Η Ανάσταση του Λαζάρου προπομπός της Ανάστασης του Θεανθρώπου!...

…Εξαιρετική η Υμνογραφία της ημέρας, πλούσια και η Λαογραφία ζυμωμένη με τα ήθη και τα έθιμα της εορτής...

===============================================================================================

Άγιος Λάζαρος: ο Τετραήμερος και φίλος του Ιησού!

Γιάννης Σπετσιώτης – Τζένη Ντεστάκου

Το Σάββατο, παραμονή της Κυριακής των Βαΐων, η Εκκλησία μας εορτάζει την Ανάσταση του Λαζάρου. Ο Λάζαρος, ο επονομαζόμενος Δίκαιος και Τετραήμερος, ήταν ο αγαπημένος φίλος του Ιησού, ο οποίος έσπευσε στη Βηθανία, όταν πληροφορήθηκε τον θάνατό του. Παρ’ ότι είχαν περάσει τέσσερις ημέρες(!) τον ανέστησε μ’ έναν Του λόγο, «Λάζαρε, δεύρο έξω», προκαλώντας τον θαυμασμό των παρισταμένων και το μίσος των εχθρών Του Φαρισαίων (Ιωάννου ια΄ 1 – 57). Σύμφωνα με την παράδοση ο άγιος Λάζαρος, που τότε ήταν 30 χρόνων, έζησε ακόμα 30 χρόνια. Έγινε ο πρώτος επίσκοπος Κιτίου (Λάρνακας) στην Κύπρο και λέγεται πως από την ημέρα της ανάστασής του και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ήταν σκυθρωπός και αγέλαστος, καθώς όσα είδε και βίωσε κατά την τετραήμερη παραμονή του στον Άδη ήταν «τρομερά»! Η μόνη φορά που χαμογέλασε ήταν βλέποντας κάποιον να κλέβει ένα πήλινο αγγείο. «Το ένα χώμα κλέβει το άλλο», φέρεται να είπε στη θέα της κλοπής. Η δραστηριότητά του στην Κύπρο, του απέδωσε ένα ακόμη όνομα, εκείνο του δίκαιου. Λέγεται πως η Αλυκή της Λάρνακας ήταν αρχικά αμπελώνας και σημείο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ δύο αδερφών. Ο επίσκοπος Κιτίου, για να δώσει ένα μάθημα στα δύο αδέρφια, αποξήρανε την περιοχή, μετατρέποντάς τη σε αλυκή. Στη Λάρνακα ο άγιος Λάζαρος παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του, το 63 μ,Χ. Είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει δύο τάφους, σε Βηθανία και Λάρνακα! Τα λείψανά του πρωτοανακαλύφθηκαν το 890 μ.Χ. σε μαρμάρινη λάρνακα με την επιγραφή «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού», σε έναν μικρό ναό που υπήρχε τότε. Με εντολή του αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’ του Σοφού το ιερό του λείψανο μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ με το χρηματικό ποσό που εστάλη αναγέρθηκε ο ναός του Αγίου Λαζάρου, που σώζεται μέχρι σήμερα στη Λάρνακα. Το 1972 σε εργασίες αναπαλαίωσης του ναού βρέθηκε σαρκοφάγος με οστά κάτω από την Αγία Τράπεζα. Το εύρημα επιβεβαιώνει την παράδοση ότι οι Κιτιείς δεν είχαν παραδώσει ολόκληρο το λείψανο του Λαζάρου στους απεσταλμένους του αυτοκράτορα αλλά μόνο μέρος του. Εξαιρετική η Υμνογραφία της ημέρας, πλούσια και η Λαογραφία ζυμωμένη με τα ήθη και τα έθιμα της εορτής. Ιδιαίτερα, όμως, συγκινητικά και φιλοσοφημένα τα κείμενα των Νεοελλήνων λογοτεχνών, που εμπνεύστηκαν από τον θάνατο και την Ανάσταση του Λαζάρου. Ένα μικρό δείγμα παρουσιάζουμε στη συνέχεια:

Από την Υμνογραφία της Εκκλησίας μας

Το απολυτίκιο της εορτής και η ερμηνεία του.

Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον Χριστὲ ὁ Θεός·ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν Ὠσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου.

«Θέλοντας Χριστέ και Θεέ μας να δείξεις, προ της σταυρικής Σου Θυσίας, ότι είναι βέβαιο πράγμα η ανάσταση όλων των νεκρών, ανέστησες εκ νεκρών τον Λάζαρον. Για τούτο και εμείς, μιμούμενοι τα παιδιά που σε υποδέχθηκαν κατά την είσοδό Σου στην Ιερουσαλήμ, κρατούμε στα χέρια μας τα σύμβολα της νίκης, τα βάια και βοώμε προς Εσένα, τον νικητή του θανάτου: Βοήθησέ μας και σώσε μας, Συ που ως Θεός κατοικείς στα ύψιστα μέρη του ουρανού, ας είσαι ευλογημένος, Συ, που έρχεσαι απεσταλμένος από τον Κύριο!»

Από τη Λαογραφία και τη Δημοτική μας Ποίηση

Τα κάλαντα του Λαζάρου

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,

ήρθε η Κυριακή που τρώνε τα ψάρια.

Βάγια, βάγια των βαγιών

τρώνε ψάρια και κολιόν.

Και την άλλη Κυριακή,

τρώνε το ψητό τ’ αρνί.

-      Πες μας Λάζαρε τι είδες εις τον Άδην που επήγες;

-      Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους!

Να σημειώσουμε πως τα κάλαντα της εορτής του Λαζάρου ποικίλουν από τόπο σε τόπο. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τα αναζητήσουν σε διάφορες συλλογές Δημοτικών Τραγουδιών και στο διαδίκτυο.

Από τη Νεοελληνική Λογοτεχνία

Τάσος Λειβαδίτης, «Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας»>>>>

Κάτωχρος κι εξαντλημένος ο Ιησούς στάθηκε

κοντά στον τάφο. «Λάζαρε, βγες έξω», φώναξε.

Όλοι περίμεναν. Κι ο φτωχός νεκρός που ένιωσε

ότι εδώ στον τάφο του παίζεται η τύχη του κόσμου,

τι να ’κανε; Η γη είχε χαθεί,

πώς θ’ άφηνε χωρίς ανάσταση έναν ολάκερο ουρανό…

Χρίστος Λάσκαρης, «Ο αναστημένος Λάζαρος διαλογίζεται»

Ακούστηκε πως αναστήθηκα

πως γύρισα πάλι στη ζωή

και είμαι ζωντανός όσο και πρώτα.

Μπορεί να είναι κι έτσι…

Όμως,

ας μη γελιόμαστε.

Όσο και να αναστηθείς,

η παγωνιά του πεθαμένου μένει.

Γιάννης Βαρβέρης, «Ο Λάζαρος μετά το θαύμα»

Φρόντισες μέσα κι έξω από τη Βηθανία

όλοι να μάθουν την ανάστασή μου.

Τώρα, θύμα ενός θαύματος, για χρόνια περιφέρομαι

ένας ρακένδυτος που τον κοιτούν όλοι φιλύποπτα

αν πρέπει να τον πάρουν για τρελό ή να τον πιστέψουν.

Μα κι ο ίδιος πια δεν ξέρω τι, ποιος είμαι

χωρίς καν συγγενείς και φίλους που όλοι φοβηθήκαν

ή ζήλεψαν για τους δικούς τους – ποιος να ξέρει;

Ενώ Εσύ, ιδανικός Εσύ μες στην ανάστασή Σου

οριστική, γεμάτη δόξα κι ύμνους

όπου γης ποτέ δε σκέφτηκες τι απέγινε

ο υπό αίρεση και προθεσμία αναστημένος Σου.

Ω ναι, δεν έπρεπε στο «Δεύρο έξω» να υπακούσω

μα την ειρηνική μου οδό αποσύνθεσης ν’ ακολουθήσω

ταπεινά, σαν τους κοινούς θνητούς.

Τώρα σε τι Δευτέρα Παρουσία να πιστέψω

σε τι ανάσταση νεκρών

ανάμεσα σ’ εξαίρεση ζωής και στον κανόνα του θανάτου;

Και τέλος

πού νάβρω δύναμη προτού πεθάνω να πεισθώ

ότι στ’ αλήθεια και για πάντα

θα πεθάνω;

Καλό Μεγαλοβδόμαδο!

Πηγή: www.orthodoxianewsagency.gr

Πίνακας: «Η ανάσταση του Λαζάρου», 16ου/17ου αιώνα, Κρατικό Μουσείο Τέχνης Ρωσίας