Διοίκηση Σχολικών Μονάδων: Διευθυντικά Στελέχη ως Μάνατζερς

 

Γράφει η Δρ. Αναστασία-Νατάσσα Πιπεροπούλου*

     Το Εκπαιδευτικό Σύστημα ήταν, και συνεχίζει να είναι ένας από τους θεμελιώδεις θεσμούς σε κάθε ανθρώπινη κοινωνία. Ο Αριστοτέλης διατύπωσε την άποψη ότι οι διανοητικές αρετές, σε αντίθεση με τις ηθικές, γεννιούνται, καλλιεργούνται και αυξάνονται μέσα από τη διδασκαλία και συνεπώς στη διαδικασία αυτή η ευθύνη ανήκει στο σύστημα της Παιδείας στο οποίο κρίσιμο ρόλο διαδραματίζει ο «Δάσκαλος» (Ηθικά Νικομάχεια).

      Οι δάσκαλοι στην Πρωτοβάθμια και οι καθηγητές στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στην εποχή μας όπως και ανέκαθεν, ενσαρκώνουν και διαδραματίζουν τον πιο κεντρικό ρόλο σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα διεθνώς.

     Σύμφωνα με τον Παπανούτσο «Δάσκαλος είναι εκείνος που εισχωρεί στην ψυχή, μας πλάθει, διαμορφώνει προσωπικότητες: το πνεύμα, το ήθος, το χαρακτήρα μας» (Παπανούτσος, Ε. Π., Οι δρόμοι της ζωής, εκδόσεις Νόηση, Αθήνα, 2003). 

     Προχωρώντας από τους εκπαιδευτικούς ως άτομα στον δυναμικό οργανισμό, δηλαδή στη Σχολική Μονάδα, γίνεται ευδιάκριτη η πραγματικότητα ότι τα σύγχρονα σχολεία, σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια επίπεδα, συνιστούν δυναμικές οντότητες που απαιτούν ορθή διαχείριση (μάνατζμεντ) για να εκπληρώσουν με επιτυχία τον καθορισμένο ρόλο και τους καθορισμένους στόχους τους.

    Σε αυτή τη δυναμική δομή τα ικανά, καλά καταρτισμένα κορυφαία στην ιεραρχική δομή στελέχη που επιλέγονται από ειδικές Επιτροπές κρίσεων εξυπακούεται ότι οφείλουν και «αρμόζει», κατά την ταπεινή προσωπική μου άποψη, να λειτουργούν ως «διευθυντές-μάνατζερ» ικανοί να συντονίζουν δημιουργικά το έργο και τις δραστηριότητες όλου του παιδαγωγικού, του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού και του βοηθητικού προσωπικού, να συνεργάζονται με τους γονείς των μαθητών-τριών για ατομικές περιπτώσεις και παραγωγικά με τον Σύλλογο γονέων και άλλους εξωσχολικούς παράγοντες. Στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα έγινε δεκτό σε μεγάλο βαθμό και με ελάχιστες εξαιρέσεις και αντιρρήσεις, ότι οι ρόλοι του Διευθυντή ή Υποδιευθυντή μιας Σχολικής Μονάδας είναι ουσιαστικά ρόλοι «μάνατζερ».

     Οι αγγλομαθείς συνάδελφοι εκπαιδευτικοί μπορούν να αποκτήσουν δωρεάν το ηλεκτρονικής μορφής βιβλίο με τίτλο «Εισαγωγή στη Διοίκηση Σχολικών Μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» που συνέγραψα με τον πατέρα μου  Γιώργο Πιπερόπουλο «Επίτιμο Καθηγητή Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham» χρησιμοποιώντας τον παρακάτω σύνδεσμο: >>>>>>>

Τεχνικές Μυϊκής Χαλάρωσης για Μείωση του Στρες

 

                   

        Της Δρ. Αναστασίας-Νατάσσας Πιπεροπούλου*

     Εδώ και πολλές δεκαετίες όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, ακούμε, διαβάζουμε και επίσης αναφερόμαστε πολύ συχνά σε μια έννοια, έναν ξενόφερτο όρο, που προφανώς έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας που βιώνουμε: αυτή η έννοια, αυτός ο όρος λέγεται ΣΤΡΕΣ (Stress)…

     Δεν συνιστά καινοτόμο διαπίστωση η θέση μου ότι οι περισσότεροι θεωρούμε το ΣΤΡΕΣ ως μια αρνητική κατάσταση για την ψυχική μας υγεία που συνοδεύεται από συγκεκριμένα και επώδυνα σωματικά συμπτώματα, δηλαδή ως έναν «εχθρό» μας, ως κάτι που πρέπει να βρούμε τρόπους και τεχνικές με την εφαρμογή των οποίων να μπορέσουμε να το αποβάλουμε, να το διώξουμε από τη ζωή μας.

     Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική, καθώς ουσιαστικά το ΣΤΡΕΣ είναι μια πολύ χρήσιμη, παραγωγικά ορθή ψυχοσωματική αντίδραση στην αντιμετώπιση απροσδόκητων πιέσεων και προβλημάτων ή ακόμη και προσώπων που μας επηρεάζουν δυσμενώς.

     Μόλις αντιληφθούμε και συνειδητοποιήσουμε κάποιον κίνδυνο ως αντικειμενική ή συμβολική πραγματικότητα (π.χ. ο φόβος αποτυχίας στις Πανελλήνιες), μόλις αισθανθούμε μια απροσδόκητη πίεση που μας προκαλεί ένα άλλο πρόσωπο, για τα παιδιά μας ένας συμμαθητής ή μια συμμαθήτρια και για εμάς τους ώριμους στην ηλικία ένας συνάδελφος ή ένας προϊστάμενος, άμεσα ενεργοποιείται το Αυτόνομο Νευρικό μας Σύστημα.

     Το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα διαδραματίζει άμεσο και καθοριστικό ρόλο στη φυσική-σωματική μας αντίδραση στο στρες. Το Α.Ν.Σ. χωρίζεται στο Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Σ.Ν.Σ.) και στο Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Π.Ν.Σ.). Όταν διεγερθούμε απότομα ψυχολογικά και το σώμα μας βρεθεί σε κατάσταση στρες το Σ.Ν.Σ. συμβάλλει σε αυτό που είναι γνωστό ως η αντίδραση «πάλης ή φυγής» (fight or flight) από επικίνδυνες καταστάσεις και άτομα που μας διεγείρουν αρνητικά.

     Με τη διαπίστωση «επικινδυνότητας» το Σ.Ν.Σ. ενεργοποιεί τα επινεφρίδια, δύο μικρούς σε μέγεθος αλλά σημαντικούς αδένες που βρίσκονται στα νεφρά μας και είναι ειδικά όργανα που εκκρίνουν αυξημένη ποσότητα αδρεναλίνης στο αίμα μας και έτσι προκύπτει το ΣΤΡΕΣ, που είναι απαραίτητο για να διαχειριστούμε με επιτυχία ανεπιθύμητες και ίσως επικίνδυνες, για τη σωματική και ψυχική μας υγεία καταστάσεις.

     Μόλις κυκλοφορήσει η αδρεναλίνη στο αίμα μας αυξάνονται οι παλμοί της καρδιάς μας και μαζί ο ρυθμός της αναπνοής/εκπνοής μας και αισθανόμαστε ότι «σφίγγουν» οι διάφοροι μυς του σώματός μας ενεργοποιώντας το σύνδρομο «φυγής ή πάλης»…

     Αυτό το σύνδρομο ήταν και συνεχίζει να είναι μέρος της σωματικής και ψυχικής μας οντότητας και το χρησιμοποιούμε όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με κινδύνους για να κρίνουμε εάν πρέπει να επιλέξουμε την «φυγή» (δηλαδή να το βάλουμε στα πόδια και να απομακρυνθούμε από τον κίνδυνο) ή την «πάλη» (δηλαδή να μείνουμε και να πολεμήσουμε εφόσον κρίνουμε ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα ή απλά δεν έχουμε την πολυτέλεια της φυγής…)

     Εδώ χρειάζεται να σημειώσουμε ότι υπάρχουν τρεις τύποι ΣΤΡΕΣ που ο καθένας και η καθεμιά μας μπορεί να αισθανθεί και συγκεκριμένα:

     Το ΣΤΡΕΣ της καθημερινότητας είναι αυτό που αισθανόμαστε σχεδόν κάθε μέρα και έχει να κάνει με το σχολείο ή την εργασία μας, με συμμαθητές/συμμαθήτριες ή συναδέλφους και προϊσταμένους, όπως και με κάθε άλλου είδους υποχρεώσεις μας και καταστάσεις.

     Το προσθετικό ή συσσωρευόμενο ΣΤΡΕΣ είναι το άθροισμα στρεσσογόνων καταστάσεων που δεν τις χειρισθήκαμε σωστά ή τις αμελήσαμε με αποτέλεσμα να αυξηθούν και να γιγαντωθούν.

     Το ΣΤΡΕΣ που προκαλείται από κάποιο απροσδόκητο γεγονός και έχει μεγάλη ένταση όπως για παράδειγμα ένας καυγάς με συμμαθητή ή συμμαθήτρια, με συνάδελφο ή με προϊστάμενο, μια ξαφνική σοβαρή ασθένεια ή και ατύχημα με τραυματισμό ενός συγγενικού μας προσώπου, ή κάποιο αναπάντεχο οικονομικό πρόβλημα.

     Όπως διαπιστώσαμε μικροί και μεγάλοι, όχι μόνο στην Πατρίδα μας αλλά σε όλη την Υφήλιο η πανδημία covid-19 που αναστάτωσε για δύο χρόνια την καθημερινότητά μας είναι ένα τέτοιο παράδειγμα που αύξησε σε δυσθεώρητα ύψη τα επίπεδα του ΣΤΡΕΣ όπως και του συναισθήματος του θυμού στο οποίο αναφέρθηκα σε σχετικό άρθρο μου με τίτλο «Η πανδημία επιδείνωσε το αίσθημα του θυμού» που φιλοξενήθηκε εδώ.

    Στο σημερινό μου άρθρο παρουσιάζω μερικές συγκεκριμένες «Τεχνικές Μυϊκής Χαλάρωσης» οι οποίες είναι πάντα χρήσιμες σε όλους μας, αλλά πιστεύω ότι είναι  μια ιδιαίτερη προσφορά στα παιδιά μας που σύντομα θα υποβληθούν στις πάντα στρεσογόνες Πανελλήνιες (Πανελλαδικές) εξετάσεις για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. >>>>>