο με αλυσίδα να κλειδώνει το χρόνο και ν΄ αφήνει τη ζωή απέξω.

Παραθυρόφυλλα κλειστά με εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης. Όλα βουβά και μελαγχολικά στη σιγαλιά του απογεύματος…

Εδώ έμενε ο Κωστής ο Βελούδης, τσαγκάρης στο επάγγελμα, με τη μητέρα του, την κυρα-Λένη, ο αδελφός του Μίμη, του πρώτου Προέδρου της Κοινότητας μετά τη Μεταπολίτευση και του Τάσου, που ήταν μηχανικός στα Μεταλλεία.

Ήταν διασκεδαστικός και χιουμορίστας ο Κωστής, πάντα με καλή διάθεση σχολίαζε τα «ψαλτικά» του τόπου μας, καθότι και ο ίδιος λάτρης της βυζαντινής μουσικής και ψάλτης αριστερός, για πάνω από πενήντα χρόνια, στην Παναγία. Λένε, μάλιστα, πως σαν φτιαχνόταν το καμπαναριό της Παναγίας, μικρό παιδί εκείνος τότε, η καμπάνα «σημάδεψε» το πόδι και την παιδική του ηλικία, χωρίς ωστόσο να επηρεάσει τη συμπεριφορά και το κέφι του για ζωή.

Τον θυμάμαι, πειραχτήρι καθώς ήταν, να μαζεύει τα παιδιά της γειτονιάς και προφασιζόμενος άγνοια, να μας βάζει να λύνουμε προβλήματα των τεσσάρων πράξεων, για να διαπιστώσει τις γνώσεις μας, επιδοκιμάζοντας την προσπάθειά μας. Κάποια φορά, βέβαια, η Κ.Π., μια από τις καλύτερες μαθήτριες της τάξης μας, που δεν εισέπραξε το ιδιαίτερο «μπράβο» του, έβαλε τα κλάματα, δηλώνοντας αδυναμία!

Στ’ αυτιά μου ηχεί μέχρι και σήμερα το χαρακτηριστικό του επιφώνημα με τα πέντε συνεχόμενα ω!, όταν κάτι του φαινόταν περίεργο. Το άρθρωνε με έναν ιδιαίτερο τρόπο, αφού δεν έβγαζε τον αέρα από το στόμα του απευθείας, αλλά τον περνούσε πρώτα από τον ουρανίσκο του, εκπνέοντας ταυτόχρονα και από τη μύτη.

-Ωωωωω! Θυμάστε;

Εμείς, οι Ταξιαρχιώτες, είχαμε το πλεονέκτημα να περνάμε καθημερινά από το σπίτι με τη τζιτζιφιά, μοναδικό στην πόλη μας, πηγαίνοντας για τα ψώνια. Ακουμπούσαμε τις τσάντες στον τοίχο και, με την άδεια των νοικοκυραίων, πηδούσαμε ψηλά να φτάσουμε τα τζίτζιφα που ήσαν ιδιαίτερα γευστικά και να περηφανευτούμε στους άλλους, τους Λιμανιώτες, που ιδέα δεν είχανε. 

Βραδιάζει... Σημάδια ζωής! Είναι «ο αγέρας που περνά και κάνει τα κλειστά παράθυρα να τρίζουν». Είναι κι η τζιτζιφιά που, παλεύοντας πεισματικά με τη λήθη, δηλώνει την παρουσία της. Κάθε που καλοκαιριάζει, ανθίζει και μοσχοβολά! Και χρωματίζει με τους βαθυκόκκινους καρπούς της το πλακόστρωτο και την ιστορία…

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1.   «Οδός ονείρων», Μ. Χατζιδάκι

2.   Η κυρα-Μαρίνα Φασιλή, σύζυγος του Παναγιώτη, μου έχει τραγουδήσει μοναδικά «Τα Μιλλεούνια», τον «Περιβολάρη» και άλλα τραγούδια, που περιλαμβάνονται στην ανέκδοτη συλλογή μου με παραδοσιακά τραγούδια της Ερμιόνης.

3.   Το σπίτι με τη τζιτζιφιά, Τζένης Ντεστάκου

4.   Φωτο τζιτζιφιάς, Κατερίνας Σπετσιώτου

 

Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου